Qo‘ng‘izlar yumshatilmaydigan sog‘ tuproqli yerlarda, ayniqsa, qiyaliklarda chuqurligi 0,7 m qadar in kovlab, uning oxirida kengaytirilgan kovakda yashaydi. Kravchik qo‘ng‘izlar bahorda o‘simlik maysalarini, shu jumladan, g‘o‘za va boshqa ekinlar maysasini uzib olib, inlariga tashiydi. In ichida to‘plangan ko‘katni ezib, guvala formasida to‘p qilib, lichinkasiga ovqat zapasi tayyorlaydi. Mazkur qo‘ng‘izlar adirlardagi paxta dala- lariga ayniqsa zarar keltiradi. - Qo‘ng‘izlar yumshatilmaydigan sog‘ tuproqli yerlarda, ayniqsa, qiyaliklarda chuqurligi 0,7 m qadar in kovlab, uning oxirida kengaytirilgan kovakda yashaydi. Kravchik qo‘ng‘izlar bahorda o‘simlik maysalarini, shu jumladan, g‘o‘za va boshqa ekinlar maysasini uzib olib, inlariga tashiydi. In ichida to‘plangan ko‘katni ezib, guvala formasida to‘p qilib, lichinkasiga ovqat zapasi tayyorlaydi. Mazkur qo‘ng‘izlar adirlardagi paxta dala- lariga ayniqsa zarar keltiradi.
Xrushlar - (Melolonthini va Rhizotrogini) guruhini tashkil qiluvchi plakcha burtlilar o‘simliklarga ham qo‘ng‘iz, ham lichinkalik fazasida zarar keltiradi. Urta Osiyoda juda ko‘p turlari tarqalgan. Ular yumshatilmaydigan va kam yumshatiladigan bedapoyalar, bog‘lar, parklar kabi ekin maydonlarida ko‘proq uchraydi.
- Usimliklarga zarar keltiruvchi xrushlar o‘rtasida ildiz zararkunandalardan quyidagi turlar o‘rganish uchun muhim ahamiyatga ega.
Cimqurtlar va soxta simqurtlar - Chertmakchi qo‘ng‘izlar lichinkalari, simqurtlar va qoraqo‘ng‘izlar hamda kukunxo‘rlarning lichinkalari soxta simqurtlar nomi bilan ma’lumdir.
Chertmakchilar - Elateridae hasharot oilalardan birini tashkil etadi. Lichinkalari tuproq orasida, o‘rmondagi o‘simlik qoldiqlari ostida yoki chirindilar orasida rivojlanadi. Ko‘p turlari o‘simliklarning tuproq osti qismlari bilan ovqatlanib, zarar yetkazadi. Qisman tur lichinkalari chirindi yeydi yoki yirtqichlik qiladi. Qo‘ng‘izlar ko‘proq o‘t o‘simliklarda uchrab, gul va barglarni qisman kemirishlari mumkin. Rivojlanish sikli 2—5 yil davom etadi. 9000 tacha turi ma’lum bo‘lib, jumladan MDXda 800 tachasi uchraydi. Urta Osiyoda uchraydigan turlari tuproq va tuproq yuzasidagi kesaklar oralig‘ida yashaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
