Microsoft Word uzk axborot xavfsizligi doc

Internet Scanner 
Сканерланадиган 
узеллар 
6.3–расм. Internet Scanner тизими мисолида ҳимояланганликни 
таҳлиллаш схемаси.

---

47
- заиф тизимли файллар; 
- ўрнатилган патчлар ва ҳ. 
Операцион тизим сатҳидаги ҳимояланишни тахлиллаш тизимлари 
операцион тизимлар конфигурациясини назоратлашда ҳам ишлатилиши 
мумкин. 
Ҳимояланишни тахлиллаш воситаларини нотўғри ишлатиш улардан 
нияти бузуқ одамларнинг корпоратив тармоққа суқилиб кириш учун 
фойдаланишларига имкон яратади. Шу сабабли, ҳимояланишни тахлиллаш 
воситалари ўзларининг компонентларидан ва йиғилган маълумотлардан 
фойдаланишни чегараловчи механизмлар билан таъминланиши лозим. Бундай 
механизмларга қуйидагилар киради: 
- фақат маъмур хуқуқига эга бўлган фойдаланувчи томонидан ушбу 
воситаларни ишга тушириш; 
- сканерлаш маълумотлари архивини шифрлаш; 
- масофадан бошқаришда уланишни аутентификациялаш; 
- каталоглар билан ишлаш учун махсус хуқуқларни аниқлаш ва ҳ. 
Хужжатларда маълумотларни ифодалаш шакли ҳам муҳим 
ҳисобланади. Фақат матнли ахборот билан тўлдирилган хужжатларнинг 
фойдаси бўлмайди. Графиклардан фойдаланиш эса маъмурга ташкилот 
тармоғидаги барча муаммоларни яққол намойиш этишга имкон беради. 
Ҳисоботларда аниқланган муаммоларни йўқотиш бўйича тавсияларнинг 
мавжудлиги ҳимояланишни тахлиллаш воситаларини танлашдаги мажбурий 
шарт ҳисобланади. 
Хужумларни аниқлаш; 
Тармоқ ахборотини тахлиллаш усуллари. Моҳияти бўйича, 
хужумларни аниқлаш жараёни корпоратив тармоқда бўлаётган шубҳали 
ҳаракатларни баҳолаш жараёнидир. Бошқача айтганда хужумларни 
аниқлаш- ҳисоблаш ёки тармоқ ресурсларига йўналтирилган шубҳали 
ҳаракатларни идентификациялаш ва уларга реакция кўрсатиш жараёни. 
Ҳозирда хужумларни аниқлаш тизимида қуйидаги усуллар ишлатилади: 
- статистик усул; 
- эксперт тизимлари; 
- нейрон тармоқлари. 
Статистик усул. Статистик ёндашишнинг асосий афзаллиги – 
аллақачон ишлаб чиқилган ва ўзини танитган математик статистика 
аппаратини ишлатиш ва субъект характерига мослаш.

---

48
Эксперт тизимлари. Эксперт тизими одам-эксперт билимларини 
қамраб олувчи қоидалар наборидан ташкил топган. Эксперт тизимидан 
фойдаланиш хужумларни аниқлашнинг кенг тарқалган усули бўлиб, 
хужумлар хусусидаги ахборот қоидалар кўринишида ифодаланади. Бу 
қоидалар ҳаракатлар кетма-кетлиги ёки сигнатуралар кўринишида ёзилиши 
мумкин. Бу қоидаларнинг ҳар бирининг бажарилишида рухсатсиз фаолият 
мавжудлиги хусусида қарор қабул қилинади. Бундай ёндашишнинг муҳим 
афзаллиги – ёлғон тревоганинг умуман бўлмаслиги. 
Эксперт тизимининг маълумотлари базасида ҳозирда маълум бўлган 
аксарият хужумлар сценарияси бўлиши лозим. Эксперт тизимлари, 
долзарбликни сақлаш мақсадида, маълумотлар базасини муттасил янгилашни 
талаб этади. Гарчи эксперт тизимлари қайдлаш журналларидаги 
маълумотларни кўздан кечиришга яхши имкониятни тавсия қилсада, 
сўралган янгиланиш эътиборсиз қолдирилиши ёки маъмур томонидан қўлда 
амалга 
оширилиши 
мумкин. 
Бу 
энг 
камида, 
эксперт 
тизими 
имкониятларининг бўшашига олиб келади.
Эксперт тизимларининг камчиликлари ичида энг асосийси – номаълум 
хужумларни акслантира олмаслиги. Бунда олдиндан маълум хужумнинг 
хатто озгина ўзгариши хужумларни аниқлаш тизимининг ишлашига жиддий