Motivaciyalawda qollanilatug’in usillar


Download 276.05 Kb.
bet3/4
Sana28.12.2022
Hajmi276.05 Kb.
#1022685
1   2   3   4
Bog'liq
Motivaciyalawda qollanilatug’in usillar

Amerikali psixolog A.Maslow jaratqan mu’tajlik bag’analari teoriyasi boyinsha barliq mu’tajliklerdi qatan’ bag’analar sistemasina jaylastiriw mu’mkin. Onin’ pikrinshe, to’mengi da’rejedegi mu’tajlikler insannin’ minez- xulqina, joqari da’rejedegi mu’tajliklerden burin ta’sir etedi. Sonin’ menen birge insan a’himiyetlirek ha’m ku’shlirek bolg’an mu’tajlikti qanaatlandiriwg’a urinadi.

Joqarilatilg’an mu’tajlikler teoriyasi

D. Mak Klellandtin’ joqarilatilg’an mu’tajlikler teoriyasinda insandi qiziqtiratug’in u’sh mu’tajlik ko’rip shig’iladi:

  • tabisqa erisiw mu’tajligi, bul mu’tajlik insannin’ o’zinin’ aldina qoyg’an maqsetlerine buring’isina salistirg’anda na’tiyjelirek erisiwge umtiliwinda ko’rinedi;
  • adamgershilikke bolg’an mu’tajligi, bul mu’tajlik atirapindag’ilar menen dosliq qatnas ornatiwg’a, olardin’ qollap- quwatlawina ilayiqli boliwg’a umtiliwinda ko’rinedi. Bug’an erisiw ushin jumisshi ko’pshilik penen siylasiqta boliwi, barliq na’rseden xabardar ha’m sezgir boliwi kerek;
  • biylikke bolg’an mu’tajlik- bunday mu’tajlik adamlardin’ ju’ris- turisin, resurslardin’ jumsaliwin qadag’alawg’a, adamlardin’ minez- xulqina ta’sir tiygiziwge, olardin’ jumislari ushin juwapkershilikti aliwg’a umtiliwinda ko’rinedi.

Motivaciyanin’ processual teoriyalari

Motivaciyanin’ to’mendegi tiykarg’i processual teoriyalari ta’n aling’an: ku’tiw teoriyasi, ten’lik teoriyasi, motivlestiriw modeli (avtori Porter-Lowler) ha’m partisipativlik basqariw konsepciyasi.

Ku’tiw teoriyasi boyinsha aktiv mu’tajliktin’ bar ekenligi insandi qatan’ maqsetke erisiwge motivlestiriwdin’ birden- bir za’ru’rli sha’rti bolip esaplanbaydi. Bunday modelde motivlestiriw sistemasi miynet shig’ini jumsalg’an miynet ushin aling’an da’ramattan qanaatlaniw da’rejesi ortasindag’i mug’darliqtin’ o’z-ara baylanisliliq tiykarinda iske asiriladi.

Ten’lik teoriyasi

Steysi Adams tiykar salg’an ten’lik teoriyasi yamasa a’dalat teoriyasinin’ tiykarg’i ideyasi sonnan ibarat, jumis processinde insan o’zinin’ ha’reketlerinin’ qanday baxalang’anin basqalardin’ ha’reketleri qanday baxalang’ani menen salistiriladi. Usinday salistiriwdan qanaatlaniw yamasa qanaatlanbaw insannin’ minez- xulqina ta’sirin tiygizedi. Ten’likti saqlag’anda g’ana insan qanaatqa iye boladi ha’musi ten’likti dawam etiriwge umtiladi.


Download 276.05 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling