Microsoft Word 03 Kishlok xujaligida buxalteriya xisobi va solikka tortish \

Analitik schotlarda aks ettirilishi 
«A» Material
Debet
Kredit
Muoma
la 
sanasi 
va № 
Miqdori. 
Kg 
Bahosi 
Qiymati, 
so‘m 
Muomala 
sanasi va 
№ 
Miqdori. 
Kg 
Bahosi 
Qiymati, 
so‘m 
1.04. ga 
qoldiq. 
3000 
20 
60000 
4) 
1000 
20 
20000 
«B» Material 
Debet
Kredit
Muoma
-la 
sanasi 
va № 
Miqdori. 
Kg 
Bahosi 
Qiymati, 
so‘m 
Muomala 
sanasi va 
№ 
Miqdori. 
Kg 
Bahosi 
Qiymati, 
so‘m 
1.04.ga 
qoldiq 
1000 
40 
40000 
4) 
1000 
40 
40000 
Ma'lumki, mol yetkazib beruvchilar va pudratchilar bilan hisob-kitoblarning analitik hisobi 
har bir mol yetkazib beruvchi bo‘yicha alohida yuritiladi. Misolni soddalashtirish maqsadida ushbu 
schot bo‘yicha analitik schotlarning ma’lumotlari berilmagan. 
Keltirilgan misolda schotlar bo‘yicha oylik oborotlar va qoldiqlar chiqarilmagan. Chunki, 
mazkur misolni keltirishdan maqsad ta’minot jarayonini hisobga olishning tegishli schotlarda qanday 
aks ettirilishini ko‘rsatishdan iborat. Misoldan ko‘rinib turibdiki, 1010-«Xom-ashyo va Materiallar» 
schotida hamda unga ochilgan analitik schotlarda ta’minot jarayonini aks ettiruvchi ko‘rsatkichlar 
keltirilgan. Shunday qilib, ushbu schot Materiallar qiymati qismining debet oboroti haqiqiy ta’minot 
hajmining miqdoriy ko‘rsatkichi hisoblanadi.
Ushbu misolni chizma ko‘rinishida quyidagicha tasvirlash mumkin 4.1.2-rasm). 
Ta’minot jarayoni hisobining ko‘rsatkichlari korxonada ta’minot rejasining bajarilishini 
nazorat qilish imkonini yaratadi. Buning uchun haqiqiy sotib olingan Materiallar reja bilan 
taqqoslanadi. 
Haqiqiy transport-tayyorlov xarajatlarining belgilangan normativlariga mosligini ham 
shunday tarzda aniqlash mumkin. Ushbu misolda Materiallar shartnoma bahosi bo‘yicha baholanib, 
transport-tayyorlov xarajatlari esa alohida aks ettiriladi. Bunday tartib tovar-moddiy qiymatliklarni 
hisobga olishning usullaridan biri hisoblanadi. 
Korxonalarning ishlab chiqarish jarayonida mahsulotlar ishlab chiqarilib, ularni tayyorlash 
ma'lum xarajatlarni talab etadi. Bunday xarajatlar sirasiga sarflangan Materiallar, yoqilg‘i va boshqa 
moddiy zaxiralar qiymati, ishchilarning ish haqi, ijtimoiy sug‘urta ajratmalari, asosiy vositalar 
eskirishi va nomoddiy aktivlar amortizatsiyasi va boshqalar kiradi. Nomlari yuqorida qayd qilingan 

---

xarajatlardan tashqari korxonada ishlab chiqarishni tashkil etish va boshqarish xarajatlari ham amalga 
oshiriladi. Ular boshqaruv va xizmat ko‘rsatuvchi xodimlarning ish haqlari, binolarni isitish va 
yoritish xarajatlari va boshqalardan iborat. Qilingan xarajatlarning pul ifodasidagi jami summasi 
ishlab chiqarilgan mahsulotlarning tannarxini tashkil etadi.