Mobil radiorabiTƏ SİstemləRİ

Mobil rabitənin sadələşdiribmiş etalon modeli 
Rabitə sisteminin strukturunu izah etmək üçün, əsas eta­ lon 
modelindən istifadə etmək olar. Naqilsiz səyyar qurğunun nümunəsi 
kimi, elektron yaddaş kitabçasının (PDA - Personal Digital 
Assistant - Fərdi rəqəmli köməkçi) strukturu şəkil 6 .1 - də 
göstərilmişdir. Bu kitabça baza stansiyası (BS) ilə əlaqə saxlayır. 
BS - radiotransiverdən (verici - qəbuledici qurğudan) və şəbəkəarası 
qurğudan ibarətdir. Şəbəkarası qurğu - şəbə­ kənin naqilsiz və 
stasionar manqalarını əlaqələndirir. Şəkildə sağ tərəfdə, rabitə 
seansı üzrə PDA-nın rəqibi olan kompüter göstərilmişdir. 
Baxılan şəbəkənin hər bir elementinin (PDA, şəbəkəarası 
qurğu, kompüter) altında, onlann istifadə etdikləri protokollar 
yığımı göstərilmişdir. 
Sonlu sistemlər üçün (baxılan halda:PDA və kompüter) tam 
protokollar yığımı lazımdır ki, onun tərkibində əlavələr sə­ viyyəsi, 
həmçinin nəqliyyat, şəbəkə, kanal və fiziki səviyyələr olur. (Bu 
səviyyələr barədə daha ətraflı məlumat §1.3.1-də verilmişdir). Sonlu 
sistemlərdə istifadə olunan əlavələr öz ara­ larında aşağı səviyyələr 
xidmətləri ilə əlaqəlidir. Aralıq sis­ temlərdə (şəbəkə arası qurğu) 
bütün səviyyələr olması məcburi deyildir. Şəkil 6.1-də yalnız 
şəbəkə, kanal və fiziki səviyyələr göstərilmişdir. 
Radio
Mfflılt 
Sadələşdirilmiş etalon modeli 
3
4 

---

Əsasən etalon modelinə uyğun olaraq, öz aralarında yalnız 
protokol yığumlarınm eyni rütbəli səviyyələri qarşılıqlı təsir 
göstərirlər (yəni nəqliyyat- nəqliyyat, şəbəkə - şəbəkə və s.). Ona 
görə də göstərilən sxemə uyğun olaraq, sonlu sistemlərin əlavələri 
hər hansı aralıq sistemi ilə birbaşa təsirdə olmur. Naqilsiz və mobil 
mühitdəki səviyyələrin vəzifələrini aydınlaşdıraq. 
F iziki səviyyə: 
kommunikasiya sistemlərinin ən aşağı
 
səviyyəsidir. Bu səviyyə - bitlər axmımn siqnala çevrilməsinə 
cavabdehdir. Həmin siqnal isə BS-dəki verici ilə ötürülür. Qə-
buledicinin fiziki səviyyəsində siqnalın yenidən bitlər axınına 
çevrilməsi baş verir. Naqilsiz rabitədə fiziki səviyyədə tezlik 
seleksiyası, daşıyıcı tezliyin generasiyası, siqnalın detektorlanması, 
daşıyıcı tezlikdə verilənlərin modulyasiyası və verilişin sxemindən 
asılı olaraq kodlama əməliyyatları yerinə yetirilir. Bu əməliyyatların 
daha ətraflı izahları əvvəlki fəsillərdə verilmişdir.