Muhokamat ul-lug`atayn

Savol va topshiriqlarni bajaring
Savol va topshiriqlar:
1. Alisher Navoiy tilining dialektal xususiyatlari nimalardan iborat?
2. XV asrning 2-yarmidagi tarixiy sharoit haqida gapirib bering.
3. Alisher Navoiy o’zbek tilining asoschisi deganda nima nazarda tutiladi?
4. Alisher Navoiy asarlarida o’zbek tili me’yorlari qanday belgilangan?
5. Alisher Navoiy o’z asarlarida qo’llagan «turkiy», «turkcha» atamalarining qanday ma’nolarda qo’llangan?
Topshiriqni bajaring.
A.Navoiyning quyidagi misralaridan qanday xulosa chiqarasiz? Alisher Navoiy «Farhod va Shirin» dostonining oxirida g‘ururlanib yozgan misraiarini sharhlang.
Olbmeni toxti farmonimga oson,
Cherik chekmay Xitodin to Xuroson.
Xuroson demakim, Sherozu Tabriz,
Ki qilmishdur ttayi kiikim, shakarrez.
Agarbir qavm, garyuz, yo'qsa, mingdur,
Muayyan turk uiusi xud meningdur.
Ko 'ngil bertnish so‘zimga turk,jon ham,
Ne yolg 'iz turk, balkim turkmon ham.


3-amaliy topshiriq. Asardan keltirilgan quyidagi matnni muhokama qiling

«Sort tilida choqin va Udirimdek mutaayyin va mo'tabar ikki nimaga ot qo‘ymaydurlar va arab tili bila barq va sayqa bila ado qilibdurlar. Va husn ta'rifida ulug‘roq holgakim, turklar meng ot qo‘yupturiar, alar ot qo‘ymaydurlar» (112-bet). «Va ulug‘ qardosh va kichik qardoshni ikkalasin «barodar» derlar va turklarulug‘ni «og‘a» va kichikni «ini» derlar. Va alar ulug‘, kichik qiz qardoshni ham «xohar» derlar. Va bnlar ulug‘ni «egachi» va kichikni «singil» derlar. Va bular otaning og‘a- inisin «opag‘a» derlar. Va onaning og‘a-inisin «tag*oyi» derlar². Va alar hech qaysiga ot ta'yin qilmaydurlar va arab tili bila ayturlar