Microsoft Word usmon mushafi ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 

6

hayotga kelgandek his qilardilar. 

Sahobalarning Qur’onni yod olishga bo‘lgan zavqu shavqlariga dalolat qiladigan 

xabarlar ko‘p. Rasululloh (s.a.v.) Qur’ondan ta’lim berish, uni tilovat qilishlikka katta 

ehtimom ko‘rsatar va ta’limtarbiya, irshod ishlarini Kalomullohni yod olgan, qorilarga 

topshirar edilar. 

 

 

SURA VA OYATLAR TARTIBI 

 

Shunday qilib, Qur’oni Karim Rasululloh (s.a.v.) zamonlarida yozilgan va hifz 

qilingan edi. Undagi sura va oyatlarning tartibi Alloh taolo ilhomi ila Rasuli akram 

(s.a.v.) tomonlaridan belgilangandir. Bu ishning Alloh subhonahu va taolo tomonidan 

kelgan vahiy asosida bo‘lganligiga «Qiyomat» surasidagi oyatlar dalildur: 

«Uni (Qur’onni sizning dilingizda) jamlash ham, (tilingizda) qiroat qildirish ham 

Bizning zimmamizdadir. Bas, qachon Biz (ya’ni Jabroil farishta) uni (ya’ni har bir 

vahiyni) o‘qib bitganimizdan so‘nggina, siz ham uni o‘qishga ergashing!» (17-18 

oyatlar). 

Qur’oni Karim Rasululloh (s.a.v.) davrlarida hifz qilingan, namozlarda va boshqa 

munosabatlar bilan o‘qilgan kitob bo‘lgani uchun ham uni tartiblanmagan edi, deyishlik 

ehtimoldan uzoqdir. Suralarning ba’zilari to‘laligicha, ba’zilari parcha-parcha qilib nozil 

qilindi. Hech shubha yo‘qki, Qur’oni Karim suralari va oyatlarining hozirgi tartibi 

payg‘ambar alayhissalom ko‘rsatgan va o‘qitgan tarzdadir. Imom Buxoriy asarlarida 

Payg‘ambar alayhissalomdan quyidagi hadis bor: «Kimki Baqara surasining oxiridan ikki 

oyat o‘qisa, unga kifoyadur». Mana shuning o‘zi ham Qur’oni Karim Rasululloh davrlarida 

tartibga solinganligiga dalolat qiladi. («MalQur’on» kitobi, 213-bet.)