Microsoft Word inomjon abdiyev arslon yelkasida ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
23
бўлинглар! Ушбу васиятимни ёзиб Аҳмадга бердим”.
Маҳмудхўжа ярим тунда Аҳмаднинг навқирон маҳрами Содиқжон келганда мактубни унга 
берди. Лекин чиқиб кетар асносида бунга ҳам қаноат қилмай, йигитчани ёнига чақирди-да, 
қулоғига пичирлаб бор сирни тўкиб солди. Токи у ўзи билан тупроқ остига синггиб кетмасин.
Асирлар ёруғ оламдаги сўнгги тунларини уйғоқ ўтказмоқда эдилар. Маҳмудхўжа чўк тушиб, 
дуо ўқий бошлади. Қолганлар бошини қуйи солдилар. Муфти дуони тугатгач, Мардонқул 
ўкириб йиғлаб юборди.
Маҳзунлик 
Бир куни Беҳбудни истироҳат боғида учратдим. Ўша кунлари хаёлим паришон эди. Кетма-
кет бир неча қариндошларимдан айрилган, тунлари улар билан боғлиқ алоқ-чалоқ тушлар 
кўриб, ҳушимда аъзои баданимга ҳорғинлик ин қурганди. Шанба куни уззукун уйда 
тимрискиланиб, телевизор томоша қилиш, ухлаш ёки бошқа бир қизиқарли машғулот билан 
шуғулланиш ҳам ёқмай, кўчага чиқиб кетдим. Сайёра билан ҳам гаплашгим келмади. Энг 
севимли жойимга — шаҳар марказидаги боққа — сув бўйидаги ўриндиққа ўтириб, бепоён хаёл 
уммонига шўнғидим. Ўша куни қайиқда сузиб юрган икки ёшга — атрофга аланг-жаланг қараб, 
кейин бўса иштиёқида бир-бирига лаб чўччайтираётган йигит ва қизга кўз узолмай термулиб 
қолган кўйи, дунё, унинг бевафолиги-ю, оний умрни чоғ ўтказиш учун Буюк Қудрат томонидан 
ҳадя этилган лаҳзалик лаззатлар ҳақида ўй суриб қолдим. Кимдир ёнимга келиб ўтирди, сигарет 
чекди, кейин туриб кетди. Бошқаси келди. Мен эса хаёлим уммонида сузиб юравердим. 
Яқинларимнинг умрини, ҳаётини, қилган ишларини ўзим билганим, қувваи-ҳофизам етгани 
қадар сарҳисоб қилиб чиқдим. Аммо мен бир пайтлар муккасидан кетиб ўқиганим — дунёнинг 
энг донишвар мутафаккирлари каби бир хулосага қайта-қайта келавердим. Асабни 
толиқтирадиган, яшашдан бездирадиган жавобсиз саволлар, тинкани қуритадиган безовта ўйлар 
“инсон бу — жумбоқ” дея қулоғим остида пичирлайверди — “Ер Қуёш атрофида айлангани 
каби, инсон қалбининг жамики сўроқлари шу жавоб атрофида айланади, фақат ундан таскин 
қидиради”.
Бир пайт кимдир қўлини елкамга қўйганини сездим. Илкис хаёлдан чалғиб, унга қарадим. 
Беҳбуд менга ғамгин кўзларини тикиб турарди. Елкамга шаппатлаб, “Бардам бўл”, деди, — 
“Ҳаммасини эшитдим. Ҳеч ким дунёга устун бўлган эмас”. Кейин иккимиз ҳам жим қолдик. 
Анча вақтдан сўнг “Дунёдаги энг жирканч туйғу нима биласанми?”, деди. Унга қарадим. Беҳбуд 
қирғоққа майингина урилаётган сувга термулиб, чуқур хаёлга ботганди. Нима дейишимни 
билмай каловланиб қолдим. Тўғрироғи, ўйлашга ҳафсалам ҳам йўқ эди. 
— Меҳр, — деди у. Кейин давом этди: — Инсон ҳеч бир туйғудан унданчалик азият 
чекмайди. Бошқа ҳар қандай бадбин туйғулар учун инсонда табиий иммунитет бор. Аммо 
меҳр... Айтайлик, кимдир сендан нафратланади, ҳақорат қилади, номингни, шаънингни 
балчиққа булғайди, аммо яшайверасан, дунёи дуннинг ташвишларини елкангдан ошириб, 
курашишда давом этасан. Чунки бу нарсани ўйламай, тинчгина ухлаш имкони мавжуд. Лекин 
меҳр... Айтайлик, кимгадир меҳр қўйдинг. У сенинг ишончингни, беғараз муҳаббатингни 
суиистеъмол қилса, дилинг оғрийди. Суйганинг бевафо бўлса, дўстинг хиёнат кўчасини танласа, 
биродаринг оёғингдан чалса, сен тортадиган азобдан, ҳис қиладиган оғриқдан, юрагингни 
суғуриб, ўзингга едирсалар афзал. Яна қазо деган балоибад бор. Бирор яқинингни йўқотсанг, 
унга бўлган меҳринг жо бўлган қалбингга дунёнинг бор азоби ўпириб киради. Меҳр... инсонни 
меҳр ўлдиради... 
Беҳбуднинг бу қадар ҳиссиз гапириши этимни жунжиктириб юборди. Бир қарашда у ҳақдай 
эди. Аммо инсон меҳрсиз яшолмайди-ку?! Негадир шу топда сигиримиз эсимга тушиб кетди. 
Болалигимда унинг бузоқлашини, қаймоқ, сут, қатиққа тўйишни лабим тамшаниб, роса 

---

Иномжон Абдиев. Арслон елкасидаги хазина (қисса)