Microsoft Word 13. Ma'Ruzalar matni

etadi. Zaxiralarning bu kategoriyasi, keyingi yetkazishlargacha bo‘lgan davr ichida 
ishlab chiqarish yoki savdo jarayonining uzluksizligini ta'minlaydi. Joriy zaxiralar hajmi 
doimo o‘zgarib turadi. 
Ehtiyot zaxiralari - turli xil ko‘zda tutilmagan hollarda ishlab chiqarish yoki savdo 
jarayonini uzluksizligini ta'minlash uchun mo‘ljallangandir. Bunday hollarga 
quyidagilarni kiritish mumkin: 
- 
yetkazishlar davriyligi va kattaligi shartnomadagidan farq qilishi; 
- 
materiallar va tovarlarning turli sabablar bilan yo‘lda to‘xtab qolishi; 
- 
talabni kutilmagan oshib ketishi; 
Shunday qilib, ehtiyot zaxiralari yaxshi rivojlanmagan xo‘jalik munosabatlari va 
noto‘g‘ri bashoratlardan o‘zini asrash uchun yaratiladi. 
Ehtiyot zaxiralarining hajmi, odatda, o‘zgarmas bo‘ladi. 
Mavsumiy zaxiralar - ishlab chiqarish, iste'mol yoki tashish mavsumiy xususiyatga 
ega bo‘lganda paydo bo‘ladilar. Bu ayniqsa qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini ishlab 
chiqarish, qayta ishlash va tashish uchun ayniqsa muhimdir. Misol tariqasida yig‘im-
terim mavsumida yoqilg‘i iste'molini keltirish mumkin. +ishloq xo‘jaligi ishlab 
chiqarishining mavsumiyligini hisobga olgan holda unga tegishli deyarli barcha zaxiralar 
mavsumiy deb hisoblanishlari mumkin. 
Bundan tashqari moddiy zaxiralarning quyidagi turlari mavjud: 
- 
o‘tuvchi; 
- 
tayyorgarlikli; 
- 
nolikvid; 
- 
yo‘ldagi zaxiralar va b. 
Моддий захиралар 

---

7.1- 
Rasm. Moddiy zaxiralarning asosiy turlari 
O ‘tuvchi zaxiralarga hisob davrining oxiridagi moddiy vositalar resurslarining