Microsoft Word qizlar tarbiyasi ziyouz com doc

QO’L ISHLARI UCHUN KERAK BO’LGAN NARSALAR 
Qo‘l ishlariga usta xotunning kerak narsalari, qurollari hozir bo‘lishi lozim. Qurollar 
naqadar yaxshi bo‘lsa, ish shu qadar yaxshi va naqadar kam, yomon bo‘lsa, ish ham shu 
qadar yomon bo‘lib chiqadir. Shuning uchun qo‘l ishlariga usta bo‘lgisi kelgan yosh qizlar 
qo‘llarida g‘oyat mukammal va jihozli bir quticha bo‘lishi kerak. Tika turgan matolarining 
qalinligiga, yupqaligiga ko‘ra igna va ipni tanlay bilishi lozim, aks holda, uzoq 
mashaqqatlar chekish ila vaqtini o‘tkazib, ishi ham bema’ni bo‘lib chiqadir. Mukammal va 
jihozli quticha deganimning usti duxoba ila ziynatlangan, ichi qimmatli, nafis narsalar ila 
to‘la quticha deb tushunmasin, odatdagidek bir qog‘oz quticha ham bu ishga yaraydir. 
Tikuv-bichuv uchun hamma narsalar, yana yozajak narsalar bo‘lsa, bu vaqtda u quticha 
jihozli va mukammal quticha bo‘ladir. Avvalo qutichada uzunlikda, qisqaliqda, 
ingichkalikda turli-tuman ignalar bo‘lishi kerak. Yaxshi po‘latdan yasalgan ignalar 
sinmas, qiyshaymas, naqadar ko‘p tutilsa-da, uchi to‘mtoq bo‘lmas. Igna fabrikalarda 

---

Qizlar tarbiyasi. Aliy Nazimo 
www.ziyouz.com кутубхонаси 
16
raqamlar ila yasalib, qog‘ozlarga qo‘yilur. Yirik ignalar kichik raqamli, mayda ignalar 
katta raqamli bo‘lur. Har xil ignalar o‘n ikkk raqamga bo‘linadir. Ignani qilina turgan 
ishga qarab tutish kerak bo‘lganini, ignaga o‘tkazilgan ip juda uzun yoki juda kalta 
bo‘lmasligi kerakligini va qo‘rqinchli qazoga sabab bo‘lmasligi uchun ignani hech bir vaqt 
og‘izga solish, shishga tiqib ko‘rish yaramasligini hurmatli o‘quvchi xonimlar ham 
biladilar. Ignalar tutilmaganda igna qutisiga solib qo‘yish yoki kerak vaqtda tezroq olish 
oson bo‘larlik qilib qalin matoga qadab qo‘yish kerak. Qutichada barmoqlarga juda mos 
kelgan bir necha angishvona ham bo‘lishi kerak. Chok va naqsh namunalari, andozalar, 
turli ingichka va yo‘g‘onlikdagi iplar, naqshlar uchun turli rangdagi ipak, jun iplar kerak. 
Bulardan tashqari qutichada qaychi, qalamtarosh, chilvir, lenta (metrli), bigiz, 
to‘g‘nag‘ich, igna sanchib qo‘yadirgan yostiqcha va tugmalar bo‘lishi kerak. 
Avvalgi zamonlarda qo‘l hunarlarini bilmagan qizlarning hech qadri bo‘lmaganidan va 
bunday qizga hech kim qiziqmaganidan har bir qiz kichkina vaqtidanoq ularni 
o‘rganishga odatdan tashqari tirishgan. Bu hunar eski zamon tarbiyasidan qolgan bo‘lib, 
hozirda ham bu hunarlardan to‘liq bilimli xonimlar borligi eshitilmakdadir. Shu vaqtga 
qadar yosh qizlarni qo‘l hunarlari o‘rganishga qiziqtirish kerakligini, qo‘l ishlari qizlarni 
daydi bo‘luv balosidan qutqarish uchun tamom foydali yo‘l ekanini da’vo qilib kelganlar. 
Barcha xotunlar uchun ishni sevishdan kerakli hech bir narsa yo‘qdir. Ish ko‘ngilni 
ochadir. Ul ko‘ngilda baxtsizligu qayg‘ularni o‘ylashga yararlik bir vaqt qoldirmas, hatto 
vaqtni xushlik ila o‘tkazadir. Daydilik odamni faqirlikka, muhtojlikka tushiradir va ko‘p 
qayg‘ularga giriftor qiladir. Va hatto umrini xunobgarchilik ila o‘tkazadir. Daydilikka 
o‘rgangan qizlarning avvalgi tabiatlarini qo‘yganlari hozirga qadar hech ko‘rinmaganligi 
uchun qizlarni kichkina vaqtidan har turli ishga odatlantirish kerak. Uyida o‘tiruvni 
bilmagan, uy ishlari ila shug‘ullanuvdan va qo‘l hunarlari kabi bir necha ko‘ngilli 
ishlardan lazzat olmagan bir xotun qanday ishlay oladir? Ma’lum lazzatlarni chetga chiqib 
izlashi kerak bo‘ladir. Xotun kishi uchun bundan ham yomon xatarli narsa bo‘lurmi? Qiz 
bolalarga qo‘l hunarlarining har birini yangi kiyimlar, ko‘ylak, sochiq, dasturxon kabi 
narsalarni tikmak va eskilarini tuzatmak, yamoq yamamak, paypoq to‘qimak, bo‘z 
to‘qimak kabilarni bilmak kelgusida yurt tuta boshlagach kerak bo‘lajagini bildirib, ularni 
kiya turgan kiyimlarni kichiklikdan o‘z qo‘llari bilan tikishga o‘rgatib, bir yurtga xo‘ja 
bo‘lgandan so‘ng unday narsalarni do‘kondan katta baholar ila sotib olishga yoki 
tikuvchilarga ko‘p aqchalar berib tikdirishga odatlantirmaslikka so‘nggi darajada 
tirishmak kerak.