Mineralogiya

Vermikulit-(Mg,Fe)₂[(SiAI)₄O₁₀](OH), 4H₂O. Nomi yunoncha «vermikulus»-chuvalchang so`zidan kelib chiqqan, sababi uni qizdirganda uzun chuvalchangsimon ustunchalar, va tolalar hosil bo`ladi. Tarkibida, MgO-14-23%, Fe₂O₃-5-17%, FeO-1-3%, SiO₂ -37-42%, AI₂O₃-10-13%, H₂-8-18%, bundan tashqari K₂O-5% gacha va NiO-11% bo`ladi.
Monoklin singoniyali, qo`ng`ir, sarg`ish, qo`ng`ir, sariq ba`zan yashilroq slyudalardek yaltiroq, yog`langandek. Uning qattiqligi 1-1,5, ulanish tekisligi bo`yicha mukammal, solishtirma og`irligi 2,4-2,7. vermikulitni-900-1000^oC qizdirilganda 25 marta kengayadi. Tabiatda slyudalarning nurashidan yuzaga keladi.


Glaukonit-K(Fe,AI,Mg)₃[Si₃][SiAI]O₁₀ (OH)₂ nH₂O
Tarkibida: K₂O-4-9,5%, Na₂O-3 gacha, AI₂O₃-5,5-26,3%, Fe₂O₃-6,1%, FeO-8,6 gacha, MgO-2,4-4,5%. SiO₂-47,6-52,9%, H₂O-4,9-13,5% bo`ladi. U monoklin singoniyali, yaxshi kristali kam uchraydi. Uning rangi to`q yashildan qoramtir-yashilgacha, shishadek yaltiraydi, yog`langandek, qattiqligi 2-3, mo`rt, solishtirma og`irligi 2,8 gacha. Glaukonit dengiz va okeanlarning biroz sayoz, qirg`oq bo`ylarida yuzaga kelgan, cho`kindilarda qumtosh, gil, karbonatli jinslarda, fosforitli qatlamlarda keng tarqalgan. U qand-shakar, pivo pishirish, to`qimachilikda qo`llaniladi.
Serpentin-Mg₆[Si₄O₁₀](OH)₈.
Tarkibida: MgO-43%, SiO₂-44,1%, H₂O-12,9%. Monoklin singoniyali, yaxshi kristallari uchramaydi. Uning yaxshi kristallari antigoritda mavjud. Uning rangi yashil, shishadek yaltiroq, yog`langandek. qattiqligi 2-3, antigoritda 3,5 atrofida. Serpentinlar o`ta asos jinslarning (dunit, peridotit, va olivinga boy asosli) gidrotermal o`zgarishidan yuzaga keladi. Serpentinning xrizotil-asbest turi mavjud. U ingichka tolali.