Microsoft Word Ернинг геологик эволюцияси Мухаммадова Наргиза

 
 
2-rasm. Pangeya II (Mangeya) qit’asining 1,8 mlrd yil avval 
egallagan o’rni va tuzilishi (O.G.Soroxtin, S.A.Ushakov bo’yicha, 1-
kratonlar, 2-burmali mintaqalar, 3-tillitlar, tilloidlar. Qisqartmalar: 
Av—Avstraliya; An—Antarktida; Af—Afrika; In—Hindiston; Sk—
Skandinaviya, AM.—Shimoliy Amerika, JAM— Janubiy Amerika, Yev—
Yevropa). 
 
Hosil bo’lgan Rodiniy qit’asi Sharqiy va G`arbiy Gondvana, Lavrentiy, 
Sibir, Baltika, Amazoniya va Janubiy Amerika qitalarini o’z ichiga olgan. 
Shuni ham alohida ta’kidlash kerakki, Rodiniy qitasining o’ziga xos 
xususiyatlari bo’lgan. Birinchidan, uning tarkibidagi okean havzalar to’da qit’a 
turiga o’tmagan va bu jarayon keyinchalik neoproterozoyda sodir bo’lgan. 
Ikkinchidan, Rodiniy tarkibida bir qator okeanlar (Mozambik okeani) 
parchalanish hududdarini saqlab qolgan (3-rasm). 
Neoproterozoy (baykal) bosqichi davrida paleozoyga mansub tektonik 
tuzilmalar shakllana boshlagan. Birinchi navbatda, bu vaqtda Mozambik 
okeanining bekilishi, Tinch okeanining paydo bo`lishi va Gondvana qitasining 
paydo bo’lishi ko’zga tashlanadi. Shimoldagi 
Lavraziya 
qit`alarida 
parchalanish jarayonlari avj olib, bir qator kichik okean turidagi havzalar 

---

33 
paydo bo’lishiga sabab bo’lgan. Bu jarayonlar, pirovardida, Yapetus, Osiyo va 
Tetis havzalarining dunyoga kelishiga asosiy sabab bo’ladi.
 
 
 
3-rasm. Rodiniy superqit’asining mezoproterozoy oxirida (~1 mlrd 
y) qayta tiklashning mumkin bo’lgan uch varianti: 
 A—Rodiniyning qayta tiklanishi (L.D.Weil, R.Vandeg Uoo, S.Mac 
Niocoll, J.G.Meegt)
B — Rodiniy (Paleopangeya) qit`asining tiklanishi.