Mövzu föVQƏlada hallarda müLKİ MÜdafiƏNİn rolu və VƏZİFƏLƏRİ

Sual 5. Sülh və müharibə dövrlərində baş verən hadisələrdən mühafizə olmaq üçün görülən tədbirlər hansı əhəmiyyətə malikdir?

Sülh dövründə FH-də mühafizəsi uçün aşağıdakı tədbirlər daha vacib əhəmiyyətə malikdir:

• 
  etibarlı xəbərdarlıq sisteminin yaradılması;
  
• 
  mühafizə qurğuları ehtiyatlarının yaradılması;
  

• 
  kombinasiya üsulu ilə köçürmə tədbirlərinin planlaşdırılması və - vaxtında yerinə yetirilməsi, köçürülən əhalini qəbul etmək və
  

yerdəyişmək üçün şəhərdən kənar təhlükəsiz zonanın hazırlanması;

• 
  əhalinin fərdi mühafizəsi vasitələri ilə təmin edilməsi;
  
• 
  mühafizə üsullarının əhaliyə ümumi və icbari sürətdə öyrədilməsi;
  

• 
  ərzaq və suyu radioaktiv, kimyəvi maddələrdən, güjlü təsirli zəhərli maddələrdən, bakterial vasitələrdən mühafizəsinin təmin edilməsi;
  
• 
  radiasiya kimyəvi və bakterioloci müşahidələrin, kəşfiyyat və laboratoriya nəzarətinin təşkili;
  
• 
  rejimi tədbirlərin, sanitariya- gigiyeniya tədbirlərinin və radiasiya əlehinə tədbirlərin həyata keçirilməsi.
  
  • 
    Етибарлы хябярдарлыг системинин йарадылмасы дювлят вя ММ органларындан чох асылыдыр. ММ-йя рящбяриндян вя онун гярарэащ ряиси тяряфиндян вя онларын эюстяришляриня ясасян тяшкил олунур.
    
  • 
    Онлары рабитя системи вя хябярдарлыг Мцлки Мцдафия сигналлары тяшкил едир.
    
  • 
    Хябярдарлыг сигналлары бцтцн рабитя вя йайым васитяляри иля нювбядян кянар верили рвя йерли Мцлки мцдафия гярарэащлары тяряфиндян тякрар едилир.
    
  • 
    Рабитя системи сцлщ дюврцндя мювъуд олан рабитя говшаглары, стансийалар вя хятлярдян, еляъя дя ММ гярарэащларынын табел рабитя васитяляриндян олунмагла тяшкил едилир.
    
  • 
    Шящяр (район) яразисиндя ващид ММ-йя рабитя системи йарадылмалыдыр. Буна бцтцн мювъуд гцввя вя васитяляри, о ъцмлядян дя долайы рабитя хятляри бир мяркяздя йерляшмяли вя рабитянин бцтцн нювляриндян комплекс щалында истифадя
    

етмякля наил олмаг олар.(рабитянин нювляри: радио-радиотелефон, мяфтилли рабитя; сяййар рабитя, сигналла рабитя).

• 
  Обйектлярдя рабитянин ролу чох бюйцкдцр. Бурада рабитя системи конкрет олараг обйектин рабитя говшаьыны, идаряетмя мянтягяляринин рабитя говшаьыны вя ММ дястяляринин рабитя васитяляринин юзцндя бирляшдирир.
  
• 
  Ири обйектлярин рабитя говшагларында, адятян, истещсалат автомат телефон стансийасы, радио рабитя васитяляри, сгнал васитяляри вя ваъиб обйектлярдя сон блоклу хябярдарлыг тяшкил едирляр.
  

Daimi radiasiya və kimya müşahiləsi, kəşfiyyat və laboratoriya müşahidəsinin təşkili- təhlükə barədə əhalini vaxtında xəbərdər etmək üçün vacib şərtlərdən biridir. FH təhlükəsi yarandığı barədə xəbərdarlıq edilərkən əhali təhlükənin xarakterindən asılı olaraq şağıdakı tərzdə fəaliyyət göstərməlidirlər:

1. 
   kütləvi məlumat vasitələrin daim şəbəkəyə qoşulu saxlamalı;
   
2. 
   şəhərdənkənar sahəyə köçürülməyə hazırlaşmaı;
   
3. 
   FH-sə ehtimalına görə sığınacağın yerini dəqiqləşdirməli, kənd yerlərinə RƏ sığınacaq düzəltməyə başlamalı;
   
4. 
   FMV, o cümlədən tibbi MV əldə etməli, onları istifadə üçün hazırlamalı.
   

Фювгялада щаллар баш верян заман щям сцлщ дюврцндя, щям дя мцщарибя заманы обйектлярдя, шящярлярдя, районларда ясас мцщафизя гурьуларындан ялавя тящлцкясиз сащялярдя ещтийат мцщафизя гурьулары тикилир.
Щямин гурьулар йерин цстцндя щям дя йерин алтында тикиля билярляр. Мцщарибя дюврцндя онлар гыса бир мцддятя тикилмялидирляр.
Юз тикилмя мцддятляриня эюря онлар яввялъядян (сцлщ дюврцндя) тикиля биляр вя тез тикиля биляр.
Тутумларына эюря онлар груплара бюлцнцрляр. Аз тутумлу (балаъа) 50-600 няфярядяк; орта тутумлу – 600-2000 няфярядяк; чох тутумлу(бюйцк) – 2000 няфярдян чох.
Беля гурьуларда ящалини 3 эцндян бир щяфтяйядяк(тящлцкяли щалларда сахлама мцддяти артырылыр) сахламаг олар.
Беля мцщафизя гурьуларында ящали цчцн щяр бир шяраит йарадылыр.
Кючцрцлмя тядбирляринин йериня йетирилмяси фювгялада щалларда щям дя мцщарибя дюврляриндя ящалинин мцщафизясинин ян сямяряли цсулларындан биридир. Кючцрцлмя дюврцндя чох щаллара комбинасийа цсулундан истифадя едилир. Бцтцн эюрцнлян тядбирляр комплекс шякилиндя йериня йетирилир.
Ясас мягсяд ондан ибарятдир ки, ящалинин вахтында тящлцкясиз сащялярдя йерляшдирмяк вя онлары йашамаг цчцн бцтцн шяраитляр йаратмагдан ибарятдир.
Беля тящлцкясиз сащяляр ашаьыдакы шяртляри йериня йетирмялидир:

1. 
   Кцтляви гырьын силащларын тясириндян, даьынты вя дашгынлардан мцдафия етмяк;
   
2. 
   Мцяссисялярин иш нювбяляриндян ишчилярин тящлцкясиз зонадан обйектя минимал вахт сярф етмякля эятирилмяси;
   
3. 
   ММ-йя гцввяляринин зядялямя оъаьына йеридилмяси цчцн ялверишли сцрятдя груплашдырылмасы;
   
4. 
   Лазыми эиэийена – санитарийа шяраитинин йарадылмасы;
   
5. 
   Кючцрмя, гябул етмя мянтягялярини щазыр вязиййятдя сахламалы вя ящалини тез бир вахтда бюлцб йерляшдирмякдян ибарятдир.
   

Ящалини ФМВ-ляр иля тямин едилмяси. Беля мясяляляр обйектлярдя ишляйян ящали иля щяр ай мяшьялялярин кечирилмяси вя нормативлярин верилмясиндян чох асылыдыр. Щяр бир ишчи цчцн обйектлярдя ФМВ сай цзря сахланылмалыдыр.
Ишлямяйян ящали цчцн район, шящяр дювлят органларынын (рящбярляри) ФМВ-нин ещтийатларындан истифадя едилмялидир.
ФМВ чатышмайан щалларда тибби мцщафизя васитяляриндян дя истифадя етмяк лазымдыр.
Сцлщ дюврцндя, щадисяляр баш вермямишдян яввял ящалинин мцщафизя цсуллары иля таныш етмяк вя юйрятмяк лазымдыр. Тяляб ондан ибарятдир ки, ящали цмуми вя иъбари сурятдя юйрядилмяли вя щяр бир щадисйя гаршы щазыр олмалыдыр.
Фювгяладя щаллар йарананда мцщарибя дюврляриндя ярзаг малларынын, суйун мцщафизяси чох ваъиб тядбирлярдян биридир.
Вахтында онларын ещтийатларынын йарадылмасы вя сахланылмасы ММ-йя мцтяхяссисляринин нязаряти алтында олмалыдыр.
Яэяр гисмян зящярлянмя (чирклянмя) баш вербся тез бир вахтда дегазасийа цсуллары иля тямизлянмялидир вя зярярсиз вязиййятя чатдырылмалыдыр.
Ящали ишляйян обйектлярдя вя режимли обйектлярдя биринъи нювбядя радиасийа, кимйа-кяшфиййат, бактериоложи мцшащидяляр, лабараторийа нязарят постлары йарадылмалыдыр.
Фювгяладя щаллар йаранарса санитарийа – эиэийена тядбирляри вахтында щяйата кечирилмялидир.