Mineral mikro va bakterial o'g'itlar va ularning ishlatilishi Mundarija: Kirish Asosiy qism I bob Borli o’g’it, Molibdenli o’g’it, Misli o’g’it va Marganesli o’g’itlar


Download 386 Kb.
bet6/7
Sana23.12.2022
Hajmi386 Kb.
#1049179
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
Mineral mikro va bakterial o\'g\'itlar va ularning ishlatilishi (2)

Risotorfin Ushbu biologik o'g'it o'z tarkibida steril torfga ega, bu tugun bakteriyalarini uzoq vaqt tirik va faol holda saqlashga imkon beradi. Ammo zamonaviy rizotropin preparatlari nafaqat hijob asosida, balki suyuq holatda ham ishlab chiqariladi. Rizotorfinni sanoat sharoitida yaratish uchun hijobni yuz daraja haroratda quritib, keyin uni kukunga aylantirib maydalash kerak. Ushbu kukunni oddiy bo'r bilan neytrallashingiz mumkin, shundan so'ng kukun namligini 35-45 foizga oshirish uchun suv qo'shib, so'ngra olingan aralashmani muhrlangan idishlarga joylashtirish mumkin. Ushbu aralashmani gamma nurlari bilan nurlantirish va umumiy shpritsdan foydalanib, tarkibga tugun bakteriyasini qo'shish uchun maxsus moslamada qoladi va preparat butunlay sotishga tayyor bo'ladi va albatta tuproqqa qo'shilishi uchun. Aytgancha, joriy etish to'g'risida: ushbu preparatning dozasi juda kichik, shuning uchun gektariga u ikki yuz grammdan oshmasligi kerak. Yuqorida aytib o'tganimizdek, bu o'g'it suyuq holatda ham mavjud, aniqki, bu tayyor ishchi eritma emas, balki suv bilan suyultirilishi kerak bo'lgan siropga o'xshash narsa. Standartlar bir xil, ammo agar siz urug'larni asl eritmada namlashga qaror qilsangiz, unda tomchidan litrga bir necha tomchi tomchi kerak bo'ladi, keyin siz dokani natijada paydo bo'lgan eritma bilan namlashingiz va urug'larni bir kun davomida namlashingiz kerak. Siz urug'larni namlay olmaysiz, ularni shunchaki bunday eritma bilan davolang (har ikkalasi ham ekish kunida va undan 15-20 soat oldin). Aytgancha, ushbu dori uyda tayyorlanishi mumkin, ammo avval siz "nordon" qilishingiz kerak. Buning uchun yozgi davrda siz tankni olib, u erda mayda tug'ralgan o'simlik massasini joylashtiring va idishning uchdan bir qismini to'ldiring. Idishni mahkam yopish va uni yaxshi yoritilgan joyga o'rnatish uchun qoladi.

2.2 Mineral mikro va bakterial o'g'itlar

Azotobakterin - bakterial o'g'it Ushbu dori-darmonni ishonchli tarzda haqiqiy azot bilan qoplash deb atash mumkin. Ushbu o'g'it tuproq, hijob va quruq bo'ladi. Eng qiziq narsa, bizning fikrimizcha, quruq moddalardir, aslida ular bir qator yordamchi tarkibiy qismlarga ega hujayralardir. Ushbu o'g'itni ishlab chiqarishdagi harakatlar ketma-ketligi nitragin ishlab chiqarishda bo'lganlardan farq qilmaydi. Shu bilan birga, preparatning dastlabki tarkibiy qismlari deb ataladigan kulturalarning o'sishi faqat to'yimli tuproqda sodir bo'ladi, bunda temir sulfat, marganets sulfat va molibden kislotasi tuzi oldindan qo'shiladi. Bundan tashqari, quruq tayyorgarlik yakuniy holatida shunchaki qadoqlarga taqsimlanadi. Shuni unutmangki, ushbu dori faqat to'qson kun va har doim yuqori bo'lmagan va 14-16 darajadan past bo'lmagan haroratda saqlanishi mumkin. Shunisi e'tiborga loyiqki, tuproq va hijob azotobakterinlari faqat qattiq muhitda ko'paya oladigan bakteriyalar madaniyatiga ega. Ushbu o'g'itni ishlab chiqarish uchun oddiy tuproq yoki hijob olinadi, undan keyin hosil bo'lgan substrat eng bir hil massani olish uchun juda yaxshi elaklanadi va unga 0,1% superfosfat va 2% oddiy ohak qo'shiladi. Keyingi qadam, mahsulotni 500 g hajmli idishga qadoqlash, namlik darajasi 45-55% bo'lguncha ularga suv qo'shing va idishlarni paxta vilkalari bilan yoping. Yakuniy bosqich - sterilizatsiya. Keyinchalik, ekish uchun materialni tayyorlash uchun unga har xil mineral tuzlar va shakar qo'shilishi shart bo'lgan muntazam ravishda agar-agar ishlatilishi kerak. Ilgari olingan aralash oddiygina tayyorlangan ozuqa muhitiga o'tkaziladi va keyin steril sharoitda kerakli hajmga o'stiriladi. Ushbu dori 60 kun davomida ishlatilishi mumkin, ba'zida biroz ko'proq. Nega azotobakterinni iste'mol qilish kerak? Kompostni boyitish, urug'larning o'sish faolligini oshirish va ko'chatlar immunitetini mustahkamlash uchun juda yaxshi. Iste'molchilarning fikriga ko'ra, ushbu preparatni qo'llash rentabellikni o'n foizga oshirishi mumkin. Aytgancha, ozgina odamlar ushbu dori yordamida siz kukun shaklida donni xavfsiz tarzda sepishingiz mumkinligini bilishadi, ammo suyuq eritma ekish paytida kartoshka ildizi va ko'chatlarning ildiz tizimini qayta ishlash uchun ishlatiladi. Bir gektar er uchun atigi 150 g modda va atigi 50 litr eritma kerak bo'ladi. Bu erdagi asos azot emas, balki fosfor ekanligi aniq. Ushbu preparatning bakteriyalari tayoq shaklida bo'ladi, ular tuproq tarkibidagi murakkab fosfor birikmalarini oddiylarga, ya'ni o'simliklar tuproqdan hech qanday muammosiz yuta oladigan moddalarga aylantiradi. Bundan tashqari, ushbu preparat tuproqqa kirganda turli xil biologik faol moddalarning shakllanishini rag'batlantirishi mumkin, bu esa o'simliklarning o'sish jarayonini kuchaytiradi. Fosfobakterinni ishlab chiqarish texnologiyasi azotobakterinni, shuningdek tugun bakteriyalarini ishlab chiqarishda juda farq qilmaydi. Biroq, bu erda ozuqaviy muhit makkajo'xori, shinni, suv, bo'r va ammoniy sulfatdan hosil bo'ladi. Umuman olganda, kultivatsiya, qoida tariqasida, ikki kun davom etadi va natijada hujayralar biomassasi hosil bo'ladi, bu tsentrifuga orqali o'tishi va quritilishi kerak. Keyinchalik, olingan quruq materialni to'ldirgich bilan aralashtirishingiz kerak, uni sumkalarga soling va siz sotishingiz mumkin. Fosfobakterin chernozem tuproqlarini o'g'itlash uchun juda yaxshi tayyorgarlikdir, chunki ularning tarkibida fosfor etarli miqdorda organik moddalar mavjud. Ushbu preparatni qo'llashda kartoshka, turli xil ekinlar va stol lavlagi hosildorligining sezilarli darajada 30% gacha o'sishi qayd etildi. Agar siz ekishdan oldin urug'larni ushbu tayyorgarlik bilan davolashni istasangiz, unda uni qirqdan qirqgacha bo'lgan nisbatda tuproq yoki yog'och kul bilan aralashtirish kerak. Tuproqni urug'lantirish uchun gektariga preparatning juda oz dozasi kerak - atigi besh gramm. Kartoshka ildiz mevalarini qayta ishlash quyidagi tarkibda amalga oshiriladi: ushbu moddaning 15 grammi 15 litr suvda suyultiriladi va ekishdan oldin ildiz purkagichidan püskürtülür. Bunday qayta ishlashdan keyin kartoshka hosildorligining o'n foizga o'sishi qayd etildi. Aniq ogohlantiruvchi ta'sirga ega qo'ziqorin ishlab chiqaruvchi mikrobiologik sintez moddalari toifasiga kiruvchi mutlaqo xavfsiz o'g'it. Ushbu dori suyuq holatda ishlab chiqariladi. Ushbu preparatni qo'llashning qanday foydalari bor? Fotosintez jarayonlarini faollashtiradi, ildiz tizimining o'sishini rag'batlantiradi, barglar massasi, asirlari, meva hajmini (va hatto ularning sonini) ko'paytirishga yordam beradi, o'simliklarning namlik va sovuq etishmasligiga chidamliligini oshiradi, immunitetni mustahkamlaydi va kasallik va zararkunandalarga qarshi kurashni oshiradi. Bundan tashqari, preparat urug'larning urug'lanishini oshirish uchun, ayniqsa uzoq saqlash muddati bilan, yashil so'qmoqlarning ildiz tizimining shakllanishini yaxshilash uchun ishlatilishi mumkin, shu bilan siz meva va rezavorlarning pishishini tezlashtirishingiz va meva, berry va sabzavot ekinlarining hosilini 50% gacha oshirishingiz mumkin. Odatda, bu preparat tuproq tarkibini ikki yoki uch marta yaxshilash uchun ishlatiladi, urug'larni ekishdan boshlab, hosilning pishib etish davri bilan yakunlanadi. Urug'larni preparatning ishchi eritmasiga namlash yoki ekishdan oldin darhol qayta ishlash mumkin, o'simliklar odatda bargdan yuqori qatlam sifatida ishlov beriladi. Odatda, bu gektariga atigi bir yarim mililitr kerak bo'ladi. Endi ko'plab EM preparatlari tuproqqa ta'sir qilishning boshqa printsipi bilan sotilmoqda. Kabi yaxshi tasdiqlangan dori "Baykal-EM1", simbiozda yashaydigan turli xil mikroorganizmlarning oltidan ortiq toza shtammlari mavjud. Ushbu preparatning tarkibi sut kislotasi bakteriyalari va xamirturush, fermentatsiya qiluvchi zamburug'lar va aktinomitsetalar, shuningdek boshqa bir qator tarkibiy qismlarni o'z ichiga oladi. Tuproqqa qo'llashdan oldin, preparatning barcha mikroorganizmlari dam olish va suyuq muhitda bo'ladi. Ularning faol bo'lishi uchun ularni erga kiritish kerak. EM preparatidan foydalanish natijasida patogenlarning rivojlanishi inhibe qilinadi, tuproqda bo'lishi mumkin bo'lgan toksinlar miqdori kamayadi va unumdorligi tiklanadi. Boshqa narsalar qatorida, preparat o'simliklarning o'sishi va rivojlanishini rag'batlantiradi, ularning kamolotini tezlashtiradi. EM preparatlari "Yorqin" va "Yorqin-1" - Bargli va ildiz mevalari uchun mos bo'lgan, ular substratda organik moddalarni faol ravishda qayta ishlashga qodir, o'simliklar uchun zarur bo'lgan tarkibiy qismlarni ajratib oladi va tayyorlaydi, bu esa hosilning oshishiga va mahsulotning ta'mini yaxshilashga olib keladi. Ushbu preparatlar ta'siri tufayli chirindi hosil bo'ladi va 60-70 kun ichida turli xil organik chiqindilar kompozitsion bo'lib, deyarli yoqimsiz hid chiqarmaydi. Mineral o ‘g‘itlar Tarkibida o'simliklar uchun zaruriy oziq elementlari boiadigan moddalar, asosan tuzlar mineral o ‘g ‘itlar deyiladi. Ular yuqori va barqaror hosil olish maqsadida tuproq unumdorligini oshirish uchun tuproqqa qo'shiladi. Makro va mikroo‘g‘itlar. 0 ‘simliklarning o‘sib rivojlanishi uchun zarur boigan asosiy kimyoviy elementlar quyidagilardir (ular o'nta): С, О, H, N, P, K, Ca, Mg, Fe, S. 0 ‘simliklarning mineral oziqlanishi uchun zaruriy elementlardan N, P, К va ba’zi boshqalari o‘simliklarga ko‘p miqdorlarda kerak boiadi. Shu sababli ular makroelementlar deyiladi, tarkibida shu elementlar bor o‘g‘itlar makroo‘g ‘itlar yoki odatdagi o‘g‘itlar deyiladi. Lekin tirik organizmlarga yuqorida aytib o‘tilgan 10 element bilan birga juda oz miqdorlarda (mikromiqdorlarda) B, Cu, Co, Mn, Zn, Mo, J kabi kimyoviy elementlar ham zarur. Ular mikroelementlar, tarkibida shunday elementlar bor o‘g‘itlar esa — mikroo‘g ‘itlar deyiladi. Hozir mikroo‘g‘itlarsiz — dalalarning vitaminlarisiz ish yuritib boimaydi, chunki ulardan foydalanish qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishida qo‘shimcha imkoniyatlar yaratadi. O‘g‘itlarning klassiflkatsiyasi. Mineral o‘g‘itlar oddiy (bir tomonlama ta’sir etadigan) va kompleks (murakkab va aralash) o‘g‘itlarga boiinadi. Oddiy o ‘g ‘itlar tarkibida bitta oziq elementi boiadi. Masalan, natriyli selitra tarkibida azot, kaliy xlorid tarkibida kaliy bor va h. Murakkab о ‘ g ‘ i 11 a rning bir xil zarrachalari tarkibida ikkita va undan ko‘p oziq elementi boiadi. Masalan, kaliyli selitra tarkibida kaliy bilan azot, nitrofoskada — azot, fosfor hamda kaliy boiadi va h. Aralash o ‘g ‘itlar turli xil o ‘g‘itlarning — oddiy, murakkab o‘g‘itlaming mexanik aralashmasidan iborat boiadi. Ular ko'pincha o ‘g ‘it aralashmalari deyiladi. O‘g‘itlar ishlab chiqaradigan sanoat o ‘g ‘it sanoati deyiladi. Hozirgi vaqtda bu sanoat mineral o ‘g‘itlarning 40 dan ortiq turini ishlab chiqarmoqda. Azotli, fosforli va kaliyli o‘g‘itlar. 0 ‘g‘itlar orasida azotli, fosforli va kaliyli o‘g‘itlar eng katta ahamiyatga ega. Azotli о ‘g ‘it lar tarkibida, ilgari ta’kidlab o‘tilganidek, bogiangan azot boiadi. Bular selitralar (natriy, kaliy, ammoniy va kalsiy nitratlari), ammoniy turlari, suyuq ammiak, ammiakli suv, mochevina — CO(NH2)2 (qoramollar ozigiga ham qo‘shib beriladi, tarkibida eng ko‘p — 47% azot boiadi) va b. Hozirgi vaqtda bu o‘g‘itlardan eng ko‘p ishlatiladigani ammiakli selitra, ya’ni ammoniy nitratdir. U bir-biriga qovushib qolmasligi uchun donador (granula) holda ishlab chiqarilidi. Fosforli о ‘ g ‘ i 11 a r — bular fosfat kislotaning kalsiy va ammoniyli tuzlaridir. Ular ishlab chiqariladigan barcha mineral o‘g‘itlarning yarmini tashkil etadi. Eng ko‘p tarqalgan fosforli o‘g‘itlar quyidagilardir.


Fosforit talqoni, fosforitlarni mayda tuyish yoii bilan olinadi. Uning tarkibida kam eriydigan tuz, Ca3(P04)2 borligi sababli o‘simliklar faqat kislotali tuproqlarda — podzol va torfli tuproqlardagina o ‘zlashtirilishi mumkin. Mayin tuyilganligi, shuningdek uni tuproqqa kislotali o‘g‘itlar, masalan, (NH4)2S 04 yoki go‘ng bilan birga solish o‘zlashtirilishini osonlashtiradi. Oddiy superfosfat, apatit va fosforitlaiga sulfat kislota bilan ishlov berish orqali olinadi. Ishlov berishdan maqsad — o‘simliklar har qanday tuproqda yaxshi o‘zlashtiradigan eruvchan tuz olishdir: Ca3(P0)4+2H2S04=Ca(H2P04)2+2CaS04 Donador o‘g‘itlarning kukunsimon o‘g‘itlarga nisbatan ancha afzalliklari bor: ularni saqlash oson (qovushib qolmaydi), o‘g‘it seyalkalari yordamida tuproqqa solish qulay, lekin asosiysi — u ko‘pchilik tuproqlarda hosilni ancha oshiradi. Q o ‘sh superfosfat — tarkibi Ca(H2P 0 4)2 boigan konsentrlangan fosforli o‘g‘it. Oddiy superfosfatga nisbatan taqqoslanganda tarkibida ballast — CaS04yo‘qligi jihatdan afzal. Qo‘sh superfosfat ikki bosqichda olinadi. Dastlab fosfat kislota olinadi . So‘ngra apatit yoki fosforit fosfat kislotaning suvdagi eritmasi bilan ishlanadi. Boshlangich moddalarning miqdori quyidagi tenglamaga muvofiq olinadi: Ca3(P04)2+4H2P0=3Ca(H2P04)2
Pretsipitat — tarkibi C aH P04• 2H20 boigan konsentrlangan fosforli o‘g‘it. Suvda kam eriydi, lekin organik kislotalarda yaxshi eriydi. Fosfat kislotani kalsiy gidroksid eritmasi bilan neytrallash orqali olinadi: H3P 0 4+ C a(0H )2= C aH P04 • 2Н ,0 Suyak talqoni, uy hayvonlariningsuyaklarini qayta ishlab olinadi, tarkibida Ca3(P 04), bor.
Xulosa
Vaqt o'tishi bilan har qanday tuproq tanazzulga aylanadi va keyinchalik hosildorlik katastrofik ravishda kamayadi. Agar bu sodir bo'lsa, unda tuproqqa o'simliklar va simbioz hosil qilib, tuproq sifatini yaxshilashga va hosildorlikni oshirishga hissa qo'shgan holda, mutlaqo zararsiz, jonli biologik o'g'itlardan foydalanish vaqti keldi. Shunday qilib, biz mikroelementli o'g'itlar nima ekanligini va ular nima uchun kerakligini bilib oldik, tuproqdagi turli xil elementlarsiz o'simlik tanasining normal ishlashi mumkin emasligini aniqladik, mikroelementli o'g'itlardan foydalanish nafaqat olib kelishi mumkin hosildorlikning oshishi (ba'zan 30% gacha), shuningdek, qishloq xo'jaligi hayvonlarining ozuqaviy tarkibini yaxshilaydi va meva va sabzavot tarkibidagi nitrat miqdorini kamaytirishi mumkin, bu sizga va sizga allaqachon kerak. Bularning barchasini hisobga olgan holda, mikroelementli o'g'itlarni kiritishni e'tiborsiz qoldirish kerak emas, bundan tashqari, u erda mavjud bo'lgan barcha moddalar o'simliklar uchun qulay bo'lgan shaklda, o'g'itlar suvda oson eriydi va makro o'g'itlar va pestitsidlar bilan bir vaqtda ishlatilishi mumkin. Mikroelementli o'g'itlarni qo'llashda asosiy narsa odatda paketda ko'rsatilgan dozalarga qat'iy rioya qilishdir. Mikro o’g’itlarning o’simliklar uchun ahamiyati shundaki, ular moddalar almashinuvidagi ko’pchilik muhim jarayonlarda ishtirok etadi. Ularning ko’pchiligi (Mn Cu Mo Zn CO) biokimyoviy reaksiyalarni jadallashtiro’vchi turli hil fermentlar tarkibiga kiradi, ba’zilari (Mn, Cu, Fe) o’simliklar xujayralaridagi oksidlanish-qaytarilish jarayonlarida ishtirok etadi.
Borli o’g’itlar. O’simliklar hosil etishtirish uchun 1 ga erdan 20 ga gacha bor iste’mol qiladi. Donli ekinlar- javdar bug’doy, suli, arpa, tariq tuproqdan borni kamroq oladi.Kungabaqar, ! kartoshka, zig’ir, beda, xantal va ba’zi sabzavot ekinlari borki ancha ko’p iste’mol qiladi va uning etishmasligi bu ekinlarda ko’proq bilinadi. O’simliklarning poyalarga qaraganda barglarida bor ko’proq bo’ladi, ayiiqsa gullari borga boy bo’ladi.

Download 386 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling