Mikrobiologiya fani va uning vazifasi mikrobiologiya fanining qishloq xòjaligidagi ahamiyati


Download 0.75 Mb.
bet14/73
Sana18.06.2023
Hajmi0.75 Mb.
#1591384
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   73
Bog'liq
kuch birlikda

SPORA HOSIL QILUVCHI PATOGENLAR
Bacillus spora hosil qiluvchi, aerob, tayoqcha shaklidagi bakteriyalarning bir turi. Ushbu juda katta guruh eng taniqli Bacillus antrasis, xavfli kuydirgi kasalligi uchun javobgar bo'lgan bakteriya. Kasalliklarni nazorat qilish va oldini olish markazlarining ma'lumotlariga ko'ra, bakteriyalar sporalari odamlarga kirib, infektsiyani yuqtirishdan oldin atrof muhitda uzoq vaqt saqlanishiga imkon beradi. Ammo bu naslning yana bir vakili, Bacillus subtilis, odatda molekulyar biologiya tadqiqotchilari tomonidan genlarni boshqarish va hujayra aylanishining asosiy savollarini o'rganish uchun foydalaniladi. Boshqalar Bacillus turlarga kiradi Bacillus cereus, Bacillus clausii va Bacillus halodenitrificans. Ushbu bakteriyalarning ba'zilari oziq-ovqat va tibbiy ifloslanishning keng tarqalgan sabablari bo'lib, ularni yo'q qilish qiyin bo'lishi mumkin.

Klostridium: kasallik va ishlab chiqarish


Klostridium odatdagi ovals emas, balki boshqa bakteriyalarnikidan pin yoki shishasimon shakldagi sporalar hosil qiladi. Sog'liqni saqlash Angliya ko'ra, Klostridium turga 100 dan ortiq tur kiradi, shu jumladan zararli patogenlar:

_Klostridium botulinum


Clostridium difficile
Clostridium perfringens
Clostridium tetani_
Clostridium sordellii
Ammo, ba'zi bakteriyalar turlari tijorat maqsadlarida etanol ishlab chiqarish uchun ishlatiladi (Clostridium thermocellum) va aseton (Clostridium acetobutylicum), shuningdek, yog 'kislotalarini xamirturush va propandiolga aylantirish (Clostridium diolis
Sterilizatsiya [lot. sterilis – toza, bepusht], sterillash – 1) (tibbiyot va biologiyada) – turli moddalar, xirurgiya asboblari, bogʻlov materiallari, oziq-ovqat mahsulotlari va boshqa(lar)ni mikroorganizmlardan butunlay tozalash. Tibbiyotda aseptikashshg muhim usullaridan.
Sterilizasiya , pasterizasiya tindalizasiya
Sterilizatsiya fizik va kimyoviy usullar yordamida amalga oshiriladi. Fizik usullarga termik (issiqlik) va nur bilan sterilizatsiya qilish kiradi. Kimyoviy sterilizatsiya sovuq sterilizatsiya deb xam yuritiladi, bunda sunʼiy materiallar yoki issiqlikka chidamsiz asboblar mikroblarni oʻldirish taʼsiriga ega boʻlgan kimyoviy moddalar yordamida sterilizatsiya qilinadi.

Issiq sterilizatsiya suv bugʻi va quruq issiq yordamida amalga oshiriladi. Suv bugʻi bilan S. qilish atoklavlarda 110 dan 140° gacha haroratda 2-4 atm bosim ostida oʻtkaziladi. Bogʻlov materiallari, matolar, jarrohlik asboblari, suyuqliklar, suyuq dorilar, rezina buyumlar suv bugʻi yordamida S. qilinadi.

Quruq issiq S. maxsus quritkich shkaflada 160-200° quruq issiq havo yordamida bajariladi. Bu usul shisha, chinni va metall asboblarni S. qilishda qoʻllanadi. Nur bilan S. qilish ionlovchi nurlar yordamida bajariladi. Amaliyotda /i va u-nurlaridan foydalaniladi, bunda nurlanish dozasi 25 000 greydan kam boʻlmasligi lozim.
Pasterlash — suyuklik va oziqovqat mahsulotlaridagi mikroorganizmlarni turlicha davomiylikda bir martalik 100° dan past (odatda, 60—70°) gacha qizdirib yoʻqotish usuli. L. Paster taklif etgan. Yuqori temperaturada sifati oʻzgarmaydigan sut, qaymoq, mevalar sharbati, jele va boshqa oziq-ovqat mahsulotlari P. qilinadi. P. natijasida sporasiz bakteriyalar, mogʻor zamburugʻlari oʻladi, lekin P.dan ke-yin ham baʼzi sporalar saqlanib rivojlanishi mumkin. Ularni yoʻqotish uchun sutdan sariyogʻ va sut konservalari ishlab chiqarishda lahzalik (temperatura 85—90°da), sir va boshqa sof sut mahsulotlari ishlab chiqarishda qisqa muddatli (20—25 min. davomida 72—76°da), bevosita isteʼmol uchun sut ishlab chiqarishda uzoq muddatli (30 min. davomida 62—65°da) P. usullari qoʻllanadi. P. maxsus apparat — paste-rizatorlarda bajariladi. Mevalar, sabzavotlar yoki ulardan tayyorlangan mahsulotlar zich yopilgan banka yoki shishalarga solingan holda 85—95° da, uzum sharbati 73—85° da pasterlanadi. Natijada mahsulotlardagi mogʻor zam-burugʻlari va achitqi (drojji)lar yoʻq qilinadi.[1]
TINDALIZATSIYA - (J. Tyndall nomidan) ma'lum bir ob'ektdagi mikroblarni va ularning sporalarini yo'q qilish usuli. Odatda 100 ° S haroratda bug 'bilan ishlov berish yo'li bilan amalga oshiriladi. Isitish o'rtasidagi davrda ob'ektlar unib chiqishi uchun qulay sharoitlarda saqlanadi ... ... Katta entsiklopedik lug'at

TINDALIZATSIYA - (ingliz olimi J. Tyndall, J. Tyndall nomidan), oqadigan bug 'bilan fraksiyonel sterilizatsiya, mikroorganizmlarning sporalarini yo'q qilish usuli, moddani qayta isitish. Agar u sterilizatsiya qilinadigan ob'ekt bo'lishi mumkin bo'lmasa ishlatiladi




Download 0.75 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   73




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling