Microsoft Word 13. Ma'Ruzalar matni

4.3. Xarid logistikasida «ishlab chiqarish yoki xarid qilish» masalasi 
Xarid logistikasida «ishlab chiqarish yoki xarid qilish» kabi masalaga ikki xil 
alternativ (muqobil) variantdan birini tanlash kiradi: 
-
bevosita ishlab chiqaruvchidan tovar resurslarini sotib olib, mustaqil 
ravishda assortimentni shakllantirish; 
-
yirik partiyalarni maydalashtirish, keng assortimentni shakllantirish va 
iste'molchilarga butun holda yetkazish bilan shug‘ullanadigan vositachilardan tovar 
resurslarini sotib oli 
4.2-Rasm. Ta'minot funksiyasini amalga oshirish bilan bog‘liq ishlar va 
masalalar 
Bevosita ishlab chiqaruvchidan ko‘ra vositachidan sotib olish qulay bo‘lgan 
hollarning sabablarini ko‘rib chiqamiz. 
1.
Tovar resurslarini vositachidan xarid qilib, korxona, odatda, keng 
assortimentni kichik partiyalar bilan olish imkoniyatiga ega bo‘ladi. Natijada, 
zaxiralarga, omborlarga bo‘lgan ehtiyoj kamayadi, assortimentni ayrim turlarini ishlab 
chiqaruvchilar bilan ishlar hajmi ham kamayadi.? 

---

2.
Mahsulotning vositachidagi narxi, ishlab chiqaruvchinikidan past bo‘lishi 
mumkin. Faraz qilaylik, ishlab chiqaruvchi quyidagi narxlarda o‘z mahsulotini sotadi: 
A) kichik hajmdagi xaridorlar uchun – 10 so‘m (bir birlik mahsulotga) 
B) yirik hajmdagi xaridorlar uchun – 8 so‘m (bir birlik mahsulotga) 
Vositachi, yirik partiyani 8 so‘mdan sotib oladi, va uni mayda xaridorlarga, 
ustiga 12% qo‘shib, 8so‘m 96 tiyindan sotadi. Vositachi bu ishni amalga oshirishi 
mumkin, chunki u aynan yirik partiyalarni maydalashtirish bilan shug‘ullanadi. Ishlab 
chiqaruvchiga esa bu ish qimmatga tushadi, va u 10 so‘mdan sotishga majbur. 
3.
Mahsulot ishlab chiqaruvchi, vositachidan ko‘ra uzoqroqda joylashgan 
bo‘lishi mumkin. Bu degani transport xarajatlari ham qo‘shilib, narx orasidagi farq 
yanada oshib ketadi.