“Muhandislik kommunikatsiya tizimlari, qurilishi va montaji

4-rasm. Suvni ion yordamida zararsizlantirish qurilmasi.
Ma’lumki, mikroorganizm hujayrasida elektr tokini yaxshi o‘tkazuvchi va tozalangan suvda o‘ziga xos o‘tkazuvchanlik ko‘prigi bo‘lgan plazma mavjud. Hujayra qutblangan va cho‘zilgan bo‘lsa, u orqali o'tadigan oqimning zichligi ortadi. Polarizatsiya paytida elektr toki ta’sirining dezinfektsiyalash ta’siri kuchayadi deb taxmin qilish oqilona. Elektrodlarda o‘zgarmas qutbga ega bo‘lgan elektr potentsialini ta’sir qilish orqali hujayraning qutblanishini kuchaytirish mumkin.Hujayraning qutblanish hodisasi va uning elektr tokini o‘tkazish qobiliyatini hisobga olgan holda, tokning doimiy ortib borishini taxmin qilish mumkin. Zichlik, elektropulsni qayta ishlash jarayonida suv qatlamidan o‘tish ham hujayradan o‘tadigan oqimning zichligini oshiradi. Yuqoridagilarga asoslanib, suvni dezinfektsiyalash amalga oshiriladigan kameraning shakli silindrli sektor shaklida qilish oqilona.

4. 
   Qo‘shtepa tumanida joylashgan kichik aholi punkitini sifatli ichimlik suvi bilan ta’minlashning istiqbolli loyihasini ishlab chiqish.
   

U
shbu kichik aholi yashash punkiti o‘rganilganda aholi ichimlik uchun suvni yer osti qudug‘idan tashib iste’mol qilishi aniqlandi. Ushbu suv manbasida hech qanday tozalash va zararsizlantirish tizimlari mavjud emasligi sababli manbaga ultrafiltratsiya membrana qurilmasini o‘rnatish taklifi loyihasini ishlab chiqildi.
5-rasm. Kichik aholi punkitini sifatli ichimlik suvi bilan ta’minlash uchun taklif qilinayotgan loyiha sxemasi.
Ultrafiltratsiya baromembrana jarayoni bo'lib, suyuqlikni bosim ostida yarim o'tkazuvchan membrana orqali filtrlashdan iborat. Ultrafiltratsiya membranalarining g'ovak o'lchami 0,005-0,01 mkm oralig'ida.
Ultrafiltratsiya printsipi granulyar yuklangan bosim filtrlarining ishiga yaqin, ammo bu texnologiyani zamonaviy suvni tozalash sohasidagi eng istiqbolli yo'nalishlardan biriga aylantiradigan bir qator muhim farqlar mavjud.
Ultrafiltratsiya membranasining an'anaviy volumetrik filtrlashdan farqi shundaki, barcha ushlab turilgan moddalarning katta qismi membrana yuzasida to'planib, o'ziga xos qarshilikka ega bo'lgan cho'kindining qo'shimcha filtr qatlamini hosil qiladi.
Boshi berk rejimida ishlovchi ultrafiltratsiya membranasi qurilmasining ishlashi umumiy ma’noda quyidagi formula bilan tavsiflanadi:
(1)
Bu yerda : - membrananing ustidagi va ostidagi bosim farqi ; S - qurilmadagi membrana yuzasi ; - suvning dinamik yopishqoqligi ; - membrana qarshiligi; - uning teshiklari tiqilib qolishi tufayli membrananing qo’shimcha qarshiligi; - membrana yuzasidagi cho’kindining qarshiligi.
Muhim omil - bu elektr energiyasini iste’mol qilish: boshi berk filtrlash uchun u taxminan 0,18-0,22 kVt/m ni tashkil qiladi - bu o’zaro oqim bilan filtrlashdan ancha kam, - 0,54-0,72 kVt/m.
K
o’pgina zamonaviy polimerik membranalar mikroorganizmlarga va kimyoviy birikmalarga 2 dan 11 gacha bo’lgan keng pH diapazonida chidamli (ba’zi membranalar kimyoviy yuvish paytida pH ning 1 dan 14 gacha o’zgarishiga imkon beradi), yuqori selektivlik va mahsuldorlikka ega, ammo kuchli oksidlovchi moddalar: erkin xlor, yod, ozon ni o’tkazmaydi.