Microsoft Word 13. Ma'Ruzalar matni

5.3-Rasm. Logistik kanalning logistik zanjirga o‘tishi 
 
Iste'mol mollari taqsimot kanallarining ayrim variantlari 5.4-rasmda 
keltirilgan. 
Makro logistika darajasida, logistik kanallar va logistik zanjirlar bu makro 
logistik tizimlar orasidagi aloqalardir. Makrologistik tizimnmng turiga bog‘liq holda 
taqsimot kanallari har xil ko‘rinishga egadirlar. To‘g‘ri aloqalarga ega bo‘lgan 
logistik tizimlarda taqsimot kanallari hyech qanday ulgurji – vositachi firmalarga ega 
emas. Egiluvchan tizimlarda esa bunday vositachilar mavjud.
Taqsimot kanalini tanlashda, tovar harakati shaklini – tranzit yoki ombor – 
tanlash amalga oshiriladi. Logistik zanjir tanlanganda – muayyan distribyutor, 
tashuvchi, sug‘urtalovchi, ekspeditor, bankir va hokazolar tanlovi amalga oshiriladi. 
Bunda turli xil ekspert baholari uslubiyotlari, operatsiyalarni tekshirish uslubiyotlari 
va boshqalar ishlatilishi mumkin. 
Logistik kanalni tanlash imkoniyati, logistik jarayonlar samaradorligi oshishini 
muhim rezervi (zaxirasi) hisoblanadi. 

---

 
 
 
 
 
 
5.4-Rasm. Iste'mol mollari taqsimoti kanallarining turli xil variantlari 
Taqsimot kanallarini ko‘rib chiqamiz, ular bo‘yicha tovarlar so‘nggi ishlab 
chiqarishdan taqsimot markazlari orqali oxirgi iste'molchiga borib tushadilar (7.5-
rasm). 
5.5-Rasm. Iste'mol mollarini taqsimot kanallarining tuzilmaviy chizmasi 
Ikkinchi yo‘nalish 1-6 aynan shu sabablarga ko‘ra noqulay. 
1 taqsimot 
markazi ishlab chiqarish to‘plangan joyda joylashgan, va, odatda, bir xil tovarning 
katta hajmlarini olib-sotadi. Vositachilarning bu turi ham keng assortimentni 
shakllantirmaydi. Keng assortimentni, iste'mol to‘plangan joyda joylashgan,ulgurji 
savdo bilan shug‘ullanuvchi 
2 taqsimot markazi shakllantiradi. Bu vositachi, 
iste'molchiga maksimal xizmat ko‘rsatishga ixtisoslashgan. Shunday qilib, 1-7-5 
kanali iste'molchiga eng yaxshi xizmat ko‘rsatilishini ta'minlaydi, lekin o‘z ichiga 
ikkita vositachini ham oladi, ya'ni tovar narxi ham eng yuqori bo‘ladi.