Microsoft Word al azkor ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
268
Fasl: Ota-onani va ularga o‘xshashlarni jerkib berish qattiq haromlardan. Bu haqda 
Alloh taolo Al-Isro surasining 23-24-oyatlarida: «Parvardigoringiz yolg‘iz Uning 
Uziga ibodat qilishlaringizni hamda ota-onaga yaxshilik qilishlaringizni amr 
etdi. Agar ularning (ota-onangizning) birovi yoki har ikkisi sening qo‘l ostingda 
keksalik yoshiga yetsalar, ularga qarab (uf) tortma va ularning (so‘zlarini) 
qaytarma! Ularga (doimo) yaxshi so‘z ayt! Ular uchun mehribonlik bilan xorlik 
qanotini past tut - xokisor bo‘l va: «Parvardigorim, meni (ular) go‘daklik 
chog‘imdan tarbiyalab-o‘stirganlaridek, Sen ham ularga rahm-shafqat qilgin», 
deb (haqlariga duo qil)!» deb aytgan. 
980/47. Abdulloh ibn Amr ibn Ossdan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi 
vasallam: «Ota-onasini so‘kish katta gunohdir», deganlarida, sahobalar: «Ey Rasululloh, 
kishi o‘z ota-onasini ham so‘kadimi?» deyishdi. Shunda u zot: «Ha, boshqaning otasini 
so‘kadi. Bu bilan o‘zining otasini so‘kadi. Va birovning onasini so‘kadi, bu bilan o‘z 
onasini so‘kadi», dedilar. Imom Buxoriy va Muslim rivoyatlari. 
981/48. Ibn Umardan (r.a.) rivoyat qilinadi. Bu zot aytdilar: «Mening (qo‘l) ostimda bir 
xotinim bor edi. Men uni yaxshi ko‘rar edim. Otam Umar uni karih ko‘rar edi. Otam u 
xotiningni taloq qil, deb aytdi. Men bunga ko‘nmadim. Bas, otam Umar Rasululloh 
sollallohu alayhi vasallam huzurlariga borib, ana shuni zikr qilganida, Rasululloh 
sollallohu alayhi vasallam: «Uni taloq qil», deb aytdilar». Abu Dovud va Termiziylar 
rivoyati. 
 
332-bob Yolg‘ondan qaytarish va uning qismlari bayoni haqida 
Qur’on va sunnatdagi narsalar yolg‘onning harom ekanligini ochiq-oydin ko‘rsatib turibdi. 
Yolg‘on - gunohlarning qabihi va ayblarning qo‘polidir. Ummat ijmo’i uni ochiq-oydin 
harom ekaniga kelishishgan. Uni naql qilishga zarurat yo‘q. Bu yerdagi muhim narsa 
undan istisno qilinganlari va nozik yerlaridan ogoh etishdir. Sahih hadislarda yolg‘ondan 
hazar qilinganining o‘zi kifoya qiladi. 
982/1. Abu Hurayradan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: 
«Munofiqning alomati uchtadir. Agar gapirsa, yolg‘on so‘zlaydi. Va’da qilsa, xilof qiladi. 
Va agar omonat berilsa, xiyonat qiladi», dedilar. Imom Buxoriy va Muslim rivoyatlari. 
983/2. Abdulloh ibn Amr ibn Ossdan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi 
vasallam: «Sizlarda to‘rt toifa kishi borki, ularda sof munofiqlik bor. Kimda ana shu 
xislat bo‘lsa, to uni tark qilmaguncha unda nifoqlik xislati bor. Agar omonat berilsa, 
xiyonat qiladi. Agar gapirsa, yolg‘on so‘zlaydi. Agar ahdlashsa, (shartnoma tuzilsa) 
buzadi. Agar xusumatlashilsa, nomussizlik qiladi», dedilar. Imom Buxoriy va Muslim 
rivoyatlari. 
Muslimning rivoyatlarida «Agar omonat berilsa, xiyonat qiladi»ning o‘rniga «Agar va’da 
bersa, xilof qiladi», deb kelgan. 
Ammo yolg‘on gapirish istisno qilingan hadislar quyidagicha: 
984/3. Ummu Gulsumdan (r.a.) rivoyat qilinadi. Bu zot Rasululloh sollallohu alayhi 

---

Al-Azkor. Al-Faqih an-Navaviy