Microsoft Word sahih buhari1 ziyouz com doc

bunday bo‘talog‘i bo‘lmasa-chi? 
Abu Bakr raziyallohu anhu Anas raziyallohu anhuga Olloh taolo o‘z Rasuli sallallohu 
alayhi va sallamga farz qilgan sadaqalar (zakotlar) haqida bunday deb yozgan erkanlar: 
«Zakotga besh yashar tuya bermog‘i lozim bo‘lgan odamning bunday tuyasi bo‘lmay, 
to‘rt yashar tuyasi bo‘lsa, shu tuyasi zakotga qabul qilinib, ustiga yana (nasib etsa) ikki 

---

Sahihi Buxoriy. 1-jild. Imom Ismoil al-Buxoriy 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
292
qo‘y yokim yigirma dirham oling‘aydir. Ammo, zakotga to‘rt yashar tuya bermog‘i lozim 
bo‘lgan odamning bunday tuyasi bo‘lmay, besh yashar tuyasi bo‘lsa, u holda shu tuyasi 
zakotga qabul qilinib, ikki qo‘y yokim yigirma dirham qaytim berilg‘aydir. Basharti, 
zakotga to‘rt yashar tuya berishi kerak bo‘lsa-yu, uning bunday tuyasi bo‘lmay, ikki 
yashar urg‘ochi bo‘talog‘i bo‘lsa, unda shu bo‘taloq zakotga qabul qilinib, ustiga ikki qo‘y 
yokim yigirma dirham qo‘shib oling‘aydir. Kimki ikki yashar urg‘ochi bo‘taloq zakot 
qilmog‘i lozim bo‘lsa, o‘rniga to‘rt yashar tuyasini berib, zakotchidan ikki qo‘y yokim 
yigirma dirham qaytim olur. Kimki ikki yashar urg‘ochi bo‘taloq zakot qilishi lozim bo‘lsa-
yu, unda bunday bo‘taloq bo‘lmasa, o‘rniga bir yashar urg‘ochi bo‘taloq birlan birga ikki 
qo‘y yokim yigirma dirham qo‘shib berg‘aydir». 
136-bob. Qo‘y hisobida to‘lanadirgan zakot 
Abu Bakr raziyallohu anhu Anas raziyallohu anhuni Bahraynga jo‘natganlarida, 
ketlaridan ushbu maktubni yo‘llagan erdilar: «Bismillohir rahmonir rahiymi. Qo‘yida 
Rasululloh sallallohu alayhi va sallam o‘z ummatlariga, Olloh taolo ersa, o‘z Rasuliga farz 
deb buyurgan sadaqalarni (zakotlarni) bayon qildim. Qaysi bir musulmondan shariatga 
muvofiq zakot bermoqni so‘rashsa, bersin; kimdan shariatga xilof ravishda ortiqcha 
zakot so‘rashsa, bermasin. Yigirma to‘rt va undan kamroq tuyaning har beshtasiga bir 
qo‘y; yigirma beshdan to o‘ttiz beshtagacha tuya uchun bitta bir yashar urg‘ochi 
bo‘taloq; o‘ttiz oltidan to qirq beshtagacha bo‘lsa, bitta ikki yashar urg‘ochi bo‘taloq; qirq 
oltidan to oltmishtagacha bo‘lsa, bitta to‘rt yashar urg‘ochi bo‘taloq; oltmish birdan to 
yetmish beshtagacha bo‘lsa, bitta besh yashar tuya; yetmish oltidan to to‘qsontagacha 
bo‘lsa, ikkita ikki yashar urg‘ochi tuya; agar to‘qson birdan to bir yuz yigirmatagacha 
bo‘lsa, ikkita to‘rt yashar urg‘ochi tuya berg‘aydir. Bir yuz yigirmatadan ham ko‘p bo‘lsa, 
har qirqtasiga bitta ikki yashar urg‘ochi bo‘taloq va har elliktasiga bitta to‘rt yashar 
bo‘taloq bermog‘i lozim. Kimning to‘rttadan boshqa tuyasi bo‘lmasa, sadaqa vojib 
ermas, xohlasa berg‘aydir, xohlamasa yo‘q. Tuyasi beshtaga yetsa, bitta qo‘y berg‘aydir. 
Agar, podadagi qo‘ylar soni qirqtadan bir yuz yigirmatagacha bo‘lsa, bitta qo‘y; bir yuz 
yigirmatadan ikki yuztagacha bo‘lsa, ikkita qo‘y; ikki yuzdan to uch yuztagacha bo‘lsa, 
uchta qo‘y; uch yuzdan ham ko‘p bo‘lsa, har yuz qo‘yga bitta qo‘y berg‘aydir. Agar, 
podadagi qo‘ylar soni qirqtadan bitta kam bo‘lsa ham, sadaqa vojib ermas, egasi xohlasa 
berg‘aydir, xohlamasa yo‘q. Kumush pullarning har yigirma dirhamidan bir dirham 
berilg‘aydir, agar kishining mablag‘i bir yuz to‘qson dirham bo‘lsa, sadaqa vojib ermas».