Microsoft Word 13. Ma'Ruzalar matni

3.3. Ishlab chiqarish tizimlarining sifat va miqdor egiluvchanligi 
Ishlab chiqarish o‘z mahsuloti assortimenti va miqdorini tez o‘zgartira olgan 
taqdirdagina, bozor sharoitida faoliyat yuritishi mumkin. 70-chi yillargacha, butun 
dunyo, bu masalani ombordagi tayyor mahsulot mavjudligi hisobiga yechardi. 
Bugungi kunda esa logistika, talab o‘zgarishiga, ishlab chiqarish quvvatlarining 
zaxiralari hisobiga moslashishni taklif etadi. 
Ishlab chiqarish quvvatlari zaxirasi, ishlab chiqarish tizimlarining sifat va 
miqdor egiluvchanligi mavjudligi yuzaga keladi. Sifat egiluvchanligi universal xizmat 
ko‘rsatuvchi personal (xodimlar) va egiluvchan ishlab chiqarish mavjudligi hisobiga 
ta'minlanadi. Miqdor egiluvchangligi har xil usullar bilan ta'minlanishi mumkin. 
Masalan, xo‘jaliklarda asosiy ishchilarning maksimal sonini 20% dan oshmasligi 
qolgan 80%-mavsumiy ishchilar bo‘lishi mumkin. Shunday qilib xo‘jalik 200ta 

---

xodimga ega bo‘lib, lozim bo‘lganda, 1000ta kishigacha jalb etish imkoniyatiga ega. 
Ish kuchi rezervi (zaxirasi) mehnat vositalari rezervi (zaxirasi) bilan to‘ldirilib turadi 
(3.2 rasm) 
3.2-Rasm. Ishlab chiqarish quvvati 
 
3.4. Qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarish logistikasida moddiy oqimlarni 
boshqarishning rag‘batlantiruvchi tizimlari
Ichki ishlab chiqarish logistik tizimlari doirasidagi moddiy oqimlarning 
boshqaruvi har xil usullar bilan amalga oshirilishi
biridan prinsipial farq qiluvchi, ikkita asosiysini alohida ko‘rib chiqish lozim, bular 
itaruvchi va yetaklovchi boshqaruv usullaridir.
Birinchi variant «rag‘batlantiruvchi tizim» deb nom olgan, va uning ishlab 
chiqarishni tashkil etish tizimi 3.3
chiqarishni boshqarishning markaziy tizimidan kelgan buyruqga binoan oldingi 
bo‘g‘indan iste'molchi tomon «itarib chiqariladi».