Moliya-kredit tizimi statistikasi

Budjet taqchilligi – bu davlat budjeti xarajatlarining uning daromadlaridan ortiqchaligidir .
Budjet taqchilligining aniqlanishi:

• taqchillikning mutloq miqdorida.
• taqchillikning YAIM miqdoriga nisbiy o`lchamida.

Davlatning iqtisodiy siyosatidagi o`zgarishlar.
Iqtisodiy inqirozlar.
Millliy va jahon bozori konyukturalaridagi davriy tebranishlar.
Davlatning jamiyat hayotidagi ro`lining o`sib borishi, uning iqtisodiy va ijtimoiy vazifalari kengayishi.
Budjet taqchilligi sabablari:
Budjet taqchilligini qoplash (moliyalashtirish) manbalari:
2.Soliq tizimi va uning vazifalari.
Soliq - bu davlatning o`z vazifalarini amalga oshirish uchun zarur bo`lgan moliyaviy manbalarni shakllantirish maqsadida jismoniy va huquqiy shaxslardan budjetga majburiy to`lovlarni undirish shakli.
Soliq stavkasining pasayish dinamikasi(%).
Naflilik tamoyili - turli shaxslardan ularning soliqlar hisobiga moliyalashtiriladigan dasturlardan foydalanish darajasiga qarab turlicha soliq undirilishi kerakligini bildiradi.
To`lovga layoqatlilik tamoyili - soliq miqdori soliq to`lovchining boyligi va daromadlari darajasiga mos kelishi zarur .
Adolatlilik tamoyili – daromadlari va hukumat dasturlaridan foydalanish darajasi bo`yicha teng bo`lgan kishilar teng miqdorda soliq to`lashi zarur.
Soliq solishning umumiy tamoyillari :
R = --------- X 100 %
R
D
‘
Soliq stavkasi ( R ) – bu olinadigan soliq summasining (R ) ,soliq solinadigan daromad midoriga (D) nisbatining foizdagi ifodasi.
‘
Progressiv , proporsional va regressiv soliqlarning grafik ko`rinishi
Progressiv soliq .
Proporsional soliq.
Regressiv soliq.
Soliq
stavkasi
Daromad hajmi.

• Daromad hajmi o`sib borishi bilan o`rtacha stavkasi o`sib boruvchi soliqlar progressiv soliqlar deyiladi.

• Daromad hajmi o`sib borishi bilan o`rtacha stavkasi pasayib boruvchi soliqlar regressiv soliqlar deyiladi.

• Daromad hajmi o`sib borishi bilan o`rtacha stavkasi o`zgarishsiz qoluvchi soliqlar proporsional soliqlar deyiladi.

Soliq turlari:
R1
R
0
V1
V
Davlat budjetining daromadlari va soliq stavkasi o`sishi o`rtasidagi bog`liqlikning grafikda tasvirlanishi << Laffer egri chizig`i >> nomini oldi.