Муҳаммад ал-хоразмий номидаги тошкeнт ахборот тeхнологиялари унивeрситeти самарқанд филиали

ПЕДАГОГИКАНИНГ ФАНЛАР БИЛАН АЛОҚАСИ ВА ПЕДАГОГИКА ФАНЛАРИ ТИЗИМИ

Педагогика фани якка ҳолда мукаммалликка эриша олмайди)У ҳам бошқа фанлар каби ижтимоий фан ютуқларидан фойдаланади ва мазмунан бойиб боради) Ҳозирги кунимизда умумбашарият томонидан яратилган билимлар ва келажак ҳақида маълумот берувчи назариялар маълум даражада педагогика фани учун манба бўлибхизматқилади)Бошқа фанлар каби педагогика тирик организмнинг ижтимоийкамолотига хизмат қилади) Табиат ва жамиятнинг ривожланиши қоидалари тўғрисидаги маълумотларга асосланади ва ўзи ҳам ижтимоий фан сифатида ривожланиб боради) Шу сабабли у фалсафа тарих иқтисод психология ва социология этика ва эстетика каби фанлар билан узвий алоқададир) Маълумки ҳар бир ўқувчи ўқитувчи-тарбиячи ўз она юрти тарихини билиши ватанпарвар бўлиши лозим) Таълим-тарбия тарихи педагогика тарихи фанидан хабардор бўлмай туриб ўқитувчиилик қилиши мумкин эмас) Педагогика назариясини чуқурроқ англаш учун унинг ўтмишдаги тараққийсини билиши керак) Масалан педагогика тарихи ўтмишда таълим-тарбия борасида қандай курашдор бўлгани ва қандай қилиб ижобий ёки салбий якунлангани ижтимоий-иқтисодий ва сиёсий шароитларнинг ўзгариши туфайли педагогик ғоялар тарбия муассасалардаги ишларнинг мазмуни ва методлари қандай ўзгариб борганини тарихда ижод этган олимларнинг педагогик ғоялари ва уларнинг фаолиятлари билан таништиради) Ўқитувчи-тарбиячи ўқувчиларга билим бериш маълумотли қилиш тарбиялаш мақсадида унга тизимли таъсир кўрсатади)Бунда психология ва ижтимоий омилларга асосланади) Яъни кўрсатилаётган таъсирнинг самарасини билиш учун ўқувчининг сезги идроки тасаввур диққат ва тафаккур-фикрлаш жараёнининг қандай кечаётганини билиши ва уларга асосланиб таъсир кўрсатишрежасинибелгилайди) Демак педагогика фани психология ва социология каби фанлар билан ҳам узвий боғлангандир) Маълум маънода ўқитувчиларга хизмат қиладиган психология туркумидаги фанларни ҳам педагогик фанлар тизимига киритиш ҳам мумкин) Фалсафа фани эса педагогика фани учун методологик асос бўлиб хизмат қилади) Чунки ҳозирги таълим-тарбия назарияси ютуқлари фалсафий фикрлар кураши ва тараққиётининг маҳсулидир)Фалсафа педагогикани илмий методлар билан қуроллантиради таълим ва тарбиянинг объектив қонун ва қоидаларини ишлаб чиқишда раҳбарлик қилади) Этика ва эстетика фанлари педагогиканинг тарбия назарияси бўлими бўйича маълумот беради) Ўқувчининг ҳулқи одоби меъерларини аниқлаш белгилаш ҳамда ҳаётнинг гўзал томонларини идрок қилиш тушуниш асосида ўз турмуш шароитини моддий ва маънавий жиҳатдан гўзал бўлиши борасида педагогика фани билан алоқададир) Фанларни ўқиитиш йўллари ҳам педагогика фанининг дидактикасига алоқадордир)Ҳар қандай фан методи шу фаннинг мазмуни тизимини ўқувчилар томонидан ўзлаштириб олишига хизмат қилади) Шунга ўхшаш педагогика фани болалар анатомияси-физиологияси болалар гигиенаси ва педиатрия каби фанлар билан ҳам мустаҳкам алоқададир) Педагогика фани объекти йил сайин кенгайиб бормоқда натижада унинг тармоқлари ҳам бир неча гуруҳларга ажралмоқда)Уларни педагогика фанлари тизими деб номланади) Маълумки турли соҳада билим олувчи ўқувчиларни ўқитиш ва тарбиялашнинг назарий ҳамда амалий томонларини ёлғиз педагогика фанининг ўзи муфассал ёритиб бера олмайди) Педагогика фани тармоқлари мазкур муаммоларни ижобий ҳал этишда муҳим омил ҳисобланади) Ҳозирги вақтда педагогика бир неча тармоқларга бўлинган)Жумладан умумий педагогика (мактаб ёшиидаги ўқувчиларни тарбиялаш ва ўқитиш ҳақида баҳс юритади мактабгача тарбия педагогикаси мактабгача ёшдаги болаларни тарбиялаш м уам м о лари билан шуғулланади маданий-оқартув педагогикаси маданий-маърифий ишларни бошқариш муаммолари билан шуғулланади ҳунар-техника таълими педагогикаси ҳарбий педагогика#армия сардорлари ва ўқувчиларни ватанимизнинг шон( шарафи ва ор-номуси учун етук курашчи ҳарбий қурол-яроғлардан самарали фойдаллана оладиган ёшларни тарбиялашкаби тизим-тармоқлари мавжуддир) Педагогика фақат соғлом ўқувчиларнинг таълим-тарбияси билангина эмас балки камолотида қусури бор болалар таълим-тарбиясини ҳам ўрганади)Бундай тармоқларни махсус педагогика деб юритилади) Махсус педагогика тизимига олигофрено педагогика#ақлий жиҳатдан орқада қолган болаларга таълим-тарбия бериш тифло педагогика кўр болаларни тарбиялаш сурдо педагогика кар-соқов болаларни тарбиялашкаби фанлар киради)