Муҳаммаджон обидов журналист суриштируви: тажриба ва таҳлил

Муҳаммаджон ОБИДОВ
маълумотларни сўраб олдим. Гарчи бу маълумотлар махфий 
бўлмаса-да, ҳар галгидек, кимдан олганим ҳақида айтмасликка 
ваъда бердим. 
Заводга кириш йўлагига қўйилган телефондан қабулхонага 
қўнғироқ қилдим. Директор ёрдамчиси совуққина саломлашди. 
Раҳбар билан учрашмоқчи эканимни айтдим. 
– Нима масалада? – сўради у. 
– Ўзларига айтсам дегандим, – дедим тихирлик қилиб.
– Менга айтаверинг, балки илтимосингизни ўзимиз ҳал 
қилармиз. 
– Ҳеч қандай илтимосим йўқ. Директорга келганимни 
айтинг. 
Ёрдамчи жаҳл билан гўшакни осиб қўйди. Кутдим. Ўн-
ўн беш дақиқадан сўнг йўлак тўрида ёрдамчи кўринди. Мен 
Шуҳратжонга бош силтаб қўйдим. 
– Муҳаммаджон ака, нима гапингиз бўлса, менга айтаверар 
экансиз. Хўжайин шундай дедилар. – Ёрдамчи энди бироз 
юмшаган эди. Кейин қўшиб қўйди. – Қандай масала бўлса ҳам...
Эҳ, бундай ишораларни наҳотки тушунмасам эди... 
Энди мен ҳам мулойим муомала қилдим. 
– Илтимос, Халилжон акага айтинг, фақат ўзлари билан 
гаплашадиган ишим бор. Илтимос...
Ёрдамчи индамаганича ноилож ортга бурилди. Яна кутдик. 
Бу гал тез чиқди. Раҳбардан гап эшитиб олганми, рангпарроқ 
кўринди кўзимга. 
– Айтдим-ку сизга, нима гап бўлса, менга айтаверар 
экансиз, деб. 
Қарасам, корхона остонасидан қуп-қуруқ қайтиб 
кетишим керак. Чунки мақсадимни айтсам, ё умуман заводга 
киритмайдилар, ёки директорни «Тошкентга чақириб» қолишади. 
Унинг измисиз ҳеч қандай маълумот олиш мумкин эмас. 
Мен ҳам ҳужумга ўтдим. 
– Мамлакат иқтисодиёти тақдирига боғлиқ муҳим масалада 
келганман. Уни фақат раҳбарга айтишим мумкин. Агар ҳозироқ 
ичкарига киритмасангиз, ана, камера боядан буён суҳбатимизни 
тасвирга туширяпти, ўзим шу ерда туриб тасвирда мени 
заводга киритишмаяпти, дейману, кечқурун «Ахборот»да 
шармандангизни чиқараман. Халил акага шу керакми? 
Ёрдамчи Шуҳратжонга қаради. Унинг қўлидаги камера 
пастда турган бўлса-да, иккимизга қаратилган эди. У ёрдамчига 

---

22
ЖУРНАЛИСТ СУРИШТИРУВИ: тажриба ва таҳлил
қараб «наилож» дегандек, икки елкасини қисиб қўйди. Ёрдамчи 
телефонини қулоғига босиб, нари кетди. У кимгадир куюниб 
гапирар эди. 
Хайрият, 
таслим 
бўлишди. 
Бизга 
рухсатнома 
расмийлаштириб, заводга олиб кирдилар. Бу гал Шуҳратжонни 
директор қабулхонасида тўхтатиб қолишди. 
– Майли, тура туринг, – дедим муросага келган бўлиб, 
бош силтаганча.
– Нефтни қайта ишлаш агрегатларининг ҳолати қувватга 
мос, бунда ҳеч қандай муаммо йўқ, – деди корхона директори 
Халилжон Нўмонов. – Истасангиз, цехларни кўрсатамиз. Хом 
ашё таъминоти, ишлаб чиқарилаётган маҳсулот ҳажми ва 
тури ҳақида сизга ҳеч нарса дея олмайман. Бу... сир деса ҳам 
бўлаверади.
Мен ўзимдаги маълумотларни очиқладим. 
– Кўриб турибсиз, аслида корхонага хом ашё 
етишмаётганини сиз ҳам, мен ҳам биламиз. Менга сиздан 
шунинг тасдиғи керак холос. Тушунинг, Халилжон ака, балки 
муаммо ечим топар...
Узоқ баҳслашувдан сўнг яна ҳужумга ўтишга мажбур 
бўлдим. 
– Билиб қўйинг, бу маълумотлар «Ахборот»да берилади, 
лекин уларни сиз яширганингизни, албатта, айтаман. Шунда 
сизга раҳмат дейишмас.
– Э-э-э... 
Директор режа, ишлаб чиқариш ва иқтисод бўлими 
мутахассисларини чақирди. Сўнг: 
– Улар билан ўзингиз гаплашаверинг, – деди. 
Жуда тезликда олинган маълумотлар нусхасини 
тасдиқлатдим. Ишлаб чиқариш бўлими мутахассисини гапга 
солиб турдим. У ҳамма рақамларни айтди. 
Улар билан хайрлашар эканман, суҳбат жараёни 
тасвирга туширилганини, ундаги иқтибослар репортажга 
киритилишини айтдим.
– Қарши эмасмисизлар? – дедим очиқ чеҳра билан.
– Нима ҳам дердик, ўзингиз биласиз...
Муаммоли репортаж тайёр эди. Ҳали тасвирлар тарқоқ, 
бирон сатр матн ёзилмаган бўлса ҳам, у хаёлимда тайёр эди.
Биз ҳеч иккиланмай, Тошкентга йўл олдик.
Эртаси куни эрталаб редакцияга биринчи бўлиб келдик. 

---

23