Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti g. Tulenova, D. Sagdullaeva

1
Abu Nasr Farobiy. Fozil odamlar shahri.-T.:“Xalq merosi”,1993.-144-bet. 
“Faqat ilm bilan balandmas odam. Ahd-u vafo bilan
baland-past odam. So’zi bilan ishi bir kelsa agar 
Har narsadan baland, muqaddas odam”. Umar Hayyom

---

398
 
erki va huquqlari chegaralanib, ularning qadr-qimmati oyoq osti qilinib kelingan 
edi. Mustaqil respublikamizda insonning shon-shuhrati, qadr-qimmatini e’zozlash 
davlatimiz siyosatining asosiy yo’nalishlariga aylangan. 
O’zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasining ikkinchi moddasida «davlat 
xalq irodasini ifoda etib, uning manfaatlariga xizmat qiladi», «xalq davlat 
hokimiyatining 
birdan-bir 
manbaidir», 
deb 
mustahkamlab 
qo’yilgan. 
Jamiyatimizda shiddat bilan amalga oshirilayotgan islohotlarning maqsadi ham 
bitta - fuqarolarning munosib hayot kechirishini, tinchlik va milliy totuvligini 
ta’minlashdan iboratdir. «Barcha islohotlarning - iqtisodiy, demokratik, siyosiy 
islohotlarning asl maqsadi insonga munosib turmush va faoliyat sharoitlarini 
vujudga keltirishdan iborat»
1
, - degan edi O’zbekistonning birinchi Prezidenti 
I.A.Karimov. 
Ma’lumki, inson borlig’i jamiyat taraqqiyotining birdan bir manbaidir. 
Ijtimoiy borliq hodisalarning barcha turlarini o’z ichiga qamrab oladi. Jamiyat bir 
biri bilan uzviy bog’liq bo’lgan iqtisodiy, ijtimoiy-siyosiy, ijtimoiy etnik, oilaviy 
va h.k. munosabatlardan tarkib topgan, doimo taraqqiy etib, rivojlanib turadigan 
jonli organizmdir. Jamiyat tabiat taraqqiyotining zaruriy oqibatidir. Organik 
olamning taraqqiyoti ma’lum bir davr sharoitlarida odamning kelib chiqishiga, 
uning jamoa munosabatlari va mehnat jarayonida o’sishiga, so’ngra kishilik 
jamiyatining tashkil topishiga olib kelgan. Shuning uchun ham tabiat jamiyatni 
bir-biridan ajratib qarash, ularni qarama-qarshi qilib qo’yish noto’g’ri. 
Borliq jonli tabiatning oliy mahsuli bo’lgan inson ongida aks etadi. Shunday 
ekan ong nima, u qanday qilib paydo bo’lgan degan savollar ustida inson eng qadim 
zamondayoq o’ylay boshlagan. Natijada ong muammolarini talqin qilishda turli 
holatdagi tasavvurlar vujudga keladi. 
Sharq falsafasi va islom ta’limotiga ko’ra, ong Olloh tomonidan insonga in’om 
qilingan ruhning zahuroti, u o’lmas va abadiydir. Forobiyning fikricha, “odamlarning 

1
Karimov I.A. O’zbekiston iqtisodiy islohotlarni chuqurlashtirish yo’lida.–T.:“O’zbekiston”, 

1995.-119-bet. 

---