Milliy g‘oya va ma’naviyat asoslari kafedrasi intellektual va ma’naviy tarbiya asoslari fanining

TAKABBUR(LIK).  Takabbur  –  o‘zini  katta  oladigan,  kibr-havoli.  Takabburlik 

  1.  Takabbur 
bo‘lish. 2. Takabbur odamlarga xos xatti-harakat. T.lik 

 salbiy axloqiy sifat bo‘lib, boshqalarga 
kibr-havolik  b-n  munosabatda  bo‘lish,  ularning  tajribasi  va  ma’naviy  boyliklarni  mensimaslik, 
o‘zining jamiyatda tutgan o‘rnidan, millatidan mag‘rurlanishni anglatadi. T.lik 

 manmanlikning 
bir  ko‘rinishi  bo‘lib,    kishining  o‘zini  yaxshi  ko‘rish  va  imkoniyatlariga  ortiqcha  ishonishi 
asosida boshqalarga behurmatlikda bo‘lishini ifodalovchi salbiy axloqiy sifat. T.lik 

 illat. T.lik 
kamtarlik  va  odamlarga  hurmat  sifatlariga  ziddir.  T.lik  kibr,  manmanlik,  mag‘rurlik, 
maqtanchoqlik, kekkayish, kaltabinlik, jamoadan o‘zini yuqori qo‘yish, boshqalardan ustunligini 
namoyon etish kabi illatlar yig‘indisidan iborat.   
TARBIYA  –  insonning  shaxs  bo‘lib  etishuvini  ta’minlaydigan  uzluksiz  jarayonlaridan  biri. 
Go‘zal fazilatlar insonga xos narsa, faqat uning mulki emas. YAxshi fazilat jamiyatning boyligi, 
umuminsoniy  ma’noga  ega.  Ijobiy  fazilatga  ega  bo‘lgan  kishilar  jamiyatga  ta’sir  qiladi,  uning 
rivojlanishini  tezlashtiradi.  Inson  bolasi  ham  bu  yorug‘  olamga    shunchaki  kelmaydi.Hazrat 
Navoiy  ta’biricha,  inson  olamga  kamolotga  erishish  uchun    keladi.  Inson    to‘g‘ri  tarbiya 
topmasa, uning  xatti–harakatlari  jamiyatga zarar keltiradi. 
ZINO–  buzuqlik, fahsh. SHar’iy  nikohda bo‘lmagan  erkak va ayolning jinsiy aloqada bo‘lishi, 
islomda  katta  gunoh  sanaladi.  Zinokor  odam  jamiyat  axloqini  buzadigan  odam  qaralgan  va 
tegishli jazo belgilangan. SHariatda zino haqida hukm chiqarish uchun shu ish b-n shug‘ullangan 
har  ikki  tomonning  iqoro  bo‘lishi  talab  qilingan.  Tuhmat  va  yolg‘on  guvohlikka  qarab  hukm 
chiqarilmagan              
SEVGI – 1) emotsional jihatdan ijobiy bo‘lgan munosabatning  yuksak ko‘rinishi bo‘lib, bunda 
sub’ekt o‘z ob’ektini boshqalardan ajratib oladi va o‘z hayotiy extiyojlarining diqqat markaziga   
qo‘yadi;  2)  sub’ektning  turg‘un,  intensiv  va  kuchaygan  hissiyot  bo‘lib,  bunda  organizmning 
fiziologik  jarayonlarida  va  xususan  shaxsning  jinsiy  maylida  faollik  kuzatiladi.  S.da  bir  shaxs 
boshqa insonning hayotida o‘zligini butunlay namoyon qilish va bu orqali unda o‘ziga nisbatan 
xuddi  shunday  hislarni  uyg‘otish  niyatida  bo‘ladi.  Bu  hislar  ham  o‘ziniki  singari  turg‘un, 
intensiv va kuchaygan bo‘lishini hohlaydi. S. hissi o‘ta intim mazmunga ega bo‘ladi.