Microsoft Word kemal- içindekiler

“Çevre Sorunlarının Çözümlenmesinde Ekonomik Yaklaşımlar ve Kaynak Sağlama 
Sempozyumu”, Türkiye Çevre Koruma ve Yeşillendirme Derneği Yayını, Ankara, 1983, s. 60-61

---

199
süren bir eğitim süreci olması bakımından, her tür ve düzeydeki örgün ve yaygın 
eğitimin bir parçası olarak düşünülmelidir. Örgün eğitim düzeyinde her 
kademede, programlanmış öğretim, ders kitapları ve yardımcı yazılı kaynaklar, 
eğitim teknolojisi ve öğretim metotlarını kapsayacak bir yaklaşımla ve özellikle 
fen eğitiminde ağırlık kazanan ancak disiplinler arası senteze açık bir çevre 
eğitimi devreye sokulmalıdır. Çevre eğitimi kendi başına bağımsız bir ders 
halinde değil, disiplinler arası özelliği dikkate alınarak, aile, okul, arkadaş grubu 
ve çevre halkının işbirliğine yönelik bir çalışma ile gereksinimler, hedefler, 
amaçlar ve muhteva arasındaki fonksiyonel ilişkinin açıklık kazanmasına ağırlık 
verilmelidir. Çevre eğitimi programı, değişik sosyo-ekonomik katmanlara hitap 
edebilecek şekilde esnek olmalı ve sosyo-ekonomik çevre ile fiziksel çevre 
ilişkilerini değişik sosyo-ekonomik katmanların farklı ihtiyaçlarına cevap 
verebilecek nitelikte düzenlemelidir. 
 
4. Kimlere Çevre Eğitimi Verilmelidir? 
 
Hepimizin bildiği gibi çevre sorunları gerçekten ürkütücü boyutlardadır. Bu 
mesaj okul öncesi yaşlardaki çocuğa aktarırken ürkütücülüğün dozu son derece 
önem kazanıyordur. Dikkatli olunmazsa, koruyucu bir davranış kazandırmak 
isterken, çocuğa kalıcı korkular vermek içten bile değildir. Örneğin, çocuk bir 
gün dünyanın hiç yok olmayan plastik torbalarla dolacağını düşünüp ciddi 
boyutta korkulara kapılabilir. Bu mesaj verme derecesini ayarlamak ise 
eğitimcinin becerisine kalıyordur. Bilinçli eğitimci yetiştirmek bu ek olarak 

---

200
çevre sorunları konusunda da bilgisi olması gerekiyor. Okul öncesi eğitim 
kurumlarında öğretmen olarak çalışanlar için hizmet içi eğitim programı 
hazırlanırken, öğrenecekleri konular çevre sorunlarıyla ilgili olarak ele alınabilir.
• Ana-Baba, Yetişkin Eğitimi 
 
Nitelikli öğretmenin yanısıra, okul öncesi dönemde anne ve babanın da bilinçli 
olması, onların da eğitilmesi gerekli. Toplam 11 milyonluk çocuk nüfusun büyük 
çoğunluğu yuva eğitiminden yararlanmıyordur. Üstelik yuvaya gidinceye kadar 
bazı davranışları aile ortamında kazanıyor. Bu nedenle anne baba olsun, yuva 
öğretmeni olsun, yetişkin eğitimi çok önemlidir. Milli Eğitim Bakanlığı; sağlık 
ocakları, ana-çocuk merkezleri aracılığıyla Sağlık Bakanlığı; UNICEF ve ilgili 
her kuruluş bu tür yetişkin eğitimini öncelikle ele almalıdır. Çocuğu yetiştirecek 
kişileri yetiştirirken de onların çevrye duyarlı olmalarını sağlayacak bir eğitim 
sistemi planlanmalıdır. 
• Yardımcı Malzeme Desteği 
Okul öncesi dönemde çevre eğitimine yardımcı malzeme (öykü kitabı, çizgi film, 
oyuncak gibi) ne kadar çoğalırsa o kadar iyi olur. Bankalar, mahalli idareler, 
vakıflar, dernekler zaman zaman okul çocukları için ürettikleri bu tür malzemeler 
arasına okul öncesi yaşlardaki çocuğa yönelik olanları da katabilirler. Milli 

---

201
Eğitim Bakanlığı ve Kültür Bakanlığı yayınlar yapabilir. Televizyonlarda yer 
alacak programların, çocuk tiyatrolarında oynanacak oyunların sayıca 
çoğaltılması, gönüllü kuruluşlar ve belediyelerce ilkokul düzeyinde ele alınan 
“Çevre İzcileri”, “Çevreci Çocuklar” gibi çalışmaların okul öncesi döneme 
uygulanmaları da çevre koruma mesajının küçük çocuklar arasında 
yaygınlaşmasını sağlayacaktır. 
• Eğitenlerin Yetişmesi 
 
Okul öncesi eğitim kurumlarını, üniversitelere bağlı, kurum kuruluşlarına bağlı, 
mahalli idareye bağlı, Çocuk Esirgeme Kurumu’na bağlı, Milli Eğitim Bakanlığı 
veya Sağlık Bakanlığı izni ile açılmış özel yuvalar ve anaokulları, Kız Meslek 
Lisesi Uygulama Anaokulları ile ilkokulların ana sınıfları olarak sıraladıktan 
sonra buralarda öğretmenlik yapan eğitimcileri, hizmet öncesi gördükleri eğitim 
açısından iki ana grupta toplayabiliriz, orta öğretim görenler, bunlar ortaokuldan 
sonra üç yıl, lise muadili eğitim gören Kız Meslek Lisesi veya Kız Sanat Okulu, 
Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Bölümü mezunlarıdır. Özel okul öncesi eğitim 
kurumlarında yardımcı öğretmen olarak çalışabilirler. Yüksek öğretim görenler, 
ön lisans eğitimi mezunları liseden sonra, mesleki eğitim fakültelerinin Çocuk 
Gelişimi ve Eğitimi Bölümünden veya Kız Sanat Eğitimi Yüksekokullarında iki 
yıl eğitim gören öğrencilerdir. Bugün, YÖK’ün yaptığı bir değişiklikle iki yıllık 
ön lisans okulları uygulaması kaldırılmış olup ilgili bölümde 4 yıllık eğitime 
başlamışken iki yıl sonunda öğrenimini bırakmak isteyenlere ön lisans diploması 

---

202
verilmektedir. Bu diplomayı alanlar resmi okul öncesi eğitim kurumlarında sınıf 
öğretmeni, yedek veya yardımcı öğretmen olarak görev yapabilir.
131