Mis haqida malumot

Mis va uning qotishmalari Amerika Qo’shma Shtatlarida (AQSh) tarixiy tanga va qurollarda topilgan. Mis materiallari Anadolidagi ko’plab arxeologik qazishmalarda topilgan. Katalxoyukdagi qazishmalar paytida rudadan mis olinganligi to’g’risida dalillar topildi. Siberda olib borilgan qazishmalarda tatuirovka texnikasi bilan pinalar, ilgaklar va bezaklar kabi ba’zi materiallar topilgan. Janubi-sharqiy Anadolida topilgan 3 ta mis ignalari dunyodagi eng qadimgi metall buyumlar ekanligi taxmin qilinmoqda. Usmonli imperiyasi davridan respublika davriga qadar mis ko’plab tovarlarning asosiy elementi sifatida ishlatilgan.

Mis

Atom xossalari

Nomi, belgi, raqami ——————-→ Mis / Cuprum (Cu), 29

Atom massasi ——————-→ 63.54 m.a.b. (g/mol)

Elektron konfiguratsiyasi ——————-→3d10 4s1

Atom radiusi ——————-→ 128 pm

Kimyoviy xossalari

Kovalent radius ——————-→ 117 pm

Ion radiusi ——————-→ (+2e) 73 (+1e) 77 (K=6) pm

Elektrmanfiyligi ——————-→ 1.90 (poling shkalasi bo‘yicha)

Oksidlanish darajasi ——————-→ 3, 2, 1, 0

Ionlanish energiyasi ——————-→ 745,0 kJ/mol; (7

Oddiy moddaning termodinamik xususiyatlari

Termodinamik faza ——————-→ Qattiq modda

Zichlik ( n.sh. da ) ——————-→8,92 g / sm³

Erish harorati ——————-→ 1356,55 K (1083,4 °С)

Qaynatish harorati ——————-→ 2567 °С

Solishtirma erish issiqligi ——————-→13,01 kJ/mol;