Mil avv XVIII asr

1153-yilda – Sulton Sanjarga qarshi ko’chmanchi o’g’uzlar isyon ko’taradilar.

1187-1193-yillarda – Takash Nishopur, Ray va Marv shaharlarini zabt etadi.

1194-yilda – Takash Eronni Xorazmga qo’shib oldi

1206-yildan boshlab – Alovuddin Muhammad Movarounnahrni qoraxitoylaning qaramligidan ozod etishga kirishdi

1210-yilda – Alovuddin Muhammad Talos vodiysida qoraxitoylar mag’lubiyatga uchratib, Yettisuvgacha bo’lgan yerlarni Xorazmshohlar davlati tasarrufiga oladi

XIII asr boshida Xorazm juda keng maydonni egallagan buyuk davlatga aylangan edi

• 
  shimoli g’arbiy va g’arbiy chegarasi Orol va Kaspiy dengizi sohillari;
  
• 
  shimoli sharqiy chegarasi Yettisuv va Dashti Qipchoq;
  
• 
  janubi g’arbda Iroq;
  
• 
  janubi sharqiy hududlari G’azna viloyati;
  

• 
  1210-yilda – Xorazmshohlarga qarshi O’tror aholisi qo’zg’olon ko’tardilar
  
• 
  1212–yilda – Xorazmshohlarga qarshi Samarqandliklar qo’zg’olon ko’tardilar
  

O’RTA OSIYOLIK MUTAFAKKIRLAR. ILM – FAN RAVNAQI

• 
  IX asrda – Bag’dod shaharda «Bayt ul–hikma» tashkil etildi.
  

«Bayt ul–hikma»da ishlagan olimlar: Al–Xorazmiy, Ahmad al–Farg’oniy, Ahmad al–Marvaziy, al–Abbos Javhariy va Yahyo bin Abu Mansur kabi Movarounnahr va Xurosonlik olimlar ijod qilgan
MUHAMMAD IBN MUSO AL–XORAZMIY (783–850) xalifa Ma’mun (813-833) zamonida «Bayt ul–hikma»da mudirlik qildi. Xorazmiy 20 dan ortiq asarlar yozdi. Ulardan faqat 10 tasigina bizgacha yetib kelgan.

• 
  Matematikaga doir asarlari «Al–jabr val–muqobala».
  

XII asrdayoq «Al–jabr val–muqobala» kitobi Ispaniyada lotin tiliga tarjima qilinadi va qayta ishlanadi
ABUL ABBOS AHMAD IBN MUHAMMAD IBN KASIR AL–FARG’ONIY (797-865) 8 ta asari bizgacha yetib kelgan. Asari: “Samoviy harakatlar va umumiy ilmi nujum”. Bu kitob XII asrdayoq lotin va ibroniy tillariga tarjima qilinib, nafaqat musulmon Sharqidagi, balki Yevropa mamlakatlaridagi astronomiya ilmining rivojini boshlab berdi

•