Microsoft Word chingiz aytmatov qiyomat lot ziyouz com doc
Download 0.94 Mb. Pdf ko'rish
|
chingiz aytmatov -qiyomat roman
|
www.ziyouz.com kutubxonasi
150 — Koinotning bunga nima aloqasi bor? Nima, osmonga uchgan bo‘lsak, avvalgi ota-bobolarning so‘zlarini unutishimiz kerakmi? Ko‘kka chiqayotganlarning soni barmoq bilan sanarli, siz yerdagilar qanchadan-qanchamiz, qanchadan-qanchamiz yerda tiriklik qilamiz? Ota-bobolarimiz yerda yashashgan, ularning tirikchiligi yer bilan bo‘lgan, osmonda nima bor bizga? Kim uchsa uchaversin. Har kim o‘z ishini qilsin. — Aytishga oson, Bo‘ske. Bizning partorgimiz Qo‘chqorboevga o‘xshaganlar har maylisda eskidan qolgan narsalarni so‘kkanlari so‘kkan. To‘y qilishni bilmaysizlar, nega to‘ylarda o‘pishmaysizlar, nima uchun kelin bola qaynanasi bilan tansa tushmaydi? — deyishadi. Hatto bolalaringizga tuzukroq ot qo‘yolmaysizlar, deb dag‘-dag‘a qilishadi. Yangi tasdiqlangan ismlar ro‘yxati bor emish. Hamma eski nomlarni o‘zgartirish kerak emish. Qo‘ying-chi, hatto o‘likni qanday ko‘mishgacha aralashadi, undoq qilinglar, bundoq qilinglar, undoq yig‘lamanglar, mundoq osh tortmanglar. Hatto qanday yig‘lash kerakligigacha ko‘rsatib beradi; eskicha yig‘lamanglar, yangicha yig‘langlar, deydi. — Bilaman, Ernazar hammasini. Bilmay o‘libmanmi? Moskvaga borsam, kuzda meni ko‘rgazmaga jo‘natishmoqchi, gapning ochig‘i, Markazqo‘mga kirib aytaman: bizga Qo‘chqorboevga o‘xshaganlar rostdan ham kerakmi yoki bu peshonamizga bitgan sho‘rmi? Hech narsa demaganingda ham, sal narsaga hiqildog‘ingdan oladi, sen partiyaga qarshisan, deydi. O’zini partiya deb bilganiga o‘lasanmi? Yana hech kim unga miq etib og‘iz ochmaydi. Ana, odamlarimiz qanday. Hatto direktorimiz ham o‘zini chetga oladi. E, qo‘ysang-chi, uni! Yomoni shundaki, Qo‘chqorboevga o‘xshaganlar boshqa yerlarda ham tiqilib yotibdi...Ke, endi uxlaylik, Ernazar. Axir ertaga kun og‘ir bo‘ladi... Ikki cho‘pon ulug‘ Ola Mo‘ngu muz dovoni ostidagi darada undan-mundan gaplashib yotib uxlab qoldilar. Yulduzlar hammasi, bitta qolmay sim-siyoh osmon bag‘rida tog‘lar uzra bodrab-bodrab chiqdilar, cho‘ngligi xuddi mushtday-mushtday keladi-ya, lekin nimagadir yerga qulab tushmaydi, deb ajablanardi Bo‘ston. Dona-dona yulduzlar falakda osilib turishar, tinimsiz jimirlar, im qoqar, sovuq shamol toshlar oralab quturib chiyillardi...Shamollar ilohiga doim joy yetmaydi...U doim nedandir norozi va doim nelar-nidir o‘z bag‘rida yashiradi... * * * Bo‘ston fig‘on ko‘tarib uligan bo‘rilarning ovozlarini tinglab, shu tobgacha boshidan nimaiki kechirgan bo‘lsa, barini eslab yotgan o‘sha mash’um kechada ham shiddatli sovuq shamol chiyillab, hushtak chalib deraza yoruqlaridan uyga yorib kirardi. U o‘tgan kunlarni yana bir-bir hayolidan kechirar, yuragini tuban kishilar tomonidan yetkizilgan ozor o‘rtardi. O, bu yuzsizlik! Ular hatto birovlarning baxtsizliklarini ham masxara va maynavozchilik, tuhmat manbaiga aylantiradilar. O, nechog‘lik kuchli bu ko‘hna dunyodan qolgan yuzsizlik! Istagan odamga azob berishlari, istagan odamni — cho‘pondan tortib podshohgacha — ruhiy qiynoq chohiga tashlashlari mumkin. Yuragi adoqsiz mahzun o‘ylardan goho shunchalar ham siqilib ketardiki, bu kecha yana paydo bo‘lib uv solayotgan bo‘rilarning faryodlari Bo‘stonga o‘z mustar ko‘kragidan otilib chiqayotganday tuyulardi. Nazarida bo‘rilar emas, unyng o‘rtanib kuygan dili qo‘ralar ortida tun qorong‘iligida noumid kezayotganday, qo‘zyosh to‘kaverib alamdan ko‘r bo‘lgan dili Akbara bilan birga nola-afg‘on qilayotgan, uvvos solib yig‘layotganday edi. Bo‘rining bu nolasiga inson toqati yetmasdi, uni qanday bo‘lmasin, bo‘g‘ib, o‘ldirib tashlagisi kelardi. «Toza ohaniga oldi! Xo‘p, nima qilay axir? Mendan, axir, nima istaysan? — tajang bo‘lardi Bo‘ston.— Senga yordam berish qo‘limdan kelmadi. Men harakat qilib ko‘rdim, lekin hech ish chiqmadi, ishon menga, Akbara. Bo‘ldi, boshqa uvlama! Yo‘q bu yerda sening bolalaring, yo‘q, yuz chaqirim naridan ham topolmaysan qidirib. Bolalaringni pullab, ichishdi. Endi hech qachon ularni topolmaysan! Bas qil endi! Qachongacha bizni qiynaysan? Ket, ket, Akbara! Unut endi barini. Bilaman, senga og‘ir, lekin ket endi, yo‘qol ko‘zimdan, Xudo ko‘rsatmasin, |
