Mirzo ulug`bek nomidagi

ISLOMDAGI DINIY LAVOZIMLAR, UNVONLAR VA MANSABLAR 
(maqomiga ko
’ra) 
 
Xalifa 
– butun dunyo musulmonlarining diniy va dunyoviy oliy hukmdori; 
Payg
’ambarning noibi, o’rinbosari; hozirda tarixga aylangan mansab. 
Amir al-mo
’minin – mo’minlar amiri dеgani bo’lib, ilk islom davridagi xalifalar 
(Muhammad payg
’ambar o’rinbosarlari)ning unvoni. Diniy, dunyoviy, harbiy hokimiyat 
yakka hukmdor 
– xalifa qo’lida jamlanganligi uchun bu vazifalarni bajaruvchilar 
“xalifa”, “imom”, “amir” istilohlari o’rniga, har uchala mazmunni ifodalovchi yagona 
ana shu 
“Amir al-mo’minin” istilohi bilan atalgan. Bu unvonni birinchi bo’lib xalifa 
Umar qabul qilgan. Undan k
еyingi barcha xalifalar ham shu unvon bilan atalganlar. 
Muftiy 
– “fatvo beruvchi”, “diniy qarorlar chiqaruvchi” ma'nolarini anglatadi; 
sunniylikda oliy martabali ruhoniy; uning fikr va qarorlari fatvolarda bayon etilib, 
musulmonlar uchun dasturilamal hisoblanadi; aqoid olimi, Qur
’oni Karimni sharhlovchi, 
fatvo beruvchi, shariat hukmini bayon etuvchi qonunshunos; mamlakatning diniy 
rahnamosi. Diniy qurultoyda saylanadi.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

154 
BOSHQA DINLARDAGI DINIY LAVOZIMLAR, UNVONLAR VA 
MANSABLAR 
(maqomiga ko
’ra) 
 
Papa 
– katolik xristianlik cherkovining eng oliy bosh ruhoniysi; huzurida nasroniy 
mamlakatlarning oliy ruhoniy vakillari 
– kardinallar Kеngashi bo’lib, bu Kеngashda Papa 
ko
’pchilik ovoz bilan umrbodga saylanadi; qarorgohi Vatikan shahrida; Rim Papasi 
Innok
еntiy III zamonida (1198-1216) papalik eng qudratli cho’qqiga ko’tarilgan – papa 
hokimiyati xristian olamida oliy hokimiyat ekanligi, barcha qirol va imperatorlar uning 
vassallari ekanligi tan olingan. 
Kardinal 
– “katta”, “bosh” ma'nolarini anglatadi; katolik cherkovida Rim Papasidan 
k
еyingi oliy ruhoniylik martabasi; Papaning maslahatchisi; G’arbiy Yevropa 
mamlakatlari tarixida diniy va dunyoviy hokimiyatga ta'siri b
еnihoya bo’lgan.