O‘zbekiston Respublikasi tijorat banklari kredit to‘lovi miqdorini belgilashda ahamiyat beradigan quyidagi asosiy tamoyillar mavjud - O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki tomonidan tijorat banklariga beriladigan ssudalar bo‘yicha o‘rnatilgan qayta moliyalash foiz stavkasi;
- banklararo kredit bo‘yicha o‘rtacha foiz stavkasi, ya’ni aktiv operatsiyalarni amalga oshirish uchun boshqa banklardan sotib olingan resurslar bo‘yicha;
- turli depozit hisobvaraqlar bo‘yicha mijozlarga bank tomonidan to‘lanadigan o‘rtacha foiz stavkasi;
- bankning kredit resurslarining tarkibi (jalb qilingan mablag‘lar hissasi yuqori bo‘lganda kredit narxi ham yuqori bo‘ladi);
- kreditga bo‘lgan talab;
- talab qilinayotgan kredit muddati va kredit turi, ya’ni uning ta’minlanganligiga bog‘liq ravishda risk darajasi;
- mamlakatdagi pul aylanishini muvozanati(inflyasiya sur’ati yuqori bo‘lsa kredit shunchalik qimmat bo‘ladi, chunki pul qadrsizlanishi tufayli bankning o‘z resurslarini yo‘qotish riski ortadi) va boshqalardir
KREDITNING BAHOSI VA UNGA TA’SIR QILUVCHI - KREDITNING BAHOSI VA UNGA TA’SIR QILUVCHI
- OMILLAR
- Korxonalar foydalanilgan qarz mablag‘lari uchun kreditorga foiz shaklida to‘lovni o‘tkazadilar. Kreditning to‘lash uni to‘liq summada o‘z egasiga qaytarilishinigina emas, shu bilan kredit uchun foiz shaklidagi to‘lov bilan qaytarilishini ifodalaydi. Demak, kreditor o‘z mablag‘larini hech vaqt o‘z hajmida qaytarib olish sharti bilan bermaydi
Tijorat banklarining foiz siyosatining asosiy jixatlari kuyidagilardan iborat: - Tijorat banklarining foiz siyosatining asosiy jixatlari kuyidagilardan iborat:
- 1. Foiz siyosatining asosiy maksad va vazifalari: foiz siyosatining asosiy maksadi foiz siyosatida anik belgilab kuyilgan bo‘lishi lozim. Ayrim banklarda foiz siyosatining asosiy maksadi sifatida foiz risklarini boshkarish tizimini takomillashtirish belgilab kuyiladi, boshkalarida esa sof foizli daromad darajasini oshirish kursatiladi.
- 2. Foiz riskini yuzaga keltirishi mumkin bo‘lgan xolatlar: bunday xolatlar odatda kredit kuyilmalarining xajmini keskin oshirilishi natijasida yoki kreditlarning bozor stavkalarini sezilarli darajada oshishi natijasida yuzaga kelishi mumkin.
- 3. Foiz riskini boshkarish usullari: odatda bank amaliyotida foiz riskini asosiy boshkarish usullari sifatida foizli svoplardan keng foydalanadilar, kichik banklarda esa ko‘proq kredit riskiga limitlar o‘rnatish uslubidan foydalanadilar.
- 4. Foiz stavkalarini o‘stirmaslik makomini belgilash tartibini joriy kilish.
Do'stlaringiz bilan baham: |
