Microsoft Word Diplom tayyor doc
Download 0.86 Mb. Pdf ko'rish
|
ozbek sozlashuv tilida uchrovchi nemischasoz va iboralar
- Bu sahifa navigatsiya:
- Ma’nolari to’la o’tgan polisemantik o’zlashmalar
qo ’llaniladi. Bu, albatta, kontekst yoki o’zlashma so’z bilan birga
kelayotgan leksik birliklar bilan bog’liq bo’ladi. Chunki so’zning aniq ma’nosi faqat kontekstdan kelib chiqadi. Masalan, nemischa marka so’zini olsak, bu so’z manba tilida: 1) (askarlarda) daraja bildiruvchi nishon, belgi; xat markasi; 2) biror nom, belgi ostida ishlab chiqariladigan narsa turi; 3) o’lchov birligi sifatida) ma’lum bir daraja, o’rin belgisi kabi ma’nolarga ega. O’zbek tiliga esa uning „1) pochta haqi va boshqa xil davlat yig’imlari to’langanligini ko’rsatuvchi, turlicha qiymatga ega bo’lgan, odatda biror tasvir, tushirilgan kichikroq to’rtburchak qog’ozcha; 2) mol, tavarga, maxsulotga tayyorlovchisini aniq qilib ko’rsatish maqsadida qo’yilgan fabrika tamg’asi, firma belgisi;3) tavar , mahsulotning navi, hili“ kabi ma’nolari bilan o’zlashgan: Xo’sh, kiyov
(Gazetadan). 55
Bunday o’zlashmalarga yana: bort, rolik, shayba, shlak, shiprits, shtab va boshqa shu kabi so’zlarni misol qilib keltirishimiz mumkin. 3. Ma’nolari to’la o’tgan polisemantik o’zlashmalar. Bu turdagi o’zlashmalar son jihatidan ancha ozchilikni tashkil qiladi. Ammo asosiysi shundaki, ular o’zlarining to’g’ri va ko’chma ma’nolari bilan o’zlasha olganlar. Bu guruhga misol tariqasida professor O.Jumaniyozov yuqorida aytib o’tilgan kitobida nemischa master so’zini keltirib o’tganlar. Uning quyidagi ma’nolari mavjud: a) rahbar ishchi; b) korxonalarda ishlab chiqarish bo’yicha tashkilotchisi, rahbar; v) kasb-hunar korxonasida shogird yetishtiruvchi; g) biror ishni a’lo darajada bajaruvchi shaxs; d) rahbar hodim. Bu o’zlashmaning yuqorida sanab o’tilgan deyarli barcha ma’nosi o’zbek tilida faol qo’llaniladi va barcha uchun tushunarlidir. Masalan: Ilgari
(„Guliston“). Direktor telefon qilib ikkinchi sexning masterini chaqirdi („Guldasta“). 4. Ma’nosini Download 0.86 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling