Mikrobiologiya va

Bakteriyalarning harakatchanligini o‘rganish
“Osilgan” tomchi tayyorlash usuli. Preparat bakteriya kulturasidan bir tomchi olinib, yupqa yopqich oyna o‘rtasiga tomiziladi. So‘ng. o'rtasida chuqurchasi bo‘lgan, atrofiga vazelin surib tayyorlangan buyum oynasiga yopqich oyna shunday yopishtiriladiki, tomchi chuqurchaning o'rtasida turishi kerak. Tezlikda buyum oynasi aylantiriladi, natijada tomchi osilgan holatni oladi. To‘g‘ri tayyorlangan preparatda tomchi chuqurcha ustida erkin, atrofyoki tagiga tegmasdan osilib turadi. Mikroskop ostida ko'rish uchun, avval kichik, quruq 8-obyektiv qoMianiladi, tomchining chetlari topilgach, 90 obyektiv o‘matilib immersion moy tomizilib, preparatda bakteriyalarni harakati ko‘riladi. “E z i 1 g a n” t о m ch i t а у yo r I a sh usuli. Yog'sizlantirilgan buyum oynasi ustiga bir tomchi tekshiriladigan material yoki bakteriya suspenziyasi tomiziladi va ustidan yopqich oyna yopiladi. Tomchi katta bo‘lmasligi va yopqich oynaning chetlaridan chiqmasligi kerak, preparat mikroskop ostida ko‘riladi.








13-rasm. Bakteriyalar hivchinlari (sxema):


I— monotrix; 2-lofotrix; 3-amfilrix: 4-peritrix


30




Mikrobni (vital) tirik holda bo'yash. Mikroblar suspenziyasi bir tomchi

1. 
   001 % li metilen ko‘ki yoki neytral qizil eritmaga qo‘shiladi. Ulardan «osilgan» yoki «ezilgan» tomchi tayyorlanadi va mikroskop ostida ko‘riladi. Mikroskopiyadan so'ng ular dezinfeksiya qiluvchi moddalar eritmasiga solinadi. Bakteriyalarning harakatchanligi bakteriologik amaliyotda yarim suyuq agarlarga tekshirilayotgan mikrob kulturasini sanchib ekish orqali ham aniqlash mumkin. Sanchib ekilganda, harakatchan bakteriyalar muhitda tarqalib yaqqol ko‘rinib turadi, harakatsiz bakteriyalar esa yarim suyuq muhitda sanchuv bo‘ylab o‘sadi.