Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti farg’ona filiali mustaqil ish

---

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT 
AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
FARG’ONA FILIALI 
 
 
Mustaqil ish 
MAVZU:Turli soxalar uchun moljallangan kompyuterlar va kompyuter
tizimlari
 
 

Bajardi: 619-21 guruh talabasi 

Abdujalilov Abduvali 
 
FARG’ONA 2023 

---

O’zbekiston Respublikasi mustaqillikka erishgandan so’ng, 
rivojlanishning yangi bosqichiga ko’tarildi. Shu borada zamonaviy 
kompyuter texnologiyalaring ishlab chiqarishga, iqtisodga, biznesga, va 
o’qitish jarayonlarga tatbiqi tobora kengaymoqda. Har bir inson o’z 
faoliyatida kompyuterlardan unumli foydalana bilishi zarur bo’lib qoldi . 
Men quyida zamonoviy kompyuterlarning sinflari, tarkibi va imkonyatlari 
haqidagi ma’lumotlarga to’xtalib o’taman. 
Dastlabki EHMlarning yaratilishi davrida, mashhur matematik Jon fon 
Neyman 1945-yildayoq kompyuter qurilmalari ma’lumotlarni qayta 
ishlash uchun qanday tarzda universal va maqbul bo’lishi kerakligini aytib 
o’tgan edi. Shu bois kompyuter tuzilishining asoslari fon Neyman printsipi 
deb yuritiladi. Deyarli barcha zamonaviy kompyuterlar mazkur printsip 
asosida ishlaydi. Fon Neyman printsipiga ko’ra kompyuter quydagi 
qismlardan tashkil topgan bo’lishi lozim: 
Arifmetik- mantiqiy qurilma –arifmetik va mantiiqiy amallarni bajaradi.
* Boshqarish qurilmasi - dastur bajarilish jarayonini tashkil qiladi va 
barcha boshqaruv vazifalarini bajaradi.
* Yodda saqlash qurilmasi yoki joriy xotira – ma’lumot yoki dasturlarni 
o’zida saqlaydi. 
* Tashqi qurilmalar ma’lumotlarni kiritish va chiqarishni taminlaydi. 
Hisoblash uchun yaratilgan kompyuterlarning imkonyatlari hozirgi 
kunda behisob desak adashmayman.Shunday imkoniyatlarga Pentium 
kompyuterlari ham egadir. Bu kompyuter mashhur Inernational Business 
Mashines Corporation korxonasining mahsulidir. 
Shaxsiy kompyuterlarning ommalashishida mikroprotsessorlar ishlab 
chiqaruvchi intel va MS DOS, Windows-95, Windows-98, Windows-2000, 
XR, MS Word, MS Excel va boshka amaliy dasturlarni yaratgan, hamda 
rivojlanayotgan Microsoft firmasining munosib ulus hi bor.Turli sohalarda 
qo’llanilish uchun kompyuterlar albatta zamonaviy va kuchli bo’lishi 
muhim ahamiyat kasb etadi.Shuning uchun men kompyuter sinflarini ham 
keltirib o’taman, mavzuimning dolzarbligi ham aynan shunda: