Microsoft Word 13. Ma'Ruzalar matni

3.5. Qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarish logistikasida moddiy oqimlar 
boshqaruvining yetaklovchi tizimlari
Ishlab chiqarishdagi l
moddiy oqimlarni boshqarishning prinsipial boshqacha usuliga asoslangan. U 
«etaklovchi tizim» deb nomlanadi. Bu ishlab chiqarishni tashkil etishning shunday 
tizimiki, unda zarur mahsulotlar keyingi 
taqdirdagina yetkaziladi.
Bu yerda markaziy boshqaruv tizimi korxonaning har xil bo‘limlari orasidagi 
moddiy oqimlar almashinuviga aralashmaydi, va ular uchun joriy ishlab chiqarish 
vazifalarini belgilamaydi. Ayrim tex
zanjirining oxirgi bo‘g‘ini oldida vazifa qo‘yadi. 
yetaklovchi tizimning amal qilish mexanizmini tushunish uchun, 3.4
misolni ko‘rib chiqamiz. 
Shartli belgilashlar: 
- moddiy oqim, 
a) - meva yetkazilishi 
v) -sharbat yetkazilishi
d) - mevaga buyurtma 
j) - sharbatga buyurtma
3.4-Rasm. Ishlab chiqarish logistik tizimi doirasidagi moddiy oqim boshqaruvini 
yetaklovchi tizimining prinsipial sxemasi
Faraz qilaylik meva qayta ishlash korxonasi 1500 birlik mahsulot (meva 
sharbati) ishlab chiqarishga buyurtma qabul qildi. Bu buyurtmani boshqaruv tizimi 
qadoqlash (tayyor mahsulot) bo‘limiga jo‘natadi. Qadoqlash b
bajarish uchun sharbat bo‘limidan 1500ta qadoq mahsulotga ketadigan sharbat 
so‘raydi. Sharbat bo‘limi o‘z zaxirasidan so‘ralgan mahsulotni yetkazadi va uni 
o‘rnini to‘ldirish uchun qayla bo‘limidan 1500ta qadoq sharbat ishlab chiqarish uc
qayla so‘raydi. Qayla bo‘limi o‘z zaxiralaridan so‘ralgan mahsulotni yetkazadi va uni 
o‘rnini to‘ldirish uchun ombordan meva so‘raydi. Shunday qilib moddiy oqim har bir 
oldingi bo‘g‘in tomonidan «tortib olinadi». 
Amaliyotda, rag‘batlantiruvchi tizimlarning turli xil variantlari mavjuddi
Ularning yaratilish imkoniyati hisoblash texnikasini ommaviy qo‘llanilishiga 
bog‘liqdir. Itaruvchi tizimlari boshqaruv avtomatizatsiyasining yuqori darajasi bilan 
tavsiflanadi, va bu avtomatizatsiya quyidagi asosiy funksiyalarni amalga oshirish 
ishlab chiqarish zaxiralarining joriy boshqaruvi va nazoratini ta'minlash;
korxonaning ta'minot, ishlab chiqarish, sotish xizmatlari rejalari va 
harakatlarini, real vaqt miqyosida, kelishilishi va operativ to‘g‘irlanishi.
Rag‘batlantiruvchi tizimlarining zamonaviy, rivojlangan variantlarida 
bashorat qilishning ham turli xil masalalari yechiladi.