Moliyaboz p65
Download 1.25 Mb. Pdf ko'rish
|
Moliya-bozori
n
C n P C Hozirgi vaqtda ushbu termin barcha bir xil muntazam tolovlarga nisbatan ularning davriyligidan qati nazar, kop qollaniladi. Aksiyalar. Aksiyaning muomala muddati cheklanmagan bolganligi uchun yillik dividendlarni D mutlaq miqdorda ozgarmas va bir-biriga teng deb olib, aksiyalarning bahosini aniqlashda doimiy renta modelini qollash mumkin. Bu modelda renta hadi R = D, unda aksiyaning bahosi: . D S = i Aksiya bahosini aniqlashda aksiyalar kursi tushunchasi ish- latiladi. Aksiya kursi aksiya bahosini uning nominaliga nisbati korinishida topiladi: = D S N K = N i yoki ulushlar birligida, yoki foizlarda (bu holda tenglikning ikkala tomonini 100 foizga kopaytirish lozim) hisoblanadi. Bazi tegishli 219 adabiyotlarda «aksiya kursi» tushunchasida dividendlarni ikki xil ifodalash (mutlaq miqdorda va foizlarda) bilan bogliq birmuncha chalkashliklar mavjud. Bilish kerakki, dividend har doim mutlaq (pul birligida) miqdorda ifodalanadi, foizlardagi ifodasi esa dividendning mutlaq miqdorini nominal narxi bilan solishtirishdan kelib chiqariladi. «Aksiya bahosi» tushunchasini korishda hisoblab topiladigan bahosi nazarda tutilgan. Hisoblab topiladigan bahodan tashqari, aksiya yana quyidagi baholarga ega: • nominal bahoga (nominalga); • kurs bahoga (aksiyaning bozor bahosi yoki birja narxi sifatida xizmat qiladi); • buxgalterlik (hisob kitobidagi) balans bahosi. Nominal bu aksiyaning birlamchi emissiyasida korsatilgan bahosi. Aksiyalarning kurs yoki bozor bahosi (narxi) turlicha va har xil formulalar yordamida hisoblab topiladi. Aksiyaning bu bahosini hisoblashda qollaniladigan usullardan birida ikki turdagi inves- torlarning mavjudligidan kelib chiqiladi. Investorlarning bir turi yuqori dividendlarga yonalgan bolsa, ikkinchi turi esa aksiyalar- ning bozor bahosining ortishiga intiladi. Shunga mos ravishda, aksiyalarning bozor narxi (bahosi) ortacha vaznlashtirilgan summa korinishida aniqlanadi: , 1, + + = y x y p 3 D S = x S i bu yerda, x baland dividendlarni orzu qiluvchi investorlar ulushi; y aksiyalar kurs narxining oshishini xohlovchi investorlar ulushi; S 3 bolib otgan savdolarda (savdolarning yopilishi kunida) aksiyalarning ushbu turiga belgilangan bozor bahosi (narxi). Aksiyalarning bozor narxini hisoblashda x va y qiymatlariga bogliq holda kurs (u≈1) yoki dividend (x≈1) yondashuv ishlatilishi mumkin. Lekin na kurs va na dividend yondashuv aksiyalarning real bahosini aniqlashda qoniqarli natija bera olmaydi. Aksiyalarning kelajakdagi davrlardagi bozor bahosi (narxi)ni texnik tahlil metodlari yordamida hisoblab topiladi. Bu metodlarga 220 asosan, avvalgi davrlar boyicha malum bolgan aksiyalarning kurs narxlari statistikasi asosida ushbu aksiyalar kursining ke- lajakdagi ozgarishi prognoz qilinadi. Aksiyalarning balans narxi bu aksiyadorlik jamiyatining sof aktivlari hajmini (somlardagi) uning joylashtirilgan (tolangan) aksiyalari soniga nisbati. Aksiyadorlik jamiyatning sof aktivlari quyidagicha hisoblanadi: aktivlar (asosiy vositalar, nomaterial aktivlar, oborot mablaglar) summasi minus jamiyatning qarzlari (kreditorlar bilan hisob-kitoblar, qarz mablaglari, kelajak davrlar daromadlari). Aksiyalarning balans bahosi har yili bir marotaba yillik balansning yopilishidan keyin hisoblanadi. Kopincha aksiya- ning bozor narxini hisoblashda, uning balans bahosi ishlatiladi. Aksiyalar daromadliligi obligatsiyalarnikiga oxshash hisoblab topiladi. Daromadlilikning uch korsatkichini ajratib korsatish mumkin: 1) daromadlilikning dividend normasi (foizlarda ifodalangan dividendning aksiya nominaliga nisbati); 2) daromadlilikning joriy normasi (dividendning aksiyani sotib olish narxiga nisbati): ; = = = Download 1.25 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling