Modul. Fanga kirish. Texnologik jarayonlarni boshqarishda hisoblash texnikasining roli

tipda ishlovchi bir nechta sxemalar mavjud. 
 

---

48 
1-rasm. Signallarni komparatorlar yordamida kvantlash. 
 
2-rasm. Xonalar bo’ylab tenglashtirish usuli bilan signallarni kvantlash 
(RAA-raqamli signallarni analog signallarga aylantirgich; MP - 
mikroprotsessor). 
Yuqorida keltirilgan sxemalar bir-biridan aniqligi va murakkabligi bilanfarq 
qiladi. Parallel sxema tez, ketma-ket sxema sekinroq ishlaydi. 
 
Raqamli signalni analog signalga aylantirgichlar, ko’pincha boshqari-
luvchi rezistorli kuchlanish taqsimlagichlar orqali amalga oshiriladi (3-rasm). Bunda 
raqamli signal UD ning kodi Xn.....X2 , X1ga qarab turli xil rezistorlar ulanadi.
O’tkazish koeffitsienti o’zgarganligi tufayli, bu taqsimlagichning kirishiga 
doimiy kuchlanish berilsada, chiqish kuchlanishi notekis o’zgaradi. Kuchlanish 
taqsimlagichlarini ulash va uzish elektron kalitlarorqali amalga oshiriladi.
Kuchlanish taqsimlagichi vazifasini qarshiliklar matritsasi o’taydi. Bunday 
matritsani ko’rinishi, a da keltirilgan. Ikkilik tizimdagi signallarni boshqaruvchi kalit 
sxemasi 4-rasm, b da ko’rsatilgan.

---

49 
3-rasm. Raqamli signallarni analogli signallarga aylantirgichning blok 
sxemasi (a) va uning chiqishidagi kuchlanish o’zgarishi (b). 
 
4-rasm. Kuchlanish taqsimlagich vazifasini bajaruvchi qarshiliklar matritsasi 
(a) va signallarni boshqaruvchi kalit sxemasi (b). 
 

---

50 
9 – MA’RUZA: ANALOGLI FILTRLASH 
 
Signallarni o‘zgartirish jarayoni 
Ko‘pgina axborot vazifalarini yechishda, signallar o‘zgartirilishi amalga 
oshiriladi. Analogli signallar ham, diskret signallar ham ishlovdan o‘tadi. 
Signallarga ishlov berish filtrlash, modulyatsiyalash, demodulyatsiyalash, garmonik 
tashki qiluvchilarga yoyish va shovqinlardan ajratishni nazarda tutadi.