Microsoft Word gunohi kabiralar ziyouz com doc

DUNYO UCHUN ILM O‘RGANISH VA ILMNI YASHIRISH 
Alloh taolo shunday deydi: 
«... Albatta, Allohdan bandalari orasidagi olim-bilimdonlar qo‘rqur» (Fotir surasi, 
28). 
Ushbu oyat borasida aytilgan tafsirlar quyidagicha: Ibn Abbos roziyallohu anhumo: 
«Alloh taolo bu bilan: «Qudratim, izzatim va saltanatimni bilgan bandalarimgina Mendan 
qo‘rqadi», deydi», deganlar. 
Mujohid va Sha’biy aytadilar: «Alloh taolodan qo‘rqqan kishigina olimdir». 
Robe’ ibn Anas aytganlar: «Kimki Allohdan qo‘rqmas ekan, u olim emas». 
«Biz nozil qilgan hujjatlar va hidoyatdan (Muhammad alayhissalomning haq 
Payg‘ambar ekanligi haqidagi) narsalarni odamlarga Kitobda (Tavrotda) 
ravshan qilib berganimizdan keyin yashiradigan kimsalarni, shubhasiz, Alloh 
la’natlagay va la’natlovchi zotlar (farishtalar va mo‘minlar) la’natlagaylar» 
(Baqara surasi, 159). 
Bu oyat yahudiy ulamolari xususida nozil bo‘lgan. 

---

Gunohi kabiralar. Imom Hofiz Shamsuddin Zahabiy 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
18
Ibn Abbos roziyallohu anhumoning aytishicha, insonlar va jinlardan boshqa barcha 
narsalar la’natlaydi. 
Ibn Mas’ud roziyallohu anhu aytganlarki, ikki musulmon bir-biriga la’nat aytadigan 
bo‘lsa, bu la’nat Muhammad sollallohu alayhi vasallamning haq payg‘ambar ekanliklarini 
va u zotning sifatlarini yashirgan yahudiy va nasroniylarga qaytadi. 
«Eslang, (ey Muhammad), Alloh Kitob berilgan kimsalardan «Albatta, u 
(Kitobni) odamlarga ochiq bayon qilursizlar va yashirmaysizlar!» deb ahd-
paymon olgan edi. So‘ng ular bu ahd-paymonni ortlariga tashladilar va uni 
ozgina qiymatga sotdilar. Ularning bu oldi-sotdilari naqadar yomon ish bo‘ldi» 
(Oli Imron surasi, 187). 
Vohidiy aytishlaricha, bu oyat Madina yahudiylari haqida nozil bo‘lgan. Alloh Tavrotda 
ulardan Muhammad sollallohu alayhi vasallamning haq payg‘ambar ekanligi, sifatlari va 
yuborilish zamoni-yu, makonini bayon qilishga, uni yashirmaslikka ahd-paymon olib: 
«Uni odamlarga ochiq bayon qilursizlar va yashirmaysizlar», deb aytgan. 
Bu Alloh taoloning yahudiy ulamolaridan Kitoblaridagi narsalarni odamlarga bayon qilib 
berishlari xususida olgan ahdu paymonidir. Ularning Kitobida esa Rasululloh sollallohu 
alayhi vasallamning ham zikrlari kelgan, degan edi Hasan Basriy. 
«Uni ozgina qiymatga sotdilar», degani, ular ilmli bo‘lganlari uchun ilmsiz johil 
kimsalardan narsalar olardilar. Shu arzimas dunyoviy narsadan mahrum bo‘lib qolishdan 
qo‘rqib ahdlarini buzdilar. 
«Ularning bu oldi-sotdilari naqadar yomon ish bo‘ldi» oyati karimasi haqida Ibn Abbos 
roziyallohu anhumo: «Ularning savdolari jirkanchli bo‘lib, ziyon ko‘rishdi», degan edilar. 
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytdilar: «Kimki Allohning Yuzi qasd qilinadigan 
ilmni faqat biron dunyoviy narsaga yetishish uchun o‘rganadigan bo‘lsa, qiyomat kunida 
jannatning hidini ham topmaydi» (Abu Dovud rivoyati). 
Do‘zaxga yuzi bilan sudraladigan uch kishi haqidagi hadis «Riyo» bo‘limida keltirilgan 
edi. Ulardan biriga: «Olim, deb aytishlari uchun ilm o‘rganding, bu narsa aytildi», 
deyiladi. 
Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam aytganlarki: «Kimdan bilgan narsasi haqida 
so‘ralsa-yu, uni yashirsa, qiyomat kuni Alloh u kimsani olovdan bo‘lgan yugan bilan 
yuganlab qo‘yadi» (Ibn Hibbon, Hokim rivoyati). 
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Sendan foydasiz ilmdan panoh berishingni 
so‘rayman», deb duo qilardilar (Muslim rivoyati). 
Usoma ibn Zayd roziyallohu anhumodan rivoyat qilinadi, u kishi Rasululloh sollallohu 
alayhi vasallamning shunday deganlarini eshitdi: «Qiyomat kunida bir kishi olib kelinib, 
do‘zaxga uloqtiriladi. Uning ichak-chovoqlari osilib, yoyilib ketadi-da, xuddi eshak 
tegirmon atrofida aylanganidek, ularga o‘ralashib qoladi. Do‘zax ahli uning atrofiga 
to‘planishadi va: «Ey falonchi, senga nima bo‘ldi? Axir sen yaxshilikka buyurib 

---

Gunohi kabiralar. Imom Hofiz Shamsuddin Zahabiy