Microsoft Word Rahmatullaeva Q

Dodoqli’ qiz-jawanlar (222). 
Allani’ sa`wersen` babam yel ko`ter (198). 
A`lleri bileziklinin` (222). 
Qi’namali’dur a`lla`rin` (222). 
Bul mi’sallardag`i’ dodaq, a`l, ga`rdan so`zleri og`uz tillerine ta`n` 
so`zler boli’p, qaraqalpaq tilinde yerin, qol, iyin so`zleri arqali’ an`lati’ladi’. 
 
b) Tuwi’sqanli’q qari’m-qatnasti’ an`latatug`i’n so`zler 
A`zerbayjanlar menen tu`rkmenler tu`rkiy xali’qlardan yesaplang`ani’ 
ushi’n bul xali’qlardi’n` turmi’s-tirishiligi, etnografiyasi’ basqa da tu`rkiy 
tilles xali’qlar menen jaqi’n boli’p keledi. «Sayatxan-Ha`mira» da`stani’nda 
tuwi’sqanli’q qari’m-qatnasti’ an`latatug`i’n so`zler qatlami’ qaraqalpaq 
a`debiy tilindegi so`zlerge jaqi’n keledi. Bunday so`zler klassik shayi’rlar 
tilinde de jiyi ushi’rasadi’
1
. 
Da`standa yer balani’ ug`I’l, ug`lan dep ataw ken` qollani’lg`an. Bul 
tikkeley og`uz til elementinin` ko`rinisi boli’p, ha`zirgi tu`rkmen tilinde 
og`lan tu`rinde qollani’li’w ta`n. 
Bir nazalim ug`lan yendi tusi’ma (203). 
Saqqalsi’z, murti’ joq ug`lan su`yerem. 
- Bar, sol ug`landi’ yertip kel, bolmasa wo`ltiremen, - dedi (207). 
Ha`zirgi qaraqalpaq tilinde yer balag`a bala, ul delinedi. Ul so`zi 
ko`binese jazba a`debiy tilge, fol`klorli’q do`retpelerge ta`n. Al, klassik 
shayi’rlar tilinde ug`i’l, ug`lan so`zi go`nergen so`zler retinde qaraladi’
1
. 
Da`stanlarda ul bala, ug`lan, ug`i’l so`zleri sinonim boli’p qollani’la beredi. 
Sonday-aq, da`stanlar tilinde hayal-qi’zlarg`a qarata biybim dep 
qollani’w ushi’rasadi’. Bul ha`zirgi og`uz topari’ndag`i’ tillerge ta`n so`z. 
Dolandi’, biybim dolandi’(216). 
Gel yendi, biybim gel yendi (216). 
1
Насыров Д, Доспанов О., Бекбергенов А., Сайтов Д. Қарақалпақ әдебияты’классиклери 
шығармаларының тили. Нөкис, 1995, 39-54-бетлер. 
1
Насыров Д., Доспанов О., Бекбергенов А., Сайтов Д. Көрсетилген мийнети, 61-бет. 

---

27
Biybim so`zi ko`binese da`standa ushi’rasadi’. Ha`zirgi qaraqalpaq 
a`debiy tilindegi Biybixan, Biybigu`l usag`an menshikli adam atlari’ da 
usi’g`an baylani’sli’qoyi’lg`an bolsa kerek.