Microsoft Word kr shoirning tuyi ziyouz com doc

www.ziyouz.com кутубхонаси 
22
— Демагогияни бас қилинг, ҳўв ука, — деб қўйди Ажойиб домла ҳамон ишшайганича. 
Тошдан яралганми бу одам? Ҳолбуки, не-не қирғинбаротларни кўрган, не-не балоларга 
гирифтор бўлган. Лекин баридан эсон-омон ўтиб келяпи. Демак, мудом мана шундай: қўлида 
дўпписини айлантириб, ишшайибгина ўтираверган, вассалом. Энди навбат минбарда 
сайраётган мана шу маҳмадона болага келишини кутади. Ҳаҳ, давринг кепти, сайраб қол, 
жўжахўроз! Аммо эртасини ҳам ўйлаб кўйсанг, чакки бўлмасди! Пўконингдан ел ўтмаганда, 
кекиртагингни чўзасан. Сени ҳам кўзингни боғлагандек қилиб анови хонага олиб кирса, 
тиззаси билан жон бир жойингга тепиб тегишли қоғозига имзо чекдириб олса, ана шунда 
билар эдинг! Бир бора имзо чекдингми, бас, кейин бўйин товлайин десанг, машъум тепки 
ёдингга тушаверади. Қарабсанки, ўша имзонинг қулига айланибсан, ўша тепкичилар қаторига 
ўтиб қолибсан. Энди ўзинг ҳам тепишни касб қиласан: бўрилар орасида бўри бўлиб увламай 
кўргин-чи! Кейин, ёш бир жойга борганда, бу йўлдан қайтай десанг, орқангга қарамоққа 
қўрқасан — қилмишларинг, қора ишларинг! Қолаверса, сен ва сенга ўхшаганлардан тепки 
еганлар энди сафига қўшмайди, ҳазар қилади.. Уфф! 
— Демагогия? Сизлар яхши кўрган сўз бу! Иложсиз, чорасиз қолганда шуни қурол қилиб 
одамни айбламоқчи бўласизлар. 
— Хватит! — деди Мафкурахоним тоқати тоқ бўлиб.— Вақтингиз битди, ука! 
У Тепакалдан хуфия хат олиб, боядан бери типирчилаб ўтирарди. 
— Мен бюро ёки партия мажлисида гапираётганим йўқ, опахон! — деди Жасур шоир 
жасурлик билан бетга чопиб. — Мана, халқдан сўранг, бир оғиз «Бас, бўлди» деса, ҳозироқ 
тушиб кетаман! 
Пастдан бетартиб хитоблар эшитилди: 
— Гапираверсин! Эшитайлик! Давом этинг! Сўзини бўлманглар! 
Халқдан мадад олиб шерланган Жасур шоир янги нафас, янги ғайрат билан гапини давом 
эттирди: 
— Заҳматкаш домла, кўзингиз тушгандир, ўша жиноятномада яна икки кишининг кўргазмаси 
бор. Бир аёл билан бир эркакнинг. Эркакнинг кўргазмасида Оташқалб «оға»лар қавмига 
мансуб бир хотинни «Сени яхши кўраман» дея алдаб, сўнг ташлаб кетгани, дўстининг гуноҳини 
ювиш учун кейин ўзи унга уйланмоққа мажбур бўлгани айтилади. Аёлнинг кўргазмаси негадир 
қаттиқ аламзадалик билан ёзилган. Унда Оташқалб ўтакетган безориликда ва, эътибор қилинг, 
бевафоликда айбланади! Демак, оддийгина, майли, ўтакетган бўлақолсин, безори ва 
бевафодан «халқ душмани» ясалади. Хўш, ўша «олижаноб» эркак киму «жабрдийда» хотин 
ким?.. Кўпчиликнинг хабари бор: уруш йиллари Оташқалб асирлик сургунидан озод қилиб, 
лозим бўлса, жангга юборилишини сўраб Сталинга ариза ёзади. «Мазкур иш бошқатдан кўриб 
чиқилсин!» деган фармойиш билан қайтган ариза шу борада фикр, аслида розилик сўраб, 
расмият юзасидан, ёзувчилар ташкилотига келиб тушади. Ўша сўровномага ташкилот раҳбари 
нима жавоб қилган, эшитганмисизлар? «Оташқалбни сургундан қайтариш мумкин эмас. У 
қайтарилса, уни айблаган кишиларни жазога тортиш лозим бўлади. Бунинг эса, маълум 
сабабларга кўра, иложи йўқ». Хўш, уни айблаган кишилар ким эди? «Маълум сабаблар» дегани 
нима? Ўша йиллари ким бу ташкилотнинг раҳбари эди? Мана шу бир тўп саволга сиз жавоб 
берсангиз, ҳурматли Оқсоқол! 
Оқсоқол бу саволларни умр бўйи кутиб яшаган, умр бўйи ана шу саволларни ўзи ўзига 
бериб келган. Аммо бирортасига ҳам жўяли жавоб қайтаролмаган. Жавоб — ўзи, яхшидир, 
ёмондир, ўзининг ҳаёти. Уни бўлаклаб бўлмайди, бор-буди бир-бирига чирмашиб кетган. Ё 
тўлиғича маъқуллаш керак, ё батамом инкор этиш лозим бўлади. Бошқа чораси йўқ. Кўп ўйлаб, 
кўп кавлаб кўрган. 
Мана бу зумрашанинг даъволарига келганда... Қани эди, шу боланинг ўрнида сен бўлсанг! 
Виждонинг пок-покиза, умринг хато-хутолардан холи. Лекин, саксон йилни шундай тўғри, 
бехато яшаб бўлмайди. Иложи йўқ. Иложи бўлганда... йўқ, қайта туғилганда ҳам иложи йўқ 

---

Шоирнинг тўйи (қисса). Эркин Аъзам