Mühazirələr konspekti

4. Birtaktlı sinxron DV – trigger (NOR məntiq elementi üzərində)
Bu trigger birtaktlı sinxron D – trigger ilə oxşardır. Sadəcə olaraq bu triggerdə əlavə bir giriş – V – icazəverici giriş mövcuddur. Bu giriş seçmə girişdir, siqnalla idarə olunur.
Birtaktlı sinxron DV – triggerin sxemi aşağıdakı kimidir:


İkitaktlı triggerlər. Birtaktlı triggerlərdə çıxış siqnalı giriş sinxron siqnalının ön cəbhəsindən – yəni birinci taktından formalaşır. Bu cür elementlər sayğacların, sürüşdürmə registerlərinin və digər elektronika cihazlarının yaradılmasına imkan vermir. Odur ki, bu cür cihazların hazırlanmasında ikitaktlı triggerlər istifadə olunur və onların çıxış siqnalı giriş sinxron siqnalının ön cəbhəsindən deyil, arxa cəbhəsindən – yəni ikinci taktından formalaşır.
1. İkitaktlı sinxron RS(MS) – trigger (NAND elementi üzərində)
İkitaktlı sinxron RS – trigger birtaktlı sinxron trigger üzərində qurulur. Bu triggerin 3 girişi vardır:
SET – “1”-ə gətirmək; RESET – “0”-a gətirmək; C – sinxron giriş
2 çıxışı vardır: Q – düz çıxış; - invers çıxış
Trigger aşağıdakı sxem üzrə qurulur:

Bu triggerlərdə nömrələmə soldan – sağa, yuxarıdan – aşağıya doğru aparılır.

İkitaktlı triggeri daha yaxşı anlamaq üçün onun funksional sxem variantını nəzərdən keçirək:

Trigger aşağıdakı kimi işləyir:

C – sinxron siqnalının ön cəbhəsindən ( olduqda) triggeri aktivləşir, lakin qadağanedici rabitənin hesabına triggeri passivdir və yadda saxlama rejimindədir. triggeri S və R girişlərində olan siqnallardan asılı olaraq ya “0” ya da “1” vəziyyətinə keçir. C sinxron siqnalının arxa cəbhəsində ( olduqda) triggeri yadda saxlama rejiminə keçir. triggeri isə aktivləşir və triggerinin çıxış siqnallarını olduğu kimi qəbul edir.
Hal – hazırda bu trigger sxemlərinin inventorsuz sxem variantlarından istifadə olunur. Həmin sxem aşağıdakı kimidir:

Burada invers rolunu triggerlərin bir – birinə çarpaz birləşməsi oynayır.

2. İkitaktlı sinxron D – trigger (NAND elementi üzərində)

Bu triggerin 2 girişi vardır:
D – data; C – sinxron giriş
2 çıxışı var:
Q – düz çıxış; - invers çıxış
Trigger aşağıdakı sxemə malikdir:

Bu triggerin funksional sxemi isə aşağıdakı kimidir:

Triggerin Beynəlxalq standartda işarəsi aşağıdakı kimidir:

3. İkitaktlı sinxron DV – trigger (NAND elementi üzərində)

Bu trigger ikitaktlı sinxron D – triggeri ilə oxşardır. DV – triggerdə əlavə olaraq icazəverici bir giriş – V girişi vardır. İkitaktlı sinxron DV – triggerin sxemi aşağıdakı kimidir: