Microsoft Word sahih buhari1 ziyouz com doc

78-bob. Tahorat olib tavof qilmoq haqida
Muhammad ibn Abdurrahmon ibn Navfal Qurayshiy Urva ibn Zubayrga (tahorat olib 
tavof qilmoq haqida) savol berdilar. Shunda, Urva bunday deb javob qildilar: «Nabiy 
sallallohu alayhi va sallam,- deb edilar Oisha onamiz,-Makkaga haj qilgani kelganlarida, 
dastlab tahorat old ilar, so'ng Ka'bani tavof ayladilar, lekin umra qilmadilar». Abu Bakr 
raziyallohu anhu ham haj qilganlarida avval tahorat olib so'ng Ka'bani tavof etganlar, 
umra qilmaganlar. Umar raziyallohu anhu ham shunday qilganlar. Keyinchalik, Usmon 
raziyallohu anhu haj qildilar. Ul kishining ham dastlab tahorat olib, so'ng Ka'bani tavof

---

Sahihi Buxoriy. 1-jild. Imom Ismoil al-Buxoriy
aylaganlarini, ammo umra qilmaganlarini ko'rdim. Keyin, Muoviya birlan Abdulloh ibn 
Umar ham shunday qilishdi. Men otam Zubayr ibn Avvom birlan haj qilganimda, ul kishi 
ham dastlab tahorat olib, so'ng Ka'bani tavof etdilar, umra qilmadilar. Muhojir va 
ansorlarning ham shunday qilishganini ko'rdim. Eng oxiri bo'lib, Ibn Umarning shunday 
qilganining shohidi bo'ldim. U ham an'anaga ko'ra, umra qilmadi. Mana, Ibn Umar 
ularning oldida ketayotir, hech kim undan bir narsani so'ramakka botinmaydir, 
o'tkinchilar ham faqat Ka'bani tavof aylamak niyatidagina qadam tashlashayotir... Mana, 
tavof ham qilib bo'lishdi, lekin ular hanuz ehromdadirlar. Men onam birlan xolamning 
ham Ka'bani tavof aylab bo'lmagunlaricha, boshqa biror narsa qilishmaganining hamda 
ehromlarini yechishmaganining shohidi bo'lgandirman».
Urva raziyallohu anhu: «Menga onam aytdilarki, ul kishi birlan xolam, Zubayr va 
falonchi-pistonchilar umraga talbiya aytishib, Qora Toshni silab tavof qilishgach, 
ehromlarini yechishibdir»,— deydilar.
79-bob. Safo va Marvada sa'y qilmrqning vojibligi va uning Olloh taolo 
udumlaridan biriga aylanganligi haqida
Urva raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Men Oisha onamizga: Olloh taoloning «Safo va 
Marvada sa'y qilmoq Olloh taolo udumlaridan biridir, kim Ka'bani tavof aylasa yokim 
umra qilsa, ularning ikkalasini (Safo va Marvani) tavof etmog'i gunoh bo'lmag'aydir» 
degan qavli haqida ne dersiz? Xudo haqqi, Safo va Marvani tavof aylamasa, hech kim 
gunohkor bo'lmas erkan!» — dedim. Ey jiyanim,— dedilar Oisha onamiz,— nechuk 
be'mani so'z aytding! Agar bu oyatning tafsiri sen aytganingcha bo'ladirgan bo'lsa, unda 
Safo va Marvani tavof aylamasa, gunohkor bo'lmas erkan-da?! Ammo, bu oyat ansorlar 
haqida nozil bo'lgan bo'lib, ular musulmon bo'lmoqlaridan avval Mushallal degan joydagi 
o'zlari ibodat qiladirgan butga — mustabid Manotga tahlil aytishar erdi. Shu boisdan 
ham Safo va Marvani tavof aylamakka hayiqishar erdi. Ular musulmon bo'lganlaridan 
so'ng, Rasululloh sallallohu alayhi va sallamga: «Yo Rasululloh, biz Safo va Marvani 
tavof qilmoqqa hayiqar erdik, shukrkim, Olloh taolo «Safo va Marvani tavof aylamak 
Olloh udumlaridandir!» degan oyati kariymasini nozil qildy»,— deyishdi. Shundan so'ng, 
Rasululloh sallallohu alayhi va sallam Safo va Marvani tavof etmakni sunnat qildilar, buni 
qilmaslikka hech kimning haqqi yo'qdir!»
«Men ushbu hadisni Abu Bakr ibn Abdurrahmonga aytganimda,— deydilar Zuhriy 
raziyallohu anhu,— u bunday dedi: «Oisha zikr qilgan but — Manotga tahlil 
aytmaydirgan barcha odamlar Safo va Marvani tavof qilishardi. Olloh taolo Qur'onda 
Safo va Marvani tavof aylamakni zikr qilmay, Ka'bani tavof etmakni zikr qilganida, 
odamlar: «Yo Rasululloh, biz Safo va Marvani tavof qilar erdik, Olloh taolo Ka'bani tavof 
aylamak haqida oyat nozil qildi, Safoni zikr qilmadi, agar biz Safo va Marvani tavof 
qilsak, gunohkor bo'lg'aymizmi?» - deyishdi. Shunda, Olloh taolo «Safo va Marvani tavof 
aylamak Olloh udumlaridandir!»degan oyati kariymasini nozil qildi». «Bu oyat,- deb 
davom etdilar Abu Bakr,- ikki toifa odamlar xususidadir, biri - johiliya davrida Safo va 
Marvani tavof etmakka hayiqqan kishilar, ikkinchisi - ilgari Safo va Marvani tavof aylab 
yurib, keyin, islom davriga kelganda, Olloh taolo Ka'bani tavof etmakni zikr qilib, Safoni 
eslatmaganligidan ularni tavof aylamakka hayiqib qolgan kishilar ha.qida nozil bo'lgan. 
Shundan so'ng Olloh taolo Safo va Marvani ham tavof aylamak lozimligini eslatib, oyat 
nozil qilgan, deb eshitg'ayman».

---

Sahihi Buxoriy. 1-jild. Imom Ismoil al-Buxoriy