Microsoft Word mumtoz faylasuflar hikmati ziyouz com doc


Download 0.67 Mb.
Pdf ko'rish
bet122/184
Sana08.07.2023
Hajmi0.67 Mb.
#1659214
1   ...   118   119   120   121   122   123   124   125   ...   184
Bog'liq
96 faylasuf

www.ziyouz.com кутубхонаси 
149
GALILEO GALILEY 
(1564-1642)
 
Italiyalik qomusiy olim: riyoziyotchi, falakiyotshunos, faylasuf, tabiiyotshunos alloma 
Galileo Galiley Piza shahrida dunyoga keldi. 
U obro‘li, biroq kambag‘allashgan aslzoda oilaga mansub edi. Otasi Galileyning hakim 
bo‘lishini orzu qilardi. Shu bois u Piza dorilfununining tibbiyot kulliyotiga o‘qishga kirdi. 
Lekin Galileydagi riyoziyotga bo‘lgan qiziqish ustunlik qildi. 
Galiley avval ibodatxona maktabida, keyin dorilfununda o‘qidi. U Arximedni o‘ziga 
ustoz deb bilgan. 
1589 yilda Galiley Piza dorilfununida professor ilmiy unvonini oldi. U dorilfununda dars 
berish bilan bir vaqtda mexanika va falakiyotshunoslikka oid qator tadqiqot ishlarini olib 
borib, jismlarning tushishi, ularning qiyalik sirtdagi harakati qonunlarini o‘rgandi. 
Shuningdek, osmon jismlarining harakatini kuzatdi. 
Galileo Galiley o‘z tadqiqotlariga tayangan holda Arastuning Koinot tuzilishi va 
mexanik holatiga doir ta’limoti xato ekanini ma’lum qildi. Dorilfunun o‘qituvchilari va din 
peshvolari uning bu fikriga qarshi chiqishdi. Oqibatda olim Pizani tark etishga majbur 
bo‘ldi. 
Galiley 1592-1610 yillarda Paduan dorilfununining riyoziyot kafedrasida ishladi. 
Olim 1609 yilda teleskopni ixtiro qildi. Bu ilk teleskop orqali osmon jismlarini 30 
baravar kattalikda ko‘rish mumkin edi. 
Olim 1610 yildan Florentsiya gertsogi saroyida xizmat qila boshladi. 
Galiley Oydagi kraterlar va tog‘ tizmalarini aniqladi. Mushtariyning yo‘ldoshi, 
Quyoshdagi dog‘lar, Zuhra sayyorasi fazalari, Zuhalning halqalarini kashf etdi.
1633 yilda ruhoniylar Galileyning «Olamning ikki tizimi haqidagi suhbatlar» nomli 
asarini muhokama qilib, unda ilgari surilgan ilmiy fikrlarni (Yerning Quyosh atrofida 

Download 0.67 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   118   119   120   121   122   123   124   125   ...   184




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling