Moylar va maxsus suyuqliklar

 
                               5 jadval. 
 
Ko’rsatkichlar 
 
Neft 
moylari 
Su’niy moylar 
Diefirli 
polialken-
glikolli 
polisilok
sanli 
Ftorug-
lerodli 
100
0
C dagi 
qovushqoqligi, 
mm
2
/s 
 
2,5 
 
3,2 
 
3,2 
 
3,5 
 
- 
qovushqoqlik 
indeksi  
 
70 
 
140-150 
 
135-180 
 
270 
 
500 
Muzlash 
harorati,
0
C 
 
-40…-73 
 
-43…-63 
 
-58…-63 
-
63…100 
 
-3…-23 
Yonish harorati, 
0
C 
 
119 
 
232 
 
193 
 
315 
 
400-500 
Chegaraviy ishlash 
harorati,
0
C 
 
220 
 
220 
 
260-300 
 
250 
 
- 
100
0
C da 22 soat 
davomida 
buglanish,% 
 
8 
 
0,1 
 
0,1 
 
0,1 
 
0 
 
Sun’iy  moylarni  neft  moylariga  qaraganda  o’rtacha  tannarxi  2-3  marta 
kamroqdir.  Ekspluatatsion  xossalari  yaxshiligi  bilan  birgalikda  tejamkorliroqdir, 
chunki dvigatelda ishlash davri katta va ular kamroq xarajat sarflanadi. 
Neksiya,  Tiko  va  Damas  turidagi  avtomobillar  uchun  zavod  ko’rsatmasiga 
muvofiq  SG  5W30,  SAE 25W30,  SAE  10W40,  SAE  15W40,  SFCC  turidagi 
moytor moylaridan foydalanish maqsadga muvofiqdir. 
Xar  qanday  moyning  asosiy  vazifasi  belgilangan  motoresurs  davomida 
dvigatelning  ishonchli  va  tejamli  ishlashini  ta’minlash  bo’lgani  sababli,  motor 
moylari qo’yidagi  ekspluatatsion talablarga javob berishi kerak. 
1.  Dvigatel  detallarining  eyilishini,  ishqalanishni  engishga  kam  quvvat 
sarflanishini, shuningdek detallarning tozaligini ta’minlashi kerak. 
2. Ishqalanuvchi sirtlarini korroziyalanishdan saqlashi. 
3.  Ishqalanish  joylardagi  zazorlar  va  tutashmalardan  oson  o’tishi,  sovuq 
vaqtda dvigatel qismlarining oson aylanishini ta’minlashi kerak. 

---

77 
 
4.  Quyishga  bo’ladigan  sarf  minimal  darajada  bo’lishini  ta’minlaydigan 
optimal tarkibga ega bo’lishi kerak. 
5. Tashish  va uzoq  vaqt saqlash davomida ekspluatatsion  xossalarini saqlab 
qolishi kerak. 
Ichki  yonuv  dvigatellarining  moylash  tizimlarida  foydalaniladigan  moylar-
motor  moylari  deb  ataladi.  Ularning  asosiy  vazifasi,  ishqalanuvchi  qismlar  sirtida 
mustahkam  moy  pardasi  hosil  qilish  hisobiga  dvigatel  detallarining  eyilishini 
kamaytirishdir.