Microsoft Word chingiz aytmatov qiyomat lot ziyouz com doc
Download 0.94 Mb. Pdf ko'rish
|
chingiz aytmatov -qiyomat roman
|
www.ziyouz.com kutubxonasi
173 bunaqa paytda Bo‘ston ishni orqaga surish, kechikishga sira yo‘l qo‘ymasdi. Keyingi yillarda suruvni bir kun oldin yo‘lga haydashar, keyin to mashina o‘tib boradigan joylargacha xonadonlarning yozlik ko‘ch-ko‘ronlarini tashib eltishar, undan u yog‘iga ota-bobolar usulida yuklarni ot-eshaklarga ortib jo‘nar edilar. Hatto shu narsaning o‘zi ham suruvni ko‘chirishni bir tomondan yengillashtirsa, ikkinchi tomondan tezlashtirar edi. Mana, Bo‘ston ham suruvni avval yozlik manzilga yetkazib bordi, o‘tarda o‘z yordamchilarini qoldirib ketdi, so‘ng kechasi yo‘l yurib orqasiga qaytdi, ertasiga ko‘ch-ko‘ronlarini mashinaga ortib, butun xonadon bir bo‘lib, to kuz tushguncha tog‘larga chiqib ketishlari kerak edi. Oxiri o‘sha kun keldi... Lekin, shundan bir kun burun kechasi Akbara eski uyasiga qaytib bordi. Toshchaynar halok bo‘lgandan beri birinchi marta bu yerga kelishi edi. So‘qqabosh bo‘ri qoya tagidagi iniga yo‘lamas edi — uning huvillab yotgani, o‘zini u yerda hech kim kutmasligini bilardi. Shunga qaramasdan, kunlarning birida aftoda bo‘ri tanish yo‘llar, changalzor oralari, kamarlardan o‘tgisi keldi, qadrdon joylarini sog‘indi — banogoh u yerda bolalari kelib, uni orziqib kutayotgan bo‘lsalar-chi. U ich- ichidan xuruj qilib kelgan vasvasani yengolmadi, ro‘yo ortidan chopdi. Akbara yo‘l tanlamay, suv kechib, tosh bosib, yozgi yaylovlarda yongan tungi gulxanlar, badjahl itlar yaqinidan telbarab yugurar, uning ortidan miltiq tovushlari varanglardi... U osmonda yuksalgan oy shu’lasiga ko‘milgan tog‘larda es-hushini yo‘qotib, yakka-yolg‘iz chopardi... Atrofini yangi o‘t-o‘lan va zirk nihollari chirmagan, tanib bo‘lmas holga kelgan uyasigacha yetib borgach, u sag‘ir va ne zamonlardan beri unutilgan uyasiga yurak betlab kirolmadi... Lekin, orqaga qaytish, o‘zini yengish uchun ham majol qolmagan edi... Shunda Akbara yana qashqirlar ilohasi Bo‘ri Onaga nola qildi, akillab, uvlab, uzoq yig‘ladi, badbaxt toleidan to‘xtovsiz arz etdi, ilohadan o‘zini oyga olib ketishni, odamlar yo‘q yerga eltishni yolvorib so‘radi. Bo‘ston o‘sha kecha yo‘lda edi. Suruvni yozlik manzilga yetkazib borgach, orqaga qaytmoqda edi. Albatta, kechani o‘sha yerda o‘tkazib, ertalab qaytaversa ham bo‘lardi. Lekin, unda qo‘shga kechki payt yetib kelardi-yu kun bo‘yi kutib, so‘ng ko‘chlarni yuklab suruv ketidan yo‘lga tushishiga to‘g‘ri kelardi. Buncha vaqtni yo‘qotishni u hech istamas edi. Ustiga-ustak, qo‘rada yosh bolasi bilan Gulimxon va yana boshqa bir oiladan bo‘lak hech kim qolmagan, ular yozlik yaylovlarga ko‘chish uchun tayyor bo‘lib o‘tirar edilar, erkaklar bari poda haydab ketishgan edi. Bo‘ston o‘sha kecha mana shuning uchun ham jadal orqaga qaytmoqda edi. Ne baxtki, Do‘nko‘lik ham odatdagiday shahdam, sherkelbat yo‘rtib borardi. Uning yurishiga odamning zavqi kelardi. Chaqqon ot-da, bu Do‘nko‘lik. Oltin tusli zotdor Don otining yollari hamda quloqlari oyning nurida tovlanar, baquvvat to‘shlarida tun chog‘i suv jilvalanganday paylari yaltirab o‘ynardi. Havo issiq ham emas, sovuq ham, mo‘‘tadil. O’t-o‘lanlar hidi gurkiraydi. Bo‘ston miltig‘ini har ehtimolga qarshi yelkasiga osib olgan — tog‘da kechasi nimalar bo‘lmaydi. Uyga borgach, Bo‘ston miltiqni qoziqqa iladi va beshala o‘qi bo‘shatilmagan ko‘yi shu yerda osig‘liq turadi. Bo‘ston qo‘shga tong azonda, soat beshlarda yetib borishni mo‘ljallagan, chamasi, hisobdan adashmagan edi. Shu kecha u xotini bilan farzandiga qanchalik qattiq bog‘langanligiga aniq ishonch hosil qildi: bir kun o‘tar-o‘tmas ularni sog‘inib qoldi va mana endi shitob bilan uy tomon yelardi. Yo‘lda hammadan ko‘ra ham, ishqilib, Akbara yana qo‘ra atrofida izg‘ib, Gulimxon bilan Kenjashning o‘takasini yorib qo‘rqinchli uvillab yurmasin-da, deb xavotir olardi. Toshchaynar o‘lgandan so‘ng Akbara ko‘rinmay ketgan — har nechuk ovozi chiqmay qoldi-ku, deb Bo‘ston o‘ziga-o‘zi taskin berardi. O’sha kecha Bo‘ston bekor xavotirlangan edi. O’sha kecha Akbara Boshat darasida eski qo‘nalg‘asi oldida Bo‘ri Onaga arz-shikoyat qilardi. Mabodo, Akbara Bo‘stonlarning qo‘rasi atrofida paydo bo‘lganda ham, u hech kimni qo‘rqitib, bezovta qilmasdi — Toshchaynarning halokatidan so‘ng, u.odamlar manzilgohidan kelayotgan tovushlarga hasrat bilan quloq solardi, xolos... Va oxiri o‘sha kun keldi... |
