Microsoft Word gunohi kabiralar ziyouz com doc

YO‘LTO‘SARLIK 
Alloh taolo aytadi: 
«Albatta, Alloh va payg‘ambariga qarshi urushadigan va yerda buzg‘unchilik 
qilish harakatida yuradigan kimsalarning jazosi – o‘ldirilish yo dorga osilish 
yoki oyoq-qo‘llari teskarisiga (ya’ni, o‘ng qo‘l va chap oyoq yoki chap qo‘l va 
o‘ng oyoq) kesilishi yoxud o‘z yerlaridan surgun qilinishlaridir. Bu jazo ular 
uchun bu dunyoda rasvolik-sharmandalik bo‘lur. Oxiratda esa ular uchun ulug‘ 
azob bordir» (Moida surasi, 33). 
Vohidiy (rahimahulloh) aytganlarki: «Alloh va payg‘amabariga qarshi urushadiganlar» – 
ularga itoat etmay, osiylik qiladigan kimsalardir. Senga osiylik qiladigan har bir kishi 
senga qarshi urushuvchidir. «Yerda buzg‘unchilik qilish harakatida yuradiganlar» – 
odamlarni o‘ldirib, mol-mulkini talon-taroj qiladigan, o‘g‘irlik qiladigan kimsalardir.
Mo‘minlarga qarshi qo‘liga qurol olgan har bir kimsa Alloh va payg‘ambariga qarshi 
urushuvchidir. Bu Molik, Avzoiy va Shofe’iylarning so‘zidir. 
Ibn Abbos roziyallohu anhudan rivoyat qilinadiki, «Oyatdagi «yoki» so‘zi ixtiyor uchun 
kiritilgan bo‘lib, ma’nosi mubohlikni anglatadi. Ya’ni, imom-hukmdor xohlasa qatl 
ettiradi, xohlasa dorga ostiradi, xohlasa surgun qiladi» (Hasan, Said ibn Musayyab va 
Mujohidlar shu so‘zni aytishgan).
Atiyyadan qilingan rivoyatda esa: «Yoki» mubohlikni anglatmaydi. Balki u jinoyatlar 
turiga qarab hukm martabasini anglatadi: 
Kimki odam o‘ldirib, molini olsa, u o‘ldiriladi va dorga osiladi. 
Kimki molni olsa-yu, odam o‘ldirmasa, uning qo‘li kesiladi. 
Kimda-kim qon to‘ksa-yu, mollarga tegmasa, u o‘ldiriladi. 
Kimki xafv solib tursa-yu, hech kimni o‘ldirmasa, u surgun qilinadi. 
Bu Shofe’iy roziyallohu anhuning mazhabidir». 
Shofe’iy roziyallohu anhu yana aytganlarki: «Har bir jinoyatchiga jinoyatiga yarasha jazo 
beriladi. Ya’ni, kimni o‘ldirish va osish lozim bo‘lsa, uni azoblash makruh bo‘lgani 
sababli, u avval o‘ldiriladi, so‘ng uch marta osiladi. Keyin tushiriladi. 
Kimni faqat o‘ldirish lozim bo‘lsa, u o‘ldiriladi va dafn qilishlari uchun qarindoshlariga 
beriladi. 
Kimniki kesish lozim bo‘lsa, dastlab o‘ng qo‘li kesiladi. Agar qaytib yana o‘g‘rilik qilsa, 
chap oyog‘i kesiladi. Mabodo, yana qaytib o‘g‘rilik qilsa, chap qo‘li kesiladi. Chunki Abu 
Bakr va Umar roziyallohu anhumo shunday qilishgan va bironta sahobiy ularga e’tiroz 
bildirmagan. Chap oyog‘i kesilishining sababi esa, qo‘ldan keyin oyoq kesilganda, chap 
oyoqni kesishga ittifoq qilingan bo‘lib, bu «teskarisiga» degan oyatning ma’nosidir. 

---

Gunohi kabiralar. Imom Hofiz Shamsuddin Zahabiy