Microsoft Word shaytanat4 ziyouz com doc
Download 5.08 Kb. Pdf ko'rish
|
Shaytanat 4- kitob (2)
|
www.ziyouz.com kutubxonasi
99 «Ha, mening dadam shunaqalar, — deb o‘yladi Zohid.— Mo‘’minlikni ba’zan haddan oshirib yuboradilar.» Zohidni yaxshi taniydiganlar «otasiga o‘xshagan mo‘’min-qobil bola», deydilar. Zohid bu ta’rifni inkor etmaydi. Ba’zan hazillashib «yuvoshligim dadamdan, jahlim chiqqanida ayamga o‘xshab qolaman», derdi. Chindan ham ayasi dadasiga nisbatan gapga chechanroq, qo‘polroq tarzda aytilsa, betga choparroq edi. Inson-ga doir fazilatu kam- ko‘stlar ulashilganida dadasi yuvoshlikdan mo‘lgina bahramand bo‘lib, qaysarlik, sharttakilik kabi odatlarni peshtaxta ustida unutib qoldirganu ayasi esa «Erimga taalluqli bu «fazilat»larni uvol qilmayin», deb o‘ziga qo‘shib ola qolgan edi. Zohidning kichik singlisi tug‘ilgan damlarda qo‘shni «hovlingizni uzunasiga bo‘lingu menga soting. Puliga bolalaringizni katta qilib olasiz», deb avrasa, dadasi ko‘nibdi. Hovli o‘rtasiga qoziq qoqilayotganda gap nimada ekanini bilib qolgan ayasi noroziligini «qorning teshilgur boy» degan lutf bilan boshlagach, qoqilgan qoziqlar ham joyida qolaverdi. Ayasi o‘sha kuni zahrining hammasini qo‘shnisiga sochmadi. Eriga ham ozgina olib qoldi. Xotinining odatini yaxshi bilgan er zahar kosasi bo‘shagunicha toqat qildi, oxiridagi javobi esa juda qisqa bo‘ldi: «Yer talashma, xotin, bitta odamga ikki quloch yer yetarli». Zohid bu gapning ma’nosini ulg‘ayganida angladi. Tabib to‘g‘ri aytadi: dadasi uni avaylaydi. Zohid otasining bu odatini bilar, «faqat mening dadamgina mehribonlar» deb ham o‘ylardi. «Deyarli barcha ota-ona farzandiga shu qadar mehribon, mana, hatto ko‘zingizga ajalning o‘qiday ko‘rinuvchi Asadbek ham farzandlarining taqdiridan qayg‘urib Moskvada yuribdi», deb ko‘ringchi, siz bilan murosa qila olarmikin? Bir oz jim yurishgach, tabib undan: — Ota-onangizga qarab hech «uf» deganmisiz? — deb so‘rab qoldi. Zohid kutilmagan bu savoldan ajablandi: — Ochig‘ini aytsam... esimda yo‘q, — dedi ikkilangan tarzda. — Ha, esimizda bo‘lmaydi, — dedi tabib jiddiy ohangda. Bir gaplari yoki buyurgan ishlari yoqmay «uf» deb qo‘yamiz ba’zida. Ota-onasining o‘limini kutadiganlar oldida bu arzirli narsa emasga o‘xshaydi. Qariganda odam injiq bo‘lib qoladi. Bir kuni sog‘ bo‘lsa, uch kuni bemorlikda o‘tadi. Hatto hozirgina ovqat yegani, qorni to‘qligi ham yodidan ko‘tarilib «ochman» deb noliydi. Aqlsiz farzandlar shunisiga chidasholmaydi. Aqlsiz deganimning sababi: qari ota-onaga yaxshimi-yomon qarash — Ollohning ulug‘ bir sinovi. Balki eshitgandirsiz, rivoyatga ko‘ra bir odam qari otasidan bezib, qopga solibdi- da, «dashtu biyobonga tashlab kelaman», deb yo‘lga otlanibdi. Charchab, dam olishga to‘xtaganda qop ichidagi otasi nuqul kularmish. «Ota, men sizni bo‘rilarga yem qilish uchun olib ketyapman, nega kulyapsiz?» deb so‘rabdi o‘g‘il. Shunda otasi «Menam otamni qopga solib olib ketayotganimda ayni shu yerda to‘xtab, dam olgan edim, o‘g‘lim», debdi. Rivoyat- ning qisqaligini qarangu chuqur ma’nosiga e’tibor bering. — Ha, — dedi Zohid, — Rivoyat emas, haqiqatga yaqin gapga o‘xshaydi. Bolaligimda ayam shunga o‘xshagan cho‘pchak aytib berardilar. Bir oilada qari otaga yaxshi qarashmas ekan. O‘zlari chinni kosalarda taom ichishsa qari otaga eski, yog‘och kosada ovqat berisharkan. Bir kuni kichkina o‘g‘iltoy yog‘och o‘yayotganmish. «Nima qilyapsan?» deb so‘rashsa, bola «sizlarga kosa o‘yyapman, qariganinglarda shu kosada sizlarga ovqat beraman», deb javob bergan ekan. — Yaxshi, yaxshi, buni eshitmagan ekanman, — dedi tabib. — Ayam buni ko‘p marta aytganlar. O‘shanda boshqa cho‘pchakni bilmas ekanlar, deb o‘ylabman. — Ayangiz dono ekanlar. Bu haqiqatni miyangizga singdirganlar. Ota-onaga bemehr |
