Monopoliya, uning turlari va ijtimoiy oqibatlari

Denov Tadbirkorlik va pedagogika instituti Tadbirkorlik va boshqaruv fakulteti Raqamli iqtisodiyot kafedrasi 1i-22 guruh talabalari Raxmonov Asadbek va Hakimov Ahror tomonidan tayorlandi

Denov Tadbirkorlik va pedagogika instituti Tadbirkorlik va boshqaruv fakulteti Raqamli iqtisodiyot kafedrasi 1i-22 guruh talabalari Raxmonov Asadbek va Hakimov Ahror tomonidan tayorlandi

Monopolistik faoliyatni amalga oshirishning oqibatlari va monopolistik javobgarllik

Reja

Monopoliya nima va uning turlari
Monopolistik faoliyatini amalga oshiriish
Monopolistik faoliyat uchun javobgarlik

Monopoliya nima

• Monopoliya (yunoncha mono — tanho, poleo — sotaman) — iqtisodiyotning bir sohasida tanho hukmronlik; bozorni tashkil etish shakli. Bunday bozorlarda yagona sotuvchi oʻz tovari bilan fa-oliyat koʻrsatadi, boshqa tarmoqlarda bunday tovarning oʻrinbosari boʻlmaydi. Monopoliya ishlab chiqarish vositalari, ish kuchi va yaratilgan mahsulotlar asosiy qismining ozchilik korxonalar, sohibkor shaxslar yoki davlat qoʻlida toʻplanishi natijasida paydo boʻladi.

O’zbekistonda monopolistik faoliyat

• O‘zbekistonda monopolist-korxonalar soni so‘nggi besh yil ichida ikki barobardan ko‘proqqa qisqargan. Bu haqda bugun Monopoliyaga qarshi kurashish qo‘mitasi tomonidan tashkil etilgan «Konkurensiya 4.0» muhokamalar platformasi vaqtida ma'lum qilindi, deb xabar bermoqda.
• Yanvar oyida tashkil etilgan qo‘mita rahbariyati a'zolarining jamoatchilik va biznes vakillari bilan ilk uchrashuvi 2019-2023 yillarda tovar va moliya bozorlarida raqobatni rivojlantirish strategiyasi muhokamasiga bag‘ishlandi.

Rasmiy ma’lumotlarga ko‘ra, hozir O‘zbekistonda tabiiy monopoliya sub’yektlari bilan qo‘shib hisoblaganda 236ta monopolist-korxona mavjud va Monopoliyaga qarshi kurashish qo‘mitasi ularning sonini keyingi to‘rt yilda 25 foizga qisqartirishni taklif etmoqda. Shuningdek, shu muddat ichida hozir ishlab turgan 1414ta davlat unitar korxonalari sonini 700taga kamaytirish rejalashtirilmoqda.

• Rasmiy ma’lumotlarga ko‘ra, hozir O‘zbekistonda tabiiy monopoliya sub’yektlari bilan qo‘shib hisoblaganda 236ta monopolist-korxona mavjud va Monopoliyaga qarshi kurashish qo‘mitasi ularning sonini keyingi to‘rt yilda 25 foizga qisqartirishni taklif etmoqda. Shuningdek, shu muddat ichida hozir ishlab turgan 1414ta davlat unitar korxonalari sonini 700taga kamaytirish rejalashtirilmoqda.