4. Etimologiyasi: тыn- fe’lining «harakat-faoliyatdan to‘xta» ma’nosidan, eski o‘zbek tilida -(ы) ch qo‘shimchasi bilan yasalgan; keyinroq ikkinchi bo‘g‘indagi tor unli talaffus qilinmay qo‘ygan, ы unlisining qattiqlik belgisi yo‘qolgan.
Tыn-+-(ы) ch= tыnыch> tыnch>tinch yuzaga chiqqan.
Frazeologizmlarda yoki turg‘un birikma shaklida qo‘llanishi
Ko‘ngli tinchidi
Yuragi tinchidi
B oshqa tillarda qo‘llanishi
Psixik holat fe’llari tarkibiga kiruvchi quvonmoq fe’lini olib ko‘ramiz.
Morfologiya va sintaksisda
O‘zak -quvonmoq,
Ko‘plikda - quvondilar.
Fe’l so‘z turkumiga mansub, tuslanadi.
2. Talaffuz qilinishi: birlikda [quvondi], ko‘plikda [quvondilar]
3. Ma’no tarkibi :Quvonmoq – «xursand bo‘l-» ma’nolarini anglatadi.
A) Sinonimlari: xursand bo‘l
B) Antonimi: xafa yoki xafa bo‘lmoq
V) Giperonimi –
G) Giponimi: –
D) Qarindoshlik so‘zlari –
E) Eng yaqin qarindoshlik so‘zlari: –
4. Etimologiyasi: qadimgi turkiy tilda «baxt» ma’nosini anglatgan qыv otining quv shaklidan eski o‘zbek tilidagi -a qo‘shimchasi bilan yasalgan fe’lga o‘zlik ma’nosini ifodalovchi -n qo‘shimchasini qo‘shib hosil qilingan; keyinchalik ikkinchi bo‘g‘indagi -a unlisi -o ga almashgan.
Quv+a=quva+n=quvan->quvon
5. Frazeologizmlarda yoki turg‘un birikma shaklida qo‘llanishi
Ko‘zlari quvondi
Ko‘ngli quvondi
Dili quvondi
Boshqa tillarda qo‘llanishi: –
Holat fe’lining Ijro holati fe’llari tarkibiga kiruvchi asramoq fe’lini olib ko‘ramiz.
Do'stlaringiz bilan baham: |
